***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

«Όταν κάποιος γράφει είναι σημαντικό να συνηθίσει τις αντιδράσεις των άλλων, δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγεις εφόσον εκδίδεις.

Έχω συνηθίσει τις κριτικές, μερικές φορές συμφωνώ, άλλες φορές διαφωνώ, αλλά χαμογελάω πάντα.»

Ο  Πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο, εξαιρετικά δημοφιλής στην χώρα του, μεταφρασμένος σε πολλές χώρες, βρέθηκε στην Αθήνα στο πλαίσιο του φεστιβάλ ΛΕΑ με αφορμή την κυκλοφορία των βιβλίων  του «ΓΚΑΛΒΕΪΑΣ»  και «ΒΙΒΛΙΟ»

Το Ελληνικό βιβλιόφιλο κοινό τον έχει ανακαλύψει  πρωτύτερα με το «Νεκροταφείο Πιάνων» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα)  την συλλογή «Ποιήματα» (εκδ. Γαβριηλίδης) και το «Βιβλίο» από τις εκδόσεις Κέδρος.

Το «Βιβλίο» είναι ένα περιεκτικό έργο με λυρική γραφή και βαθιά ανθρώπινους χαρακτήρες.  Πραγματεύεται γεγονότα που δεν έχει ζήσει ο συγγραφέας αλλά επηρέασαν τους κατοίκους. Περιγράφει σκηνές της αγροτικής περιοχής, τον καθολικισμό, την σεξουαλική κακοποίηση, την διαφυγή, την μετανάστευση στην Γαλλία.

Το τελευταίο του βιβλίο κυκλοφορεί  ξανά  από τις εκδόσεις Κέδρος, σε μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά, με τίτλο «Γκαλβέιας», το οποίο τιμήθηκε με το λογοτεχνικό βραβείο Oceanos 2016, το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Βραζιλίας και ταυτόχρονα το σημαντικότερο βραβείο της πορτογαλόφωνης λογοτεχνίας.

Η μεταφράστρια κ. Αθηνά Ψυλλιά συνομίλησε με τον συγγραφέα. Ακολουθεί ένα απόσπασμα.

Αθηνά Ψυλλιά: Τι συμβαίνει με το «ΒΙΒΛΙΟ» ; Είναι η ιστορία μιας μετανάστευσης προς την Γαλλία και το πρώτο μέρος τελειώνει με τη γέννηση ενός παιδιού. Πρωταγωνιστής είναι το βιβλίο που γράφεται, έχει τον συγγραφέα, έχει την πιθανή κριτική που θα λάβει, το βιβλίο γράφεται καθώς το διαβάζει ο αναγνώστης.

Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο: Είναι παρελθόν μου αυτό το βιβλίο, έχουν περάσει 8 χρόνια και ο άνθρωπος  με τον οποίο μιλάτε τώρα δεν είναι ο ίδιος άνθρωπος.  Θα προσπαθήσω να είμαι ειλικρινής. Νιώθω ένα πειρασμό να κατασκευάσω και να καταστρέψω. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι ο καρπός του. Αυτή η δομή είναι ασύγκριτη με άλλα μυθιστορήματα (προσωπική μου άποψη χωρίς να έχω διαβάσει όλα τα βιβλία του κόσμου) Θέλω πω ότι ποτέ δεν ξέρουμε τι θα συμβεί, το βιβλίο είναι έτσι. 

Αθηνά Ψυλλιά:  Το δεύτερο μέρος του «ΒΙΒΛΙΟ» έβαλε φωτιά στη φαντασία μου. Έχεις βάλει μέσα λέξεις που δεν υπάρχουν πουθενά, και τελικά είναι λέξεις δυναμικές. Από που τις πήρες; Είναι λέξεις της μητέρας σου;

Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο: Έχει μεγάλο λεξιλόγιο ίσως επειδή μιλάει για ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο και γειτονιές στο Παρίσι. Καταλήγει να είναι ανάμεσα στη ύπαιθρο και στην πόλη. Έχω μάθει ότι δεν χρειάζεται να ξεφεύγουμε από την ιδιαιτερότητα. Μπορεί να φέρει δυσκολίες, αλλά έχει λόγο ύπαρξης κάποιες φορές. Είναι λανθασμένα πορτογαλικά αλλά δεν υπάρχουν στο Google, είναι προτέρημα αυτό. Έχουμε μια έννοια πορτογαλική: ”Να τα βγάλεις πέρα για να βρεις λύση.”

Αθηνά Ψυλλιά:   Τα τελευταία χρόνια ταξιδεύεις πολύ και γράφεις στα ταξίδια σου.

Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο: Σήμερα έχω γράψει δυο σελίδες στην Αθήνα – λατρεύω τα ταξίδια – η γραφή μου δίνει μια σταθερότητα μέσα σε αυτήν τη έλλειψη σταθερότητας που έχω επιλέξει. Κατάφερα να συλλογιστώ και να γράψω για εκείνα αφότου έφυγα και πήρα απόσταση. Τα ταξίδια συντελούν στην κατανόηση του κόσμου, μας δίνουν εμπειρίες και νέες απόψεις, αλλά ταυτόχρονα όλο αυτό μπορεί να έρθει σε ανταγωνισμό με τη γραφή. Στα είκοσιτρία μου έγραφα στη μέση μιας αίθουσας με πολυκοσμία και ακουστικά στα αυτιά. Αργότερα είχα καλύτερες συνθήκες αλλά με περιορισμούς δικούς μου που δεν μου επέτρεπαν να γράφω.

Αθηνά Ψυλλιά: Η πατρότητα – η σχέση πατέρα ( «Νεκροταφείο Πιάνων») είναι πολύ ισχυρή στα βιβλία σου.

Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο: Όλα έχουν μια πορεία. Το παρελθόν είναι αδύνατον να μην έχει περάσει. Πρόκειται για  ένα κείμενο από ένα παιδί προς τον πατέρα του, που έχει πεθάνει. Στο πρώτο μου βιβλίο η ζωή για μένα ήταν κάτι αφηρημένο. Πέθανε ο πατέρας μου και ένα χρόνο μετά που έγινα και εγώ πατέρας βίωσα μια επανάσταση. Σχεδόν όλα τα βιβλία που έγραψα μέχρι σήμερα έχουν σχέση με αυτό το βιβλίο. Το «Νεκροταφείο Πιάνων» είναι η συνέχεια. Το πένθος είναι η επιβεβαίωση του ποτέ ξανά. Είναι απόλυτο αυτό , δεν το κατανοούμε,  είναι πολύ σκληρό, είναι μια υγιής περίοδος που πρέπει να ζήσουμε, αλλά καταφέρνουμε να το ξεπεράσουμε μόνο αν δώσουμε ένα νόημα.  Αυτές οι απαντήσεις είναι παρούσες στο «Νεκροταφείο Πιάνων». Το πρώτο κεφάλαιο είναι για τις τελευταίες μέρες του πατέρα μου. Πέθανε μια ώρα μετά την γέννηση της ανιψιάς μου.  Αυτό ήταν μεγάλη έκπληξη. Ο πατέρας μου ζει μέσω του εαυτού μου.

Αθηνά Ψυλλιά: Στο  βιβλίο σου «Γκαλβέιας», έρχεται ένα αντικείμενο χωρίς όνομα, πέφτει και ανοίγει έναν κρατήρα. Μετά οι εξελίξεις είναι φρενήρεις. Πως το έκανες αυτό στο χωριό σου;

Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο: Υπάρχουν χαρακτήρες που είναι ωμοί και βίαιοι. Εγώ τους συμπαθώ όλους. Έχουν ανθρωπιά. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν είμαστε μόνο καλοί, μόνο θετικοί. Σύμφωνα με τη δική μας άποψη, η ανάγκες μας είναι σωστές. Το «Γκαλβέιας» είναι μια αναπαράσταση του τρόπου του καθενός για να δώσει ένα νόημα. Μπορεί η ερμηνεία του να μην είναι τόσο δεμένη γεωγραφικά. Όταν θέλουμε να μάθουμε ποιοι είμαστε, είναι σημαντικό να μαθαίνουμε να ζούμε και όσα μας πονούν, επειδή είμαστε ζωντανοί.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.