ΣΚΕΨΕΙΣ

Παγκόσμια ημέρα Ποίησης, στίχοι που μας έχουν αγγίξει Marios Giannikos  Βαθιά στο χώμα και βαθιά στο σώμα μου θα πάω να βρω / ποιος είμαι. Τι δίνω, τι μου δίνουν, και περισσεύει το άδικο. Yvonne Papadopoulou  Ἕνας μπαξές γεμάτος αἷμα εἶν’ ὁ οὐρανός. Σαχτούρης. Tassos Bog  Ποιός μου χτυπᾷ τὸ τζάμι; Μὴ μοῦ χτυπᾶτε. Δὲν εἶμαι […]

23/03/2014, 12:16

[…] Οι άνθρωποι που κυκλοφορούνε κάθε φορά στο προσκήνιο της λογοτεχνικής ζωής ενός τόπου έχουν ακέραιη την ευθύνη∙ και οι άνθρωποι αυτοί, πριν από δέκα χρόνια, στην Ελλάδα, πρέπει να το παραδεχτούμε, αντιπροσωπεύανε σ’ ένα μεγάλο ποσοστό το υπόστρωμα εκείνο που συνηθίζουμε ν’ αποκαλούμε pègre littéraire. Τύποι προορισμένοι να παίζουνε το ρόλο του κομπάρσου, όσο […]

23/03/2014, 09:23

Τα βιβλία που αρέσουν στους αναγνώστες να διαβάζουν, τους αρέσουν πριν τα διαβάσουν. Και αυτό γιατί, στην ουσία, η ανθρώπινη φύση είναι φτιαγμένη έτσι ώστε να μπορεί κανείς να οχυρωθεί πίσω από αυτό που αναγνωρίζει ως δικό του, ως κάτι που του δημιουργεί την απαραίτητη οικειότητα και ζεστασιά για να το καλωσορίσει  στο προσωπικό του […]

13/03/2014, 17:44

Ο δάσκαλος στο σχολείο συχνά έγραφε στον πίνακα τον τίτλο του βιβλίου ή του κειμένου που είχαμε στο επόμενο μάθημα και μας ζητούσε να φανταστούμε το περιεχόμενο του κειμένου. Σταδιακά μεγαλώνοντας και αποκτώντας την εμπειρία της εκπαίδευσης αλλά και την εμπειρία του αναγνώστη κατάλαβα πόση σημασία μπορεί να έχει μια λέξη, μια φράση ή ένα […]

04/03/2014, 22:38

  Bâkî (1526-1600)   Ezelden… Αγαπημένη, απ’ τη Δημιουργία, σκλάβοι του Σάχη της αγάπης είμαστε,   αγαπημένη, ο φημισμένος της καρδιάς Σουλτάνος είμαστε.   Είμαστε της ερημιάς αυτής παπαρούνες, που οι καρδιές μας, μαύρες, από τη θλίψη καίγονται.   Αγαπημένη, γενναιόδωρο σύννεφο να’ σαι και το νερό απ’ την καρδιά τη διψασμένη μη στερήσεις.   […]

27/02/2014, 22:09

Σαραντατρία χρόνια αργότερα, το Μονόγραμμα του δικού μας Οδυσσέα Ελύτη, παραμένει ακόμα ένας αριστουργηματικός  ύμνος γεμάτος με πάθος και νεανικότητα. Ένας ύμνος στον αληθινό έρωτα και όχι σε φθηνές απομιμήσεις. Στίχοι που μιλούν στην ανθρώπινη ψυχή αποδίδοντας την αγάπη, τον θρήνο της απώλειας της ιδανικής αγάπης και του μοναδικού έρωτα. Μια ερωτική εξομολόγηση εκ των […]

21/02/2014, 23:58

Η τέχνη του λόγου, όταν καταφέρνει να είναι αρκετά πειστική και αρκούντως γοητευτική, οικοδομεί εκ του μη όντος έναν τόπο αλλού, μια παράλληλη πραγματικότητα –φτιαγμένη από λόγια τυπωμένα σε χαρτί– που  ξεχειλίζει ομορφιά. Η ανταμοιβή της επίσκεψης σε αυτό το μαγικό μέρος είναι ανεκτίμητη, ωστόσο δεν πρόκειται πάντα για ελεύθερη επιλογή. Πολλές φορές συνιστά απλώς […]

19/02/2014, 18:46

Ο παράγων «Μ» στo βιβλίο: Μάρκετινγκ, διαβατήριο λογοτεχνικής απογείωσης; Έχετε αγοράσει ένα βιβλίο παρακινημένοι μόνο από το όνομα του συγγραφέα ή επειδή δημιουργήθηκε εκδοτικός «θόρυβος» σχετικά με τον τίτλο και το θέμα του; Έχετε ποτέ επηρεαστεί από εξώφυλλα, παρουσιάσεις ή κριτικές; Φαντάζεστε έναν συγγραφέα προσδίδοντάς του χαρακτηριστικά σταρ; Επηρεάζονται οι προσδοκίες σας από όσα έχετε […]

17/02/2014, 19:41

Ο τίτλος δεν παραπέμπει σε πρίγκιπες περιτριγυρισμένους από τα πλούτη και τη χλιδή. Ούτε σε εκείνους που κάνουν ονειρικούς γάμους και φορούν στέμματα στολισμένα με διαμάντια και άλλους πολύτιμους λίθους. Ούτε σε εκείνους που ο λαός τους προσκυνά και τους τιμά. Ούτε σε εκείνους που δεν ένιωσαν ποτέ μοναξιά γιατί είχα πάντα τους αυλικούς τους […]

10/02/2014, 19:06

‘Ένα βιβλίο είναι ένα βιβλίο κι αυτό αρκεί ή δεν αρκεί και μια ταινία είναι μια ταινία κι αυτό αρκεί ή δεν αρκεί’. Η συγκεκριμένη «δήλωση» του Παντελή Βούλγαρη μου έκανε πραγματικά ιδιαίτερη εντύπωση καθώς μέσα σε μια πρόταση κατάφερε να απαντήσει σε ένα επαναλαμβανόμενο ερώτημα: τι είναι καλύτερο, το βιβλίο ή η ταινία; Και […]

05/02/2014, 19:16

Η μύηση στον κόσμο της λογοτεχνίας γίνεται διαφορετικά για τον κάθε αναγνώστη. Άλλος έλαβε τα ερεθίσματα από το οικογενειακό του περιβάλλον, άλλος από κάποιο φωτισμένο δάσκαλο, άλλος, πάλι, ευτύχησε να έχει στη διάθεσή του μια πλούσια βιβλιοθήκη που έβαλε σκοπό να εξερευνήσει. Το σίγουρο είναι ότι ακόμα κι αν φαντάζει δύσκολη υπόθεση, υπάρχουν τρόποι ώστε […]

05/02/2014, 18:59

Οι αναλφάβητοι του 21ου αιώνα δεν θα είναι εκείνοι που δεν θα ξέρουν γραφή και ανάγνωση, αλλά εκείνοι που δεν θα μπορούν να μάθουν, να ξεμάθουν, και να ξαναμάθουν. -Alvin Toffler Το Call Of Duty το γνωρίζω από την πρώτη του έκδοση. Όπου η ιστορία του εξελισσόταν στα πεδία των μαχών του ΔΠΠ. Τότε, το […]

02/02/2014, 18:21

Πως «γεννιέται» ένας συγγραφέας; Από ποια στιγμή της ζωής του, της συγγραφικής του πορείας μπορεί με σιγουριά να πει «Ναι, είμαι συγγραφέας»; Σήμερα, θα σας μιλήσω εκ προσωπικής πείρας… Καλοκαίρι του ’98. Μια από τις δυσκολότερες εποχές της ζωής μου. Τα φοιτητικά μου χρόνια στο Στρασβούργο (εννέα τον αριθμό) έχουν πλέον αποτελέσει παρελθόν μέσα σε […]

30/01/2014, 16:35

Πως επιλέγεις ένα βιβλίο σε μια λέσχη ανάγνωσης; Ποιο είναι το ασφαλές κριτήριο; Θα έχουν όλοι το ίδιο ενδιαφέρον να διαβάσουν το βιβλίο; Προτείνεις κι έπειτα η αναγνωστική σου πρόταση μπαίνει σε ψηφοφορία; Ακολουθείς τα γούστα των μελών της λέσχης; Πολλά τα ερωτήματα και άλλα τόσα θα μπορούσε να γράψει όποιος εμπλέκεται με το συντονισμό […]

29/01/2014, 14:19

Ο Λαμπρός θεατρικός συγγραφέας  Άρθουρ Μίλερ («Ο θάνατος του εμποράκου» , μια ιστορία για μια μικροαστική Αμερικανική οικογένεια που συνεθλίβη υπό το βάρος του Αμερικανικού καπιταλισμού), μαζί με τον Τένεσι Ουίλιαμς και λιγότερο με τον Ευγένιο Ο’Νιλ, ήταν ένας από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους Αμερικανούς συγγραφείς μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με την Μέριλιν Μονρόε γνωρίστηκαν […]

28/01/2014, 19:54

Η έκφραση τω ανθρώπων μέσα από τη γραφή αναδεικνύει πραγματικά μια ανάγκη εξωτερίκευσης των μύχιων επιθυμιών μας, των συναισθημάτων μας, ακόμα και των απολελησμένων σκέψεων που φέρουμε μέσα μας κουβαλώντας συχνά ένα αθέατο άχθος. Η γραφή είναι το δόσιμο προς τα έξω του εγώ μας, η αποτύπωση στο χαρτί –τώρα κατά κύριο λόγο στην ηλεκτρονική […]

27/01/2014, 14:40

Κάποιοι λογοτεχνικοί ήρωες κερδίζουν με το σπαθί τους τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο του δημιουργού τους. Κάποιοι άλλοι, οι περισσότεροι, μοιάζουν περισσότερο με μέρος του σκηνικού, κάτι σαν έμψυχο ντεκόρ. Ακόμα κι αν η δράση τους παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής, οι ίδιοι ως χαρακτήρες είναι μάλλον αδιάφοροι και βαρετοί, αν όχι ενοχλητικοί. […]

27/01/2014, 14:30

Η έμπνευση δεν είναι μια χειροπιαστή συνθήκη, δεν ευθυγραμμίζεται, δεν έχει αρχή και τέλος, κατά συνέπεια δεν μπορεί να προκύψει μέσα από μια μαθηματική λογική πράξη. Και όσο και να πασχίζει κανείς να ταυτίζει την έμπνευση με τη ζωηρή φαντασία, θα πέσει ασφαλώς σε ένα βαθύ βάλτο. Διότι η έμπνευση δεν είναι, σε καμία περίπτωση, […]

26/01/2014, 20:50

Ίσως αυτές οι λέξεις να μην συνδέονται σημασιολογικά αλλά αν κοιτάξουμε το βαθύτερο νόημα της φράσης θα καταλάβουμε σε πόσο μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζει την εποχή μας. Όλοι λίγο ή πολύ μπορούμε να σκεφτούμε πως από μια εποχή ρομαντισμού, ονειροπόλησης, στοχασμού, μοναδικότητας, έχουμε μεταβεί σε μια εποχή σκληρού ρεαλισμού, ματαιοδοξίας και ισοπεδωμένης ατομικής διαφορετικότητας. Πού είναι […]

24/01/2014, 17:00

Αλήθεια, γνωρίζετε τι κοινό έχουν ο Bruce Springsteen με τον John Steinbeck και τον Scott Fitzgerald, ο David Bowie, οι Radiohead και οι Pink Floyd με τον George Orwell, οι Manowar και οι Simon and Garfunkel με τον Όμηρο, οι Metallica με τον Dalton Trumbo και H. P. Lovecraft, οι Blind Guardian και οι Led […]

22/01/2014, 15:00

Η λογοτεχνία, ως άσκηση φαντασίας, συνίσταται ούτως ή άλλως στη μυθοπλασία – ο λογοτέχνης πλάθει μύθους, ιστορίες απομακρυσμένες λίγο ή πολύ από την πραγματικότητα που λειτουργούν όμως σαν καθρέφτης της. Ορισμένα μοτίβα επανέρχονται ξανά και ξανά χωρίς ποτέ να κουράζουν, αφού είναι άρρηκτα συνυφασμένα με την ανθρώπινη φύση· αρκεί να παρουσιάζονται με μια φρέσκια οπτική, […]

20/01/2014, 15:37

”Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ΄ όπου και αν προέρχεται…. Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερου μου – και κάποτε πρέπει να απαλλαγούμε από την συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά – και κάποτε πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από […]

19/01/2014, 00:35

Όχι τι λες, αλλά τι κάνεις έχει σημασία. Σωστά; Δεν είναι και τόσο σίγουρο… Παραδοσιακά τα λόγια θεωρούνται υποδεέστερα σε αξιοπιστία και βαρύτητα από τις πράξεις, και ακόμα περισσότερο τα λόγια που έμειναν πνοή αγέρα χωρίς να αποτυπωθούν ποτέ στο χαρτί. Κι όμως, λόγια και μόνο λόγια μπορούν να έχουν συνέπειες μετρήσιμες και αντίκτυπο ορατό […]

13/01/2014, 17:17

Πόσες αναγνώστριες δεν ερωτευτήκαν τον Κρίστιαν Γκρέυ από τις Πενήντα αποχρώσεις του Γκρι; Πόσες δεν ζήλεψαν την πολυτάραχη ερωτική ζωή της Λαίδης Τσάτερλυ; Πόσα και πόσα χειμωνιάτικα βράδια δεν χάθηκαν παρασυρμένες σε ροζ σελίδες και μετά αναρωτήθηκαν, μα που είναι πια αυτός ο τέλειος άντρας; Λυπάμαι αλλά μάλλον αυτός ο τέλειος άντρας και εραστής είναι […]

11/01/2014, 00:42

Ανάμεσα στο απόβραδο της 18ης και το ξημέρωμα της 21ης Οκτωβρίου, η Λαϊκή Δημοκρατία της Ζέμπλα βρέθηκε στη δίνη μιας παράδοξης επανάστασης. Εκατομμύρια λέξεις γλίστρησαν από τις σελίδες των βιβλίων, πλημμυρίζοντας σπίτια, δρόμους, πλατείες και κτίρια του κράτους. Ένα από αυτά, η Εθνική Βιβλιοθήκη «Κάρολος Ξαβιέ Βεσλάβ», που έλαβε το όνομά της από τον τελευταίο […]

09/01/2014, 19:45

Είναι τελικά η ποίηση προϊόν μιας ολωσδιόλου απαισιόδοξης ψυχολογικής διάθεσης που φτάνει στην κατάθλιψη ή αποτελεί απλώς και μόνο σύμπτωση το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι ποιητές ήταν καταθλιπτικοί; Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιητική δημιουργία και γενικά η Τέχνη τροφοδοτείται από άσχημες ψυχολογικές καταστάσεις, δεν είναι δύσκολο να οδηγηθεί κανείς στο συμπέρασμα πως η ποίηση, όπως […]

07/01/2014, 13:51

Το νόημα μιας λέξης, μιας φράσης, ενός βλέμματος ή ενός συνολικού έργου τέχνης είναι το Ιερό Δισκοπότηρο μιας μερίδας θεωρητικών και κριτικών. Όχι άδικα, αφού φαίνεται ότι ο ανθρώπινος νους είναι δομημένος έτσι ώστε να αναζητά μια εσωτερική δομή, ένα μοτίβο με αρχή, μέση και τέλος σε καθετί που τον περιβάλλει. Ακόμα και συμπτώσεις μπορεί […]

05/01/2014, 16:31

Είναι πραγματικά άρρηκτη η σχέση μύθου και πραγματικότητας, λογικών και φανταστικών στοιχείων στη λογοτεχνία, μια αναγκαία προϋπόθεση για να ξεκινήσει ένα ταξίδι μέσα από την ιεροτελεστία της ανάγνωσης. Κατά τη διάρκεια της συγγραφικής περιπέτειας ο δημιουργός έχει την ικανοποίηση να περιπλέκει την αλήθεια και το ψέμα, αδράχνοντας την ευκαιρία μέσα από τη λογοτεχνία να περιπλέξει […]

05/01/2014, 16:23

Περιδιαβαίνοντας τις σελίδες ποιητικής ανθολογίας του περασμένου αιώνα, παρατηρώ την ολοένα αυξανόμενη επιτήδευση στο ύφος και τις χρησιμοποιούμενες λέξεις. Διαβάζοντας δε ποιητική συλλογή νεοεκδοθείσα, νέου ποιητού –θεωρούμενου καλού στους ποιητικούς κύκλους της Θεσσαλονίκης- το ύφος γίνεται συνθετότερο, οι φράσεις αντιρηματικές και ο λόγος αντιποιητικός. Ο κος Γαργαντούδης ακροθιγώς αναφέρεται στο θέμα στο βιβλίο του Ελευθέρωση […]

04/01/2014, 13:14

Σηκώνεται κάθε πρωί και δουλεύει τέσσερις περίπου ώρες σε μια παλιά Olympia. Ο μελωδικός  –με υπόκωφη τζαζ επιρροή- ήχος των πλήκτρων αποτυπώνεται σε ρυθμικές προτάσεις καλοσχηματισμένων γραμμάτων. Η διαδικασία είναι σταδιακή. Τα γράμματα σε λέξεις, οι λέξεις σε προτάσεις, οι προτάσεις σε παραγράφους –γιατί αυτό είναι ο συγγραφέας: «κάποιος που γράφει προτάσεις και παραγράφους». Η […]

26/12/2013, 14:16