Η άποψη του Τέλλου Άγρα για το ποιητικό έργο της Μαρίας Πολυδούρη
(…) Εκδήλωση πνευματικού και ηθικού καθαρμού αποτελούν τα ποιήματα της νεαρώτατης ποιήτριας, που ύστερ΄ από το μαρτύριό της πιο μισητής αρρώστειας, πέθανε επί τέλους αυτόν τον μήνα σε μια κλινική φυματικών. Ζωηρά εκδηλώνεται, και στις δυο συλλογές που πρόφτασε να εκδώσει, ο καθαρμός αυτός. Έκρηξη ζωτική ορμής συγκεντρωμένης στο ίδιο σημείο, ξέσπασμα από φαρμακερή, εσωτερική ζύμωση υπερξεχειλισμένου λυρισμού, αιματηρό ξεπέταμα δυνάμεως σκλαβωμένης και υπερτροφικής.
Και τέτοιο ξεπέταμα, σπάζει πια όλους τους ρυθμούς και τις φόρμες και τις ενότητες: ανεβαίνει, για λίγο, σε ισορροπία. ύστερα κλυδωνίζεται, τρικυμισμένο γυρεύει ν’ αδράξη, και να πιαστή, και να σταθή, καθώς το πουλί, που τρέμει επάνω σ’ ένα μοναχικό μυτερό ξύλο, όταν το κυνηγούν από κάτω για να το φτάσουν.
(…) Εκδήλωση πνευματικού και ηθικού καθαρμού αποτελούν τα ποιήματα της νεαρώτατης ποιήτριας, που ύστερ΄ από το μαρτύριό της πιο μισητής αρρώστειας, πέθανε επί τέλους αυτόν τον μήνα σε μια κλινική φυματικών. Ζωηρά εκδηλώνεται, και στις δυο συλλογές που πρόφτασε να εκδώσει, ο καθαρμός αυτός. Έκρηξη ζωτική ορμής συγκεντρωμένης στο ίδιο σημείο, ξέσπασμα από φαρμακερή, εσωτερική ζύμωση υπερξεχειλισμένου λυρισμού, αιματηρό ξεπέταμα δυνάμεως σκλαβωμένης και υπερτροφικής.
Και τέτοιο ξεπέταμα, σπάζει πια όλους τους ρυθμούς και τις φόρμες και τις ενότητες: ανεβαίνει, για λίγο, σε ισορροπία. ύστερα κλυδωνίζεται, τρικυμισμένο γυρεύει ν’ αδράξη, και να πιαστή, και να σταθή, καθώς το πουλί, που τρέμει επάνω σ’ ένα μοναχικό μυτερό ξύλο, όταν το κυνηγούν από κάτω για να το φτάσουν.
<Δειλό κουφάρι, ακλούθα με, για φεύγω για σ’ αφήνω>.
Έτσι λέγει τάχα η ψυχή προς το σώμα, σ’ ένα από α ωραιότερα ποιήματα του Μαρκορά. Θα μπορούσε να μπη για μοτίβο σ’ όλη την ποιητική εργασία της Πολυδούρη, όπου η αλγεινή αυτή δυσαρμονία, η αγωνιώδης ασυμμετρία ανάμεσα στην έκφραση και στη μορφή-δηλαδή στην αίσθηση και στο πνεύμα,-προσθέτει και μίαν άλλην ακόμη, δεύτερη ποίηση πίσω από τις γραμμές της ορατής: μια ποίηση τραγική και θανάσιμη.
Αδράνεια των αισθήσεων ιλιγγιώδης κίνηση του πνεύματος, ημπορεί να νοηθή. αλλά, το αντίστροφο, η ακράτητη ενέργεια των αισθήσεων, συνοδευμένη από απόλυτην αδυναμία πνευματική, είναι- και με το δίκιο του το περιγράφει ο Έδγαρ Πόε,- ο πιο φρικτός εφιάλτης του ανθρώπου. Μέσα σε τέτοιον εφιάλτη είναι γραμμένα αυτά τα ποιήματα.
Έχουν τις άφθονες, μα κι άπιαστες, τις λαμπρότατες μα αστραπιαίες εντυπώσεις, τις ρευστές και πορώδεις διαθέσεις, όπως προκαλούν στο μυαλό τα δηλητήρια και τα ναρκωτικά…Ύστερα απ’ όλα αυτά, τι να βγει; τάξη, σύνθεση, συμμετρία; Τίποτα, πρέπει να κυνηγούμε το λυρισμό που φεύγει, τον πόνο που χάνεται, τον λυγμό που απομένει μισός, τη λάμψη που φέγγει διαλλειματικά κ’ ύστερα αφανίζεται, την τεθλασμένη της αστραπής που είναι έξω από κάθε γεωμετρία.
Η βαρειά κλάψα για το τίποτα είναι το αλάθευτο σημάδι μεγάλης αρρώστειας, στα παιδιά. Με το τίποτα κλαίει κ’ η ποιήτρια. Με το τίποτα και μ’ όλα. Είναι η μυστηριώδης προαίσθηση του σύντομου τέλους της. Έπειτα, όταν το τέλος γράφεται στον ορίζοντά της καθαρό, ο συνειδητός πόνος, δικαιολογημένος πια, γίνεται αβάσταχτος, έχει την πειθώ, έχει το δικαίωμα να ξεσχιστεί σε κραυγές. Τίποτα δεν εσυγκράτησε την Πολυδούρη σ’ αυτό το πάθος,- το βίαιο πάθος εμπρός στον αιώνιο αποχωρισμό. Η σοφή τέχνη του Καρυωτάκη, κ’ η πικρή σάτιρα όπου καταστάλαξε, της έμειναν ξένη: έδωσε το αυθόρμητο, το απροσποίητο, το ασυγκράτητης γυναικός.
ΠΗΓΗ
Περιοδικό <ΠΝΟΗ>, 1930
Χρόνος Β’, Φύλλο 16-17
Αδράνεια των αισθήσεων ιλιγγιώδης κίνηση του πνεύματος, ημπορεί να νοηθή. αλλά, το αντίστροφο, η ακράτητη ενέργεια των αισθήσεων, συνοδευμένη από απόλυτην αδυναμία πνευματική, είναι- και με το δίκιο του το περιγράφει ο Έδγαρ Πόε,- ο πιο φρικτός εφιάλτης του ανθρώπου. Μέσα σε τέτοιον εφιάλτη είναι γραμμένα αυτά τα ποιήματα.
Έχουν τις άφθονες, μα κι άπιαστες, τις λαμπρότατες μα αστραπιαίες εντυπώσεις, τις ρευστές και πορώδεις διαθέσεις, όπως προκαλούν στο μυαλό τα δηλητήρια και τα ναρκωτικά…Ύστερα απ’ όλα αυτά, τι να βγει; τάξη, σύνθεση, συμμετρία; Τίποτα, πρέπει να κυνηγούμε το λυρισμό που φεύγει, τον πόνο που χάνεται, τον λυγμό που απομένει μισός, τη λάμψη που φέγγει διαλλειματικά κ’ ύστερα αφανίζεται, την τεθλασμένη της αστραπής που είναι έξω από κάθε γεωμετρία.
Η βαρειά κλάψα για το τίποτα είναι το αλάθευτο σημάδι μεγάλης αρρώστειας, στα παιδιά. Με το τίποτα κλαίει κ’ η ποιήτρια. Με το τίποτα και μ’ όλα. Είναι η μυστηριώδης προαίσθηση του σύντομου τέλους της. Έπειτα, όταν το τέλος γράφεται στον ορίζοντά της καθαρό, ο συνειδητός πόνος, δικαιολογημένος πια, γίνεται αβάσταχτος, έχει την πειθώ, έχει το δικαίωμα να ξεσχιστεί σε κραυγές. Τίποτα δεν εσυγκράτησε την Πολυδούρη σ’ αυτό το πάθος,- το βίαιο πάθος εμπρός στον αιώνιο αποχωρισμό. Η σοφή τέχνη του Καρυωτάκη, κ’ η πικρή σάτιρα όπου καταστάλαξε, της έμειναν ξένη: έδωσε το αυθόρμητο, το απροσποίητο, το ασυγκράτητης γυναικός.
ΠΗΓΗ
Περιοδικό <ΠΝΟΗ>, 1930
Χρόνος Β’, Φύλλο 16-17
https://www.literature.gr/pantelis-liakas/
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular
