«Ο γέρος και η θάλασσα»είναι ίσως το πιο γνωστό και πολυδιαβασμένο έργο του Ernest Miller Hemingway.
Εκδόθηκε το 1952, βραβεύτηκε με Πούλιτζερ το 1953 αλλά οδήγησε τον συγγραφέα σε Νόμπελ Λογοτεχνίας έναν χρόνο αργότερα.
Ο κύριος ήρωας είναι ο Σαντιάγκο, ο γέρος ψαράς που δεν έχει καταφέρει να πιάσει ούτε ένα ψάρι για 84 μέρες. Κι έτσι βγαίνει για την τελευταία του προσπάθεια. Μέσα από τον ήρωα και την τελευταία μέρα του στη θάλασσα ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια μάχη. Μάχη με τη φύση, μάχη με τον τον εαυτό του και, κυρίως, μάχη με τη ζωή (ή για τη ζωή;) και την εξέλιξη της. Ο Σαντιάγκο είναι μεγάλος πια, όχι τόσο αποτελεσματικός στη δουλειά του, η ζωή του έχει γίνει χειρότερη αλλά έχει ακόμα μια μάχη να δώσει. Και τη δίνει!
Το ζητούμενο του δεν είναι η απλή επιβίωση, αλλά η αναζήτηση της αξιοπρέπειας μέσα από έναν διαρκή και επίπονο αγώνα. Ο Σαντιάγκο δεν θέλει να πιάσει ένα ψάρι μόνο για να τραφεί, θέλει να δείξει, στον εαυτό του πρωτίστως, ότι μπορεί να ζήσει με τις δικές του δυνάμεις ή αλλιώς να οδηγηθεί στον θάνατο παλεύοντας. Ο ήρωας, και μέσα από αυτόν ο ίδιος ο συγγραφέας, μάχονται την πραγματικότητα του θανάτου. Με άλλα λόγια, όπως σε όλα τα έργα του Αμερικανού συγγραφέα, έτσι κι εδώ η ζωή αποκτά σημασία μόνο εφόσον «ζεις ηρωικά», αλλά και όταν δίνεσαι με όλες σου τις δυνάμεις σε ό,τι κάνεις.
Η επιδέξια απλότητα του ύφους του συγγραφέα είναι καταφανής και στο συγκεκριμένο έργο. Ο Χεμινγούει, καθοδηγούμενος από την Γετρύδη Στάιν και τον Έζρα Πάουντ, τελειοποιήσε ένα όσο το δυνατόν πιο απλό ύφος, με έκδηλες αφηγήσεις. Αποστασιοποιήμενος από την ιστορία του, αφήνει τον αναγνώστη να εμπλακεί σε αυτή όσο επιθυμεί, επιτρέποντας του να διεισδύσει στον εσωτερικό κόσμο του ήρωα του, χωρίς να περισπάται η προσοχή του από άλλες ανθρώπινες υπάρξεις.
Δεν ξέρω αν έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε δεδομένο τον θαυμασμό στο πρόσωπο του Χέμινγούει, λόγω της έντονης, σχεδόν χολιγουντιανής ζωής του που παρόλα αυτά έρχεται σε αντίθεση με το μήνυμα των βιβλίων του αλλά «Ο γέρος και η θάλασσα» είναι το λιγότερο ένα αξιόλογο βιβλίο που μας προετοιμάζει για την επικείμενη φθορά της σωματικής ύπαρξης σε σχέση με την αξιοπρέπεια της ψυχικής ακόμα και πριν το τέλος της ζωής.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.