Αγάπη και Θάνατος στα (Ανεμοδαρμένα) Ύψη, της Ιωάννας Γιολδάση
«Στοίχειωσε με. Μείνε για πάντα μαζί μου. Πάρε οποιαδήποτε μορφή. Τρέλανε με. Μόνο μην με αφήσεις σε αυτή την άβυσσο που δεν μπορώ να σε βρω. Είναι απερίγραπτο! Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς τη ζωή μου! Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς την ψυχή μου!». Ο πόνος του Heathcliff για τον χαμό της Catherine τρυπάει […]
Μια ασήμαντη νύχτα, της Λίνας Πανταλέων
«Μα ήταν περισσότερο από ζωντανό. Νεκρολογία σκέτη». Ο ωραίος λοχαγός προσφέρει σαν αποχαιρετιστήριο ενθύμιο στον ηλικιωμένο δικαστή ένα πορτρέτο του, με στολή και απαστράπτοντα γαλόνια, όπου ο παραλήπτης διακρίνει την αλλόκοτη ζωντάνια μιας νεκρολογίας. Το αδέξια σκιτσαρισμένο πρόσωπο μνημείωνε στο χαρτί την ομορφιά του λοχαγού, αφανισμένη από την τωρινή όψη του, ρημαγμένη και γκρίζα. […]
Ο εκδότης της Λολίτας και το “Who’s Who” της λογοτεχνίας, της Αγλαΐας Παντελάκη
Δραπέτευσε στο Λονδίνο, για να γλιτώσει από τους Ναζί, εξέδωσε τη «Λολίτα» του Nabokov και αποτέλεσε έναν από τους εκδότες που σφράγισαν τον εικοστό αιώνα. Ο λόγος για το λόρδο Weidenfeld. Όταν κάποιος τον ακούει να μιλά και να αναφέρεται σε διάφορες χρονικές περιόδους, αισθάνεται τις ταλαντώσεις του αιώνα: Vladimir Nabokov, Marz McCarthy, Πάπας Ιωάννης Παύλος […]
Η διαχρονικότητα μιας κοσμοθεωρίας, του Παντελή Λιάκα [ Νίκος Καζαντζάκης]
Ο Νίκος Καζαντζάκης, ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές όλων των εποχών Το συγγραφικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη δέχτηκε πολλές επιδράσεις: κυρίως από τον Όμηρο, το Σωκράτη, τον Πλάτωνα, το Δημόκριτο, τον Ηράκλειτο, το Νίτσε, τον Ουίλιαμ Τζαίημς, τον Μπερξόν, τον Τολστόι, τον Ντοστογιέφσκι, το Βούδα, το Σοπενχάουερ, το Χριστό, το Ζορμπά. Ο Ν. Καζαντζάκης αγωνίστηκε […]
Η πραγματικότητα του θανάτου, της Ιωάννας Ντέντε
«Ο γέρος και η θάλασσα»είναι ίσως το πιο γνωστό και πολυδιαβασμένο έργο του Ernest Miller Hemingway. Εκδόθηκε το 1952, βραβεύτηκε με Πούλιτζερ το 1953 αλλά οδήγησε τον συγγραφέα σε Νόμπελ Λογοτεχνίας έναν χρόνο αργότερα. Ο κύριος ήρωας είναι ο Σαντιάγκο, ο γέρος ψαράς που δεν έχει καταφέρει να πιάσει ούτε ένα ψάρι για 84 μέρες. […]
Μεγάλα μαθήματα από ένα Μικρό Πρίγκιπα, της Ιωάννας Γιολδάση
Έπεσε από τα άστρα στον πλανήτη μας για να μας προσφέρει απλόχερα την αλήθεια. Ο Μικρός Πρίγκιπας του Antoine de Saint-Exupéry προσφέρεται για μικρούς και μεγάλους. Διδάσκει στα παιδιά πόσο σημαντική είναι η φαντασία, η φιλία, η αγάπη και η αθωότητα και προσπαθεί να υπενθυμίσει στους ενήλικες την αρετή της υπομονής και της αλληλεγγύης μεταξύ […]
Πτωχοπροδρομικά, – Ποίημα Δ’- Μια δημώδης αντικληρικαλιστική σάτιρα, του Μάριου Κυπαρίσση Μώρου
1. Πτωχοπρόδρομος και Πτωχοπροδρομικά Συνδεδεμένος με μια παραγωγή στα πλαίσια του ποιητικού κύκλου της Ειρήνης, ο Θεόδωρος Πρόδρομος, πέραν της λόγιας παραγωγής του, είχε και μία δημώδη, μόλις σκωπτική. Ο λόγος για τη συλλογή των τεσσάρων του ποιημάτων υπό το γενικό τίτλο Πτωχοπροδρομικά1. Μετά το θάνατο της ματρόνας του το 1123 (κατά άλλες […]
Ο Φραντς δεν ήταν ένα μυρμήγκι, γράφει ο Δημήτρης Σωτάκης
Κάποτε στο Μπράιτον της Μ. Βρετανίας, είχα γνωρίσει έναν Γερμανό, εργάτη σε ένα εργοστάσιο, κάπου σε ένα προάστιο της πόλης. Ήταν ένας φανατικός της λογοτεχνίας, και προσπαθούσε να ανοίξει κουβέντες για θέματα περί συγγραφέων και των έργων τους, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, αφού οι περισσότεροι δεν ενδιαφέρονταν και πολύ για τα εν λόγω ζητήματα. Έτυχε, λοιπόν, […]
ΔΕΣΜΟΙ ΑΙΜΑΤΟΣ του Δημήτρη Στεφανάκη
Ο Μπαλζάκ έθεσε τους κανόνες του παιχνιδιού στη μυθιστορηματική σκακιέρα μελετώντας τις αρίφνητες εκδοχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Θεμελίωσε έτσι μια αχανή τυπολογία χαρακτήρων. Σ΄ένα προφητικό παραλήρημα που θυμίζει γερμανικό εξπρεσιονισμό είδε πριν από όλους τον σύγχρονο άνθρωπο και τον κόσμο του. Ο Κάφκα μετέφερε την ίδια αίσθηση στο παράλογο μιας πραγματικότητας που φαντάζει ονειρική κι […]
Για εκείνους που δε θα κερδίσουν βραβεία, της Ιωάννας Ντέντε
Η Doris Lessing είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση συγγραφέα αλλά και ανθρώπου. Έζησε μια ζωή γεμάτη, ταξίδια, έρωτες, ελευθερία, προβληματισμοί, βιβλία. Έμεινε αρκετά χρόνια στην Ροδεσία (Ζιμπάμπουε σήμερα), παρέα με την άγρια φύση, μορφώθηκε μόνη της για να μην φοιτήσει στο πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν κι έγραφε από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Απέκτησε παγκόσμια […]
Η έννοια της υπέρβασης, του Παντελή Λιάκα
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ALDOUS LEONARD HUXLEY ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Ο Άλντους Χάξλευ (Aldous Leonard Huxley, 1894 – 1963) ήταν Άγγλος μυθιστοριογράφος και κριτικός. Κατά την διάρκεια των σπουδών του στο Ήτον, έμεινε σχεδόν τυφλός, αλλά κατάφερε να συνεχίσει τις σπουδές του στην Οξφόρδη. To 1937 έφυγε από την Ευρώπη για να ζήσει στην […]
Το λαμπρό άστρο του Keats, της Ιωάννας Γιολδάση
Έζησε σύμφωνα με το ρομαντικό ιδεώδες. Βίωσε τα πάντα έντονα και πέθανε νέος. Ο John Keats έφυγε πριν προλάβει να μπει στην τρίτη δεκαετία της ζωής του μα άφησε πίσω του φλεγόμενη ουρά όπως τα πεφταστέρια. Γεύτηκε τον κόσμο γύρω του και επέλεξε να μας μεταφέρει τις απορίες, τους φόβους και τα όνειρα του μέσα […]
Συμβουλές για τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος αγωνίας από την Πατρίτσια Χάισμιθ
Η Πατρίτσια Χάισμιθ, γνωστή Αμερικανίδα συγγραφέας μυθιστορημάτων και διηγημάτων κυρίως αγωνίας, χαρακτηριζόμενα παράλληλα και ως ψυχολογικά θρίλερ κάποια, μεσουράνησε το δεύτερο μισού του 20ου αιώνα. Επηρεασμένη από κλασικούς Ευρωπαίους συγγραφείς έθεσε την προσωπική της σφραγίδα στο είδος της. Βιβλία της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη. Αναμφισβήτητα με τόση επιτυχία δικαιούται να […]
Ο τελευταίος έρωτας της Μαρίας Πολυδούρη, του Σωτήρη Τριβιζά
Τον Νοέμβριο του 1928 η Μαρία Πολυδούρη γνωρίζεται, μέσω του κοινού τους φίλου Κώστα Παπαδάκη, με τον Κερκυραίο ποιητή Γιάννη Χονδρογιάννη. Αφορμή για τη γνωριμία τους είναι η ποιητική συλλογή του Χονδρογιάννη Λυπημένα λουλούδια, που έχει κυκλοφορήσει το 1926 και που φτάνει τώρα, με δυο χρόνια καθυστέρηση, στα χέρια της ποιήτριας με τη μεσολάβηση πάντοτε […]
Μαφάλντα: η μικρομέγαλη έγινε 50, της Αγλαΐας Παντελάκη
Είναι μικρομέγαλη, αυθάδης και νοιάζεται για την παγκόσμια ειρήνη: η Μαφάλντα είναι ένα κορίτσι με ιδιαίτερη ματιά απέναντι στον κόσμο. Τη Δευτέρα που μας πέρασε, η αγαπημένη φιγούρα κόμικ από την Αργεντινή γιόρτασε τα πεντηκοστά της γενέθλια. Αν και εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια δεν έχουν εκδοθεί καινούριες ιστορίες, η Μαφάλντα κατέχει μέχρι σήμερα […]
Παρέα με Ρώσους δράκους, του Γιώργου Πανόπουλου
Σήμερα στο άκουσμα της φράσης «Ρώσοι δράκοι» το μυαλό μας πηγαίνει στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας. Με αυτόν τον χαρακτηρισμό όμως, αναφέρθηκε ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης στο βιβλίο του «Ταξιδεύοντας στη Ρουσία» στους δύο κυριότερους παγκόσμιους συγγραφείς, Λέοντα Τολστόι και Φιοντόρ Ντοστογέφσκι. Όπως παρατηρεί ο Έλληνας συγγραφέας και […]
Κωδικός ΓΣΓ στη Θεσσαλονίκη, του Σωτήρη Γάκου
Με τη συντομογραφία ΓΣΓ ο φοιτητής του τμήματος φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αντιλαμβάνεται τα μαθήματα Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας που διδάσκονται από το 1957 εκεί. Ο όρος όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η σχετική βιβλιογραφία αποτελεί εννοιολογικά πιστή απόδοση του γερμανικού «Literaturwissenschaft» (επί λέξει : επιστήμη της λογοτεχνίας). Όμως γιατί γραμματολογία και όχι λογοτεχνία ή φιλολογία; […]
Συμβουλές Δημιουργικής Γραφής απο τον Stephen King, του Παντελή Λιάκα
Ο διάσημος συγγραφέας, Stephen King, γράφει ιστορίες που αιχμαλωτίζουν ολόκληρο τον κόσμο. Στο βιβλίο του ”Περί Συγγραφής” υπάρχουν πολύτιμες πληροφορίες για τη δημιουργική γραφή. Ο ίδιος γράφει: “Δεν μπορώ να πω ψέματα. Υπάρχουν κακοί συγγραφείς. Συγγνώμη, αλλά είναι πολλοί.” Αν δεν θέλετε να είστε ένας από αυτούς, διαβάστε τις ακόλουθες συμβουλές. Κλείστε αμέσως την […]
12 πράγματα που δεν γνωρίζατε για τον Γουίλιαμ Σαίξπηρ, του Παντελή Λιάκα
Ο πατέρας του Σαίξπηρ ασχολήθηκε με πολλές δουλειές, ενώ σε μία πληρωνόταν για να πίνει μπίρες. Γιός ενός αγρότη, ο Τζων Σαίξπηρ έφτασε στο Στράτφορντ-Απόν-Έιβον, το 1551, και άρχισε να ασχολείται με διάφορα επαγγέλματα, όπως την κατασκευή γαντιών, το εμπόριο δερμάτων, την επεξεργασία μαλλιού, βύνης και καλαμποκιού. Το 1556, εργάστηκε στο δήμο ως δοκιμαστής μπίρας. […]
Αναζητώντας την Εξιλέωση, της Ιωάννας Γιολδάση
Η ζωή είναι μια καθημερινή αναζήτηση. Διαρκώς ψάχνουμε αυτό που μας λείπει. Το 2001 ο Βρετανός συγγραφέας Ίαν Μακ Γιούαν ( Ian McEwan ) πρόσφερε στο κοινό ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα, την Εξιλέωση ( Atonement ). Στο συγκεκριμένο βιβλίο η βασική ηρωίδα αναζητεί ένα μονάχα πράγμα. Έρμαιο των πράξεων της στο παρελθόν γυρεύει χρόνια τώρα την […]
Ο «ανυπεράσπιστος» Ντίνος Χριστιανόπουλος: ποιήματα ποιητικής, του Μάριου-Κυπαρίσση Μώρου
Η ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου, μεστή εικόνων και συναισθημάτων, έχει απασχολήσει την κριτική για πολύ καιρό· το έργο του Δ. Κόκορη, Λόγος γυμνός1, είναι η αναλυτικότερη, μέχρι τώρα, εισαγωγή στο έργο του, το οποίο προσφέρει με επάρκεια τις πλείστες πτυχές της δημιουργικής πορείας του ποιητή. Βέβαια, μία εισαγωγή δε θα μπορούσε να συμπεριλάβει και όλα […]
Διάκριση για τον Amos Oz, της Αγλαΐας Παντελάκη
Για πρώτη φορά απονέμεται φέτος το λογοτεχνικό βραβείο Siegfried Lenz και παραλήπτης του δεν είναι άλλος από τον Ισραηλινό συγγραφέα Amos Oz. Γεννημένος το 1939 στην Ιερουσαλήμ, ο Amos Oz θεωρείται μία παγκοσμίως αισθητή φωνή της εβραϊκής λογοτεχνίας και ένας από τους Εβραίους συγγραφείς της γενιάς του με το μεγαλύτερο κύρος και με ένα μεγάλο […]
Τι θα ήμασταν χωρίς τον Κάφκα, της Ιωάννας Ντέντε
«Ό,τι δεν είναι λογοτεχνία μου φαίνεται μισητό και βαρετό, ακόμη και οι συζητήσεις για την λογοτεχνία.» Franz Kafka Ο Κάφκα είναι ένας από τους συγγραφείς που έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον κόσμο της λογοτεχνίας. Το γράψιμο για εκείνον ήταν μια πηγή ευτυχίας, ένας σημαντικός λόγος για να πορεύεται στη ζωή, αν και την […]
Orwell ο Διαχρονικός, της Ιωάννας Γιολδάση
Είναι δυνατόν ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 1949 και μιλούσε για ένα τότε φανταστικό μέλλον τοποθετημένο το έτος 1984 να αποτελεί για εμάς τώρα χρονικά παρελθόν αλλά να έχει σύγχρονα στοιχεία και συνάμα να είναι πιο διαχρονικό από ποτέ; Η απάντηση είναι μια και καταφατική. Ο τίτλος 1984 ( Χίλια Εννιακόσια Ογδόντα Τέσσερα )και συγγραφέας […]
Γιούκιο Μισίμα-Το αγόρι που έγραφε ποιήματα, της Ελισάβετ Παπαλεξοπούλου
Η αληθινή ομορφιά επιτίθεται, υπερισχύει, ληστεύει και τελικά καταστρέφει (Γιούκιο Μισίμα) Μια κυριολεκτικά σκοτεινή παιδική ηλικία σηματοδότησε την αρχή των παραδόξων που σμίλεψαν τη ζωή και το θάνατό του Γιούκιο Μισίμα (ψευδώνυμο του Κιμιτάκε Χιραόκα). Γεννήθηκε στους κόλπους μιας αριστοκρατικής οικογένειας του Τόκιο στις 14 Ιανουαρίου του 1925 και τον έδωσαν, μωρό ακόμη, σα […]
Ο Λέων Τολστόι και ο Χριστιανισμός, του Γιώργου Πανόπουλου
Διαβάζοντας κανείς τις νουβέλες και τα μυθιστορήματα του Λέωντος Τολστόι, διαπιστώνει μία διάχυτη αγωνιώδη και συνεχή ηθική αναζήτηση. Αφού ξεπέρασε τα δύσκολα και μοναχικά παιδικά του χρόνια και στράφηκε στη συνέχεια στην ακόλαστη ζωή, άρχισε να αναρωτιέται, όπως όλοι οι άνθρωποι άλλωστε, ποιο είναι το νόημα αυτής. Διέκρινε γύρω του, στην εξουσία, στην πολιτική, στους […]
Γαλάτεια Καζαντζάκη: Μια ξεχωριστή γυναίκα, της Παναγιώτας Κουτελίδα
Γαλάτεια Καζαντζάκη Η Γαλάτεια Καζαντζάκη αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Γεννήθηκε το 1881 στο Ηράκλειο της Κρήτης και όπως ομολογεί στο περιοδικό Νεοελληνικά Γράμματα στα 1937 μορφώθηκε σπίτι της, ενώ γράμματα έμαθε σε γαλλικό σχολείο. Η Γαλάτεια είχε την μεγάλη τύχη να μεγαλώσει σε ένα σπίτι πνευματικών ανθρώπων- πατέρας της ήταν […]
Ο έρωτας στον Τσέχοφ, της Ιωάννας Ντέντε
Ο έρωτας απασχολεί τους ανθρώπους, είναι ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους κι έτσι δε μπορεί παρά να υπάρχει και στη λογοτεχνία. Ανάλογα με την εποχή, την εκάστοτε κοινωνία, τον ίδιο τον συγγραφέα και την ιδιοσυγκρασία του ο έρωτας παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο. Άλλες φορές τον συναντούμε ανεκπλήρωτο κι άλλες καταστροφικό, μονομερή ή αμφίπλευρο, παράνομο […]
Στα ίχνη του Thomas Pynchon, του Βασίλη Καγιά
Ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, προφέρεται «Pynch-ON». Δεύτερον, ο σπουδαίος, περίπλοκος και, ναι, πολύ ιδιωτικός συγγραφέας δεν είναι ακριβώς ερημίτης. Σε συγκεκριμένη παρέα είναι έντονα κοινωνικός και χαρισματικός και, παρά τα διάσημα καρτουνίστικα δόντια του, σπάνια έμεινε δίχως κοπέλα τα 30 χρόνια που περιπλανιόταν, πριν παντρευτεί το 1990. Σήμερα, είναι yuppie –όπως παραδέχεται […]
Ο Οδυσσέας Ελύτης και η ηθική του φωτός, της Τέσυς Μπάιλα
Από την πρώτη περίοδο της ελυτικής ποίησης που σηματοδοτείται από τους «Προσανατολισμούς» το 1939, έως και το τελευταίο έργο του Ποιητή «Εκ του πλησίον» που κυκλοφόρησε μετά το θάνατό του από τις εκδόσεις Ίκαρος το στοιχείο που κυριαρχεί στο ποιητικό κόσμο του Ελύτη είναι η μεταμόρφωση. Μια μεταμόρφωση που συνίσταται στη γλώσσα, στην ηθική, στη […]
