Με μια πρώτη ματιά ένα υιοθετημένο κορίτσι μεγαλωμένο αυστηρά με τις πεποιθήσεις της Πεντακοστιανής εκκλησίας που ανακαλύπτει πως το ελκύουν ερωτικά τα άλλα κορίτσια, και μια σύζυγος, μητέρα της Κρεόλ κοινότητας μπορεί να μην έχουν πολλά κοινά σημεία. Έχουν όμως ένα βασικό, τον αγώνα για ανεξαρτησία και υπεράσπιση της ταυτότητας τους.
Η Jeanette Winterson σε ένα έντονα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα εξιστορεί τη ζωή ενός κοριτσιού που πασχίζει να δείξει στον περίγυρό της πως το να σου αρέσουν άτομα του ίδιου φύλου δεν σημαίνει πως χρήζεις εξορκισμού. Το παραδέχτηκε αμέσως στον εαυτό της, δεν κρύφτηκε, όταν όμως την ανακάλυψαν την κυνήγησαν, την αρνήθηκαν, και την κλείδωσαν για μέρες χωρίς φαγητό. Υπέκυψε, για ένα μικρό χρονικό διάστημα ζούσε κρυφά μια διπλή ζωή αλλά σύντομα συνειδητοποίησε πως έπρεπε να υπερασπιστεί αυτό που είναι και να ζήσει τη ζωή της μακριά από την πηγή του κακού. Η Winterson χρησιμοποιώντας κεφάλαια από την Παλαιά Διαθήκη και μύθους από την ιστορία των ιπποτών της στρογγυλής τραπέζης στην αναζήτηση τους για το Ιερό Δισκοπότηρο, χρωματίζει μια ιστορία ζωής με πινελιές πάθους, απόγνωσης, και ειρωνείας.
Οι σατιρικές στιγμές δεν λείπουν. Η εικόνα που ανοίγει το κείμενο είναι χαρακτηριστική. Μαθαίνουμε ότι η μητέρα της πρωταγωνίστριας ήθελε ένα παιδί με το μοναδικό σκοπό να το μεγαλώσει ως δούλο του Θεού. Το υιοθέτησε λοιπόν για δύο λόγους, γιατί ήθελε να αποφύγει την αμαρτία της σύλληψης και επειδή κρυφά ζήλευε την άμωμο σύλληψη της Παναγίας. Η απελπιστική προσκόλληση της μητέρας στα πορτοκάλια, αγνοώντας την ύπαρξη των άλλων φρούτων, παίρνει συμβολικό χαρακτήρα καθώς αντικατοπτρίζει τις πεποιθήσεις της πως υπάρχει μόνο ένας «σωστός» τρόπος αγάπης και διαβίωσης. Στο τέλος, αφού η κόρη έχει φύγει πλέον από το σπίτι και επιστρέφει ύστερα από ένα απροσδιόριστο χρονικό πλαίσιο, η συγγραφέας μας ενημερώνει ότι η μητέρα ίσως να έχει αρχίσει να αποδέχεται πως Τα πορτοκάλια δεν είναι τα μοναδικά φρούτα (Oranges are not the only fruit, ο τίτλος του μυθιστορήματος). Η Winterson γράφει τη δική της «Βίβλο» με ένα ρεαλιστικό και συνάμα παραμυθένιο τρόπο που ταξιδεύει και μαγνητίζει.
Η αναζήτηση της σεξουαλικής και ιδιωτικής ταυτότητας ενώνει την Winterson με την Kate Chopin και το έργο της Η Αφύπνιση (The Awakening). Η Edna είναι μια γυναίκα καταπιεσμένη που για δικό της κακό δεν αργεί να καταλάβει πόσο παράλογοι είναι οι κανόνες που επιβάλει η κοινωνία στις γυναίκες. Η κοινότητά της την πιέζει να θυσιάσει την προσωπική της ελευθερία και να αγκαλιάσει μόνο την ιδιότητα της συζύγου και της μητέρας. Η Edna δεν ανέχεται πως πρέπει να κρύβει αυτό που αισθάνεται επειδή μπορεί να προκαλέσει τα αρνητικά σχόλια του κύκλου της. Όπως λέει η ίδια αγαπά τα παιδιά της αλλά δεν μπορεί να αφιερώσει όλο της το είναι αποκλειστικά σε αυτά. Δεν είναι μια άκαρδη μητέρα παρά μια εγκλωβισμένη γυναίκα που τολμά και πηγαίνει κόντρα στις νόρμες της εποχής της. Ακολουθεί το πάθος της ακόμα και αν γνωρίζει πως θα την καταστρέψει. Βρίσκει εραστή και μέσα από την σχέση αυτή φτάνει στην γνώση. Απελευθερώνεται. Ζυγίζει τις επιλογές της, τολμά. Στην περίπτωσή της όμως αυτό το αίσθημα ελευθερίας που τελικά θα νιώσει, η αφύπνιση που θα την γεμίσει ολοκληρωτικά είναι αυτή που θα την πνίξει.
Η Winterson και η Chopin γράφουν για δύο γυναίκες που φτάνουν στην απόλυτη προσωπική γνώση. Γιατί όμως ο δρόμος τους προς κάτι τόσο αυτονόητο θα πρέπει να ακολουθείται από τόση σκοτεινιά;
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
