Οι ερμηνείες και οι οπτικές μέσα από τις οποίες μπορεί να ιδωθεί ένα μυθιστορηματικό κείμενο είναι αναμφισβήτητα πολλές.

Πολύ πιθανόν ένα λογοτεχνικό έργο να έχει τόσες ερμηνείες, όσες είναι και οι αναγνώσεις του. Ο κάθε δηλαδή αναγνώστης διαβάζει και ερμηνεύει το κείμενο ανάλογα με την παιδεία του, την κοσμοθεωρία του, την ψυχολογική διάθεση κατά τη χρονική στιγμή στην οποία έρχεται σε επαφή με το ανάγνωσμα, με λίγα λόγια ο καθένας από μας προσεγγίζει το λογοτεχνικό κείμενο με βάση την προσωπική του οπτική.

Γράφω λογοτεχνία και γράφω από μικρός, ωστόσο στη ζωή μου υπήρξα περισσότερο αναγνώστης και λιγότερο συγγραφέας κι αυτό επιθυμώ να παραμείνω. Αν οι ώρες που δημιουργώ δια της γραφής ο ίδιος ένα μυθιστόρημα με προσδιορίζουν ως οντότητα και με χαρακτηρίζουν ως άνθρωπο που υπηρετεί τα Γράμματα, οι ώρες που διαβάζω χαρακτηρίζονται από τη γοητεία της λέξης και της εικόνας, από τη μαγεία της επαφής με τη συγγραφική σκέψη των λογοτεχνών που εκτιμώ.

Έχουν περάσει πολλά χρόνια –έφηβος ήμουνα θαρρώ- από τότε που πρωτοσκέφτηκα πως η λογοτεχνία είναι γλώσσα. Μονάχα γλώσσα. Τώρα θα μου πείτε, δεν είναι σκέψη; Δεν είναι μυθοπλασία; Δεν είναι ανάλυση χαρακτήρων; Σαφώς και είναι. Όπως και πολλά άλλα πράγματα, πολύ σημαντικά και πολύ ουσιαστικά. Όλα όμως γεννιούνται μέσα από τον τρόπο που ο κάθε συγγραφέας δημιουργεί τη λέξη, ζυμώνει τη γλώσσα, αναπαράγει το λόγο. Αν δεν μ’ απατά η μνήμη μου, πρέπει να διάβαζα τον Καπετάν Μιχάλη του Ν. Καζαντζάκη, όταν αισθάνθηκα για πρώτη φορά το ρίγος που δημιουργεί στην ανάγνωση η επιλογή των λέξεων. Στάθηκα σε μία περιγραφή της μυρωδιάς του χώματος μετά τη βροχή και ξαφνικά άρχισα να μυρίζω το χώμα. Οι λέξεις και η δύναμη της γλώσσας του Καζαντζάκη είχαν τέτοια δυναμική που προσπέρασαν το χαρτί, αδιαφόρησαν για το καλοκαιρινό μεσημέρι που περνούσα στο δωμάτιό μου και μ’ έκαναν να μυρίσω τη βροχή. Από τότε ως αναγνώστης ξεκίνησα να βλέπω τη λέξη με άλλο μάτι, να παρακολουθώ μ’ ενδιαφέρον τη σύνθεσή της την ώρα που παντρεύεται με άλλες λέξεις και γίνεται φράση, το πώς μέσα από τη σύνθεση των προτάσεων μετατρέπεται σε ενότητα και καταλήγουν όλες μαζί να γίνονται βιβλίο. Αυτό το ξάφνιασμα που ένιωσα την πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πως η λέξη είναι ο ορισμός της λογοτεχνίας κι η γλώσσα το περιεχόμενό της, δεν το έχασα ποτέ. Κάθε φορά όταν διαβάζω ένα βιβλίο και μου αρέσει, συνειδητοποιώ πως αυτό που κυρίως ξεχωρίζω είναι η γλώσσα του. Γι’ αυτό ακριβώς και το ξεχωρίζω.

Αυτές τις μέρες είχα τη χαρά να περάσω αρκετές ώρες διαβάζοντας ένα βιβλίο που με οδήγησε για άλλη μια φορά στη συνειδητοποίηση των παραπάνω σκέψεων. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο μυθιστόρημα της Κατερίνας Γκούνα, ‘Επιστροφή στη χαμένη αθωότητα’.

Η γλώσσα του βιβλίου είναι εξαιρετική, τα ελληνικά της κυρίας Γκούνα άξια προσοχής, ο λόγος της συγγραφέως ρέει με μια ταχύτητα εξαίσια, συνθέτει, αναδιπλώνεται, παράγει σκέψη και προβληματισμό. Ακόμη κι όταν η συγγραφέας υπερθεματίζει, ο τρόπος που χειρίζεται τον έντεχνο λόγο σε κάνει να θέλεις να μην τελειώσει ποτέ αυτό που διαβάζεις. Αυτό που θα μπορούσα να πω με μία φράση είναι πως η κυρία Γκούνα ξέρει να γράφει. Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται λεκτικά την περιγραφή με την αφήγηση, το διάλογο με το μονόλογο, τις εγκιβωτισμένες αφηγήσεις με τις παρεκβάσεις που αφορούν στη σύγχρονη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα είναι τόσο φυσικός και αβίαστος μέσα στο λογοτεχνικό κείμενο που το καθιστά άρτιο σε όλα τα επίπεδα. Συναισθήματα που εναλλάσσονται με την τέχνη που κουβαλά η πέννα της συγγραφέως κι ένα χιούμορ τόσο έξυπνα κρυμμένο μέσα στην πλοκή του βιβλίου που ώρες – ώρες δεν ξέρεις αν θέλεις να γελάσεις ή να κλάψεις.

Για την πλοκή της υπόθεσης του μυθιστορήματος αυτού δεν θέλω να μιλήσω. Όχι γιατί δεν έχω τι να πω, το αντίθετο. Θα μπορούσα να αναλύσω βήμα βήμα την εξέλιξή του. Απλώς το αφήνω για τον αναγνώστη. Η ‘Επιστροφή στη χαμένη αθωότητα’ είναι ένα βιβλίο που δεν καταγράφει απλώς μια ιστορία μυθιστορηματική, αλλά με όπλο τη ζωή και τη δράση των ηρώων το κείμενο αυτό μιλά για την αγωνία και τα αδιέξοδα της νέας γενιάς των Ελλήνων, θύματα καθώς είναι της πολιτικής βίας του σήμερα, μιλά για χαμένες αξίες και για τον επαναπροσδιορισμό τους, προτάσσει την αξιοπρέπεια, διδάσκει στάση ζωής και πάνω απ’ όλα ενέχει ουσία και προβληματισμό. Η συγγραφέας παίρνει θέση απέναντι στα πολιτικά δρώμενα και προτείνει την επιστροφή στη φύση ως στάση και αξία ζωής σημαντική. Επιστροφή στη χαμένη αθωότητα λοιπόν. Η μόνη λύση ή πραγματική ανάγκη;

  Επιστροφή στη χαμένη αθωότητα, Κατερίνα Γκούνα, Εκδόσεις Ωκεανίδα

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.