Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Και το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 πήγε στον Bob Dylan, οι απόψεις μας

Αγαπάμε με τρέλα Dylan, αλλά δεν τον έχουμε στη βιβλιοθήκη μας, τον έχουμε στη δισκοθήκη μας.

zefi_-case

Ζέφη Κόλια

separator

Οδηγούσα όταν άκουσα στο ραδιόφωνο την ανακοίνωση ότι το βραβείο Νόμπελ απονέμεται φέτος στον Μπομπ Ντύλαν. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι: θα θρηνήσουν φέτος οι βιβλιοπώλες. Από όσο γνωρίζω έκδοση των στίχων στα γερμανικά δεν υπάρχει. Στην Ελλάδα ευτυχώς υπάρχει η πολύ καλή έκδοση του Ιανού σε μετάφραση του χαλκέντερου Μπαμπασάκη. Αν με ξάφνιασε η είδηση; Μα φυσικά. Θα χυθεί πολύ μελάνι για την φετινή απόφαση της Σουηδικής ακαδημίας. Διευρύνει τα όρια της λογοτεχνίας προκαλώντας. Είναι οι στίχοι ενός τραγουδιού ποίηση; Απαντώ καταφατικά ναι. Ίσως η φαινομενική αμεσότητά τους να μην έχουν το γλωσσικό μέγεθος μιας Έρημης χώρας του Έλιοτ για παράδειγμα, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την επιρροή που ασκούν τα τραγούδια προκαλώντας εκείνο το καίριο συναίσθημα που συναντάμε στην ανάγνωση σπουδαίων ποιημάτων. Από την άλλη έχω έναν ενδοιασμό. Αν διαβάσει κάποιος τα ποιήματα του Ντύλαν δίχως την μουσική τους επένδυση, υστερούν σε δύναμη όπως όταν τα ακούς ολοκληρωμένα ως τραγούδια. Η μουσική και οι στίχοι στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορούν να διαχωριστούν. Το Νόμπελ όμως είναι βραβείο λογοτεχνίας κι όχι μουσικής. Άρα μένει να απαντηθεί αν η επιλογή να βραβευτεί ένας τραγουδοποιός είναι σωστή ή λάθος. Δεν θέλω να μπω σε μια τέτοια διαδικασία παίρνοντας θέση είτε με τους κατήγορους είτε με τους υποστηρικτές του φετινού βραβείου. Ο κόσμος αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς. Ας μην βιαζόμαστε σε κρίσεις που αύριο ίσως αναιρέσουμε. Αγαπώ τον Μπόμπ Ντύλαν. Τουλάχιστον αυτό είναι σίγουρο. Και διαχρονικό.

Γιώργος Λίλλης

separator

Η επιλογή του Μπομπ Ντίλαν για την απονομή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Ακαδημία ακούστηκε σαν αστείο και αιφνιδίασε την παγκόσμια λογοτεχνική κοινότητα. Για πρώτη φορά βραβεύεται ένας τραγουδοποιός με τη μέγιστη αυτή διάκριση. Και μπορεί ο Καμύ, κατά την ομιλία του το βράδυ της δικής του απονομής, το 1957, να έλεγε πως: «Η τέχνη δεν είναι στα μάτια μου μοναχική απόλαυση, είναι μέσο να συγκινεί κανείς το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων, προσφέροντάς τους προνομιούχα εικόνα των κοινών πόνων και ευχαριστήσεων» αλλά ο προβληματισμός είναι διάχυτος. Κάποιοι διατείνονται πως η λογοτεχνία λυτρώνει την ψυχή και δεν είναι για τους λίγους. Κάποιοι άλλοι μιλούν για μια έκπτωση ενός θεσμού που έχει τιμήσει πολύ μεγάλα πνεύματα όλα αυτά τα χρόνια. Μα είναι γεγονός πως ακόμη και η κλασική λογοτεχνία στη λαϊκή ψυχή στόχευε πάντα. Τελικά πώς ορίζεται η λογοτεχνία σήμερα; Ο Φλωμπέρ διατυμπάνιζε πως «κάθε έργο προς σύνθεση έχει τη δική του ποιητική που πρέπει να τη βρούμε», υπονοώντας πως ο συνδυασμός ανάμεσα στις κοινωνικές σχέσεις είναι που διαμορφώνει ανά εποχή τη λογοτεχνία και η ποιητική υπερβολή, που εντάσσει σ’ αυτό το συναίσθημα, είναι ο λόγος που ένα λογοτεχνικό έργο παίρνει αξία. Μπορούν όλα αυτά να ενυπάρχουν στο ποιητικό έργο ενός, κατά τα άλλα, εξαιρετικού τραγουδοποιού που για χρόνια με τους στίχους του συγκινεί όλο τον κόσμο αλλά δεν ανήκει στον χώρο της λογοτεχνίας; Σκοπιμότητες; Έκπτωση αξιών; Αναγνώριση της δυναμικής που μπορεί να έχει ένα μουσικό έργο στην παγκόσμια μετεξέλιξη; Τι σηματοδοτεί το φετινό βραβείο Νόμπελ; Μήπως μια νέα εποχή στο χώρο της λογοτεχνίας; Ο προβληματισμός και οι απαντήσεις δικές σας. Κάθε σύγκριση πάντως με τη αρχαία ελληνική ποίηση παραμένει, το λιγότερο, ατυχής.

Τέσυ Μπάιλα

separator

Τα συναισθήματα που δημιουργεί η μουσική του  Bob Dylan  είναι  μεγαλειώδη, ίσως  οι στοίχοι του  ίσως να είναι και ποίηση. Αλλά έπειτα από την βράβευση της Σουηδικής Ακαδημίας το Νόμπελ λογοτεχνίας απέκτησε πλέον έναν ασαφή προσδιορισμό. Η λογοτεχνία όμως όχι. Η λογοτεχνία περιλαμβάνει την ανάγνωση σιωπηλά με τον εαυτό μας, έναν εγκλεισμό, μια φυγή από την ύλη. Κατά τη γνώμη μου, διεγείρει τη φαντασία και δεν ενσωματώνει στην σκέψη ρεαλιστικές εικόνες ενός οποιουδήποτε ειδώλου. Η λογοτεχνία είναι γυμνή και υπαινικτική. Η μοναξιά και η σιωπή, αυτό το μέρος της ανάγνωσης, είναι ο αποκλειστικός φορέας για τη διάδοση της μαγείας της λογοτεχνίας. Αν οι στίχοι του Bob Dylan δεν συνοδεύονταν από μουσική, θα είχαν αυτή την τρομερή διαπεραστικότητα; Αν η συγγραφή αποδυναμώνει τον αναγνώστη, στην συγκεκριμένη περίπτωση αποδυναμώνεται ο μουσικόφιλος. Με αυτή τη βράβευση, έστω και αν  οι τέχνες είναι συγγενικές, εάν θεωρήσουμε ότι το Νόμπελ λογοτεχνίας συνεχίζει και έχει την ίδια ακριβή νοηματοδότηση, η Σουηδική Ακαδημία λάβωσε τη λογοτεχνία με πραγματικότητα. 

Ντίνα Σαρακηνού 

separator

Το περίμενα 30 χρόνια. 

Αλέξης Σταμάτης

separator

Η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας αρκούντως τολμηρή, απηχεί μάλλον την ανάγκη της ίδιας της λογοτεχνίας να επεκτείνει την επικράτειά της σε ζώνες που αρδεύει συστηματικά τις τελευταίες δεκαετίες και δικαιωματικά θεωρεί συγγενικές…

Δημήτρης Στεφανάκης 

 separator
 
 

Μου άρεσε η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας. Ο Ντίλαν έχει γράψει εκπληπτικούς στίχους και αδυνατώ να καταλάβω γιατί το γεγονός ότι τους έχει παντρέψει και με θαυμάσια μουσική αντιμετωπίζεται υποτιμητικά/ σκωπτικά από κάποιους διανοούμενους. Ο Ευριπίδης έγραφε μουσική για τα χορικά του και γίνονταν “επιτυχίες” ως τραγούδια κατά την αρχαιότητα. Νομίζω αυτό δεν τον καθιστά υποδέεστερο από τους υπόλοιπους τραγωδούς. ‘Oταν μου βρείτε στίχους πιο δυνατούς από αυτούς του τραγουδιού “The answer my friend is blowing in the wind”, το ξανασυζητάμε…

Κώστας Στοφόρος 

separator

Θεωρώ ότι το σκεπτικό της επιτροπής παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, αφού καταργεί την οριοθέτηση της αυστηρής λογοτεχνικής φόρμας και καθιστά τα όρια της έκφρασης του γραπτού λόγου πολύ δισδιάκριτα, τι είναι ακριβώς λογοτεχνία, που αρχίζει και που ξεκινάει η διαδρομή της γραφής. Ο Bob Dylan είναι ποιητής, δε χρειαζόταν η σημερινή απόφαση για να το μάθουμε, όμως η παρέκκλιση από κάτι που είχαμε-ομολογουμένως-όλοι συνηθίσει, μας εξέπληξε. Επαναλαμβάνω ότι, κατά την κρίση μου, με τη σημερινή απόφαση δόθηκε ένα “σήμα” που χωράει συζητήσεις περί υφολογικών δομών και επαναπροσδιορισμούς συνόρων σε σχέση με αυτό που αποκαλούμε γραπτό λόγο. Προσωπικά, έχω μια κρυφή χαρά για την απόφαση. Αλλά επίσης και πολλές σκέψεις.

Δημήτρης  Σωτάκης 

separator

Επικροτώ την απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας να απονείμει το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Μπομπ Ντύλαν, όχι μονάχα επειδή θεωρώ τους στίχους των τραγουδιών του αυθεντική ποίηση, αλλά επειδή θεωρώ επίσης ότι με την απόφαση αυτή η λογοτεχνία επανασυνδέεται με αρχέγονες ρίζες. Από τους ραψωδούς και τους βάρδους της αρχαιότητας μέχρι τους τροβαδούρους του Μεσαίωνα, η λογοτεχνία βάδιζε ανέκαθεν συνδεδεμένη με τη μουσική. Κι αυτή η στενή σχέση διερράγη βιαίως με την εμφάνιση του μοντερνισμού τα τελευταία χρόνια. Αλλά η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας θέτει επίσης ένα καίριο ζήτημα: τι ακριβώς θεωρούμε λογοτεχνία; Αν συμφωνήσουμε ότι είναι η τέχνη να συγκινείς με όργανο τον λόγο, ανεξαρτήτως από τον τρόπο ή το είδος που μεταχειρίζεσαι, τότε πιστεύω ότι δικαίως το φετινό βραβείο απονεμήθηκε στον Ντύλαν.

Σωτήρης Τριβιζάς

 
 

 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular