Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Μια συνάντηση με τον Ξάβερ Μπάγιερ, συνέντευξη στη Ναταλία Κοντιάδη

Ο Ξάβερ Μπάγιερ ήταν ένας από τους έξι συγγραφείς που συμμετείχαν το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου  2014 στον Ευρωπαϊκό Λογοτεχνικό Περίπατο στη Στοά του Βιβλίου.

 

Τι σας ώθησε στο γράψιμο; Έχετε λογοτεχνικά πρότυπα;

Αυτό που με ώθησε στο γράψιμο, ήταν φυσικά η ανάγνωση. Οι γονείς μου άρχισαν να μου διαβάζουν από την εποχή που ήμουν πολύ μικρός μέχρι που μπορούσα πια να διαβάζω μόνος μου. Ξεκίνησα να γράφω όταν διαβάζοντας ένα βιβλίο, σκέφτηκα «Θα μπορούσα καλύτερα!»

Τα βιβλία των μεγάλων συγγραφέων στην καλύτερη περίπτωση ωθούν τον αναγνώστη να επανεξετάσει τη ζωή του, να αναλογιστεί την ανειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους , του δείχνουν άλλες προοπτικές και δυνατότητες. Με αυτή την έννοια όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς είναι πρότυπα.

Ποια λογοτεχνικά έργα ξεχωρίζετε;

Το πώς βλέπει κανείς κάποια βιβλία, αλλάζει όπως όλα στη ζωή. Όταν ήμουν μαθητής ήταν σημαντικός, όπως και για πολλούς  άλλους «Ο φύλακας στη σίκαλη» του Salinger. Αργότερα ο Albert Camus, ο Peter Handke, ο Emmanuel Bove, ο Denton Welch, ο Jean Rhys και πολλοί άλλοι. Και συχνά ξαναπιάνω τα βιβλία του Γιάννη Ρίτσου, ιδιαίτερα το «Εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων». Και πριν λίγες μέρες έπεσα πάνω στο νορβηγό συγγραφέα Tor Ulven, τον οποίο διαβάζω αυτόν τον καιρό έκπληκτος. Υπάρχει τίποτε πιο ωραίο από μια τέτοια ανακάλυψη;

Ποιο αυστριακό λογοτεχνικό έργο θεωρείτε ότι πρέπει να διαβαστεί οπωσδήποτε;

Δεν εκτιμώ ιδιαίτερα τις «κανονικές» λογοτεχνικές προδιαγραφές και τις λίστες με προτάσεις για βιβλία.  Όποιος θέλει να ρισκάρει, να έρθει αντιμέτωπος  με το νέο, το άγνωστο και πιθανά να μολυνθεί από την φαντασία, το καλύτερο που έχει να κάνει, είναι να μπει σε ένα βιβλιοπωλείο, να διαθέσει χρόνο για να διαβάσει τις πρώτες σελίδες διαφόρων βιβλίων. Με κάποιο θα αποκτήσει σίγουρα επαφή.

Σε πολλά έργα σας δραπετεύουν οι ήρωες από τον κόσμο. Σε δύο βιβλία σας αναφέρεστε στην διχοτομημένη αντίληψη μεταξύ του πραγματικού και του ηλεκτρονικού συμβολικού κόσμου. Μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει τα βιβλία σας ως  κριτική στον σύγχρονο πολιτισμό;

Καθώς ο πολιτισμός εδώ και καιρό έχει βαλθεί να εξοντώσει το περιβάλλον και κατ’ επέκταση τον εαυτό του, δεν είναι δύσκολο για κάποιον να πάρει μια κριτική στάση απέναντί του. Για να αντιδράσει υπάρχουν πολλές δυνατές συμπεριφορές: προσαρμογή, αποκλεισμός, επίθεση, φυγή κλπ.

Όταν περπατάει κανείς στους δρόμους της Αθήνας, της Βιέννης ή του Λονδίνου, του προκαλεί προ πάντων εντύπωση ότι οι περισσότεροι άνθρωποι κυκλοφορούν πιέζοντας στο αυτί τους μια παράξενη συσκευή  ή βουλιάζουν με το βλέμμα τους σε αυτήν. Εκεί που παλιότερα στα πλοία ή στα τρένα ακούγονταν ζωηρές συζητήσεις, επικρατεί  σιωπή ή ο ήχος των κινητών. Πιέζει η σκέψη, πως η επιθυμία στις ευημερούσες κοινωνίες να έχει κανείς την ελάχιστη επαφή με τον ανώνυμο «άλλο», βρίσκει εδώ την έκφρασή της. Στο βιβλίο μου «Πιο πέρα» ασχολήθηκα με το ερώτημα  πώς το βύθισμα στους εικονικούς κόσμους αλλάζει τη ματιά μας πάνω στην δική μας πραγματικότητα. Μια απάντηση είναι ότι διαστρεβλώνει την αντίληψή μας.

Όταν ήμουν μικρός έπαιζα με φύλλα, πέτρες, ξύλα, πιόνια, χνουδωτά ζωάκια. Όταν βλέπω σήμερα τους παραφορτωμένους γονείς να δίνουν το iPhone τους στο μωρό στο καρότσι, αισθάνομαι μια φρίκη.

Ξεκινήσατε να γράφετε στα δεκαέξι. Κατά την επίσκεψή σας στην Αθήνα επισκεφτήκατε τη Σχολή Μωραΐτη και συνομιλήσατε με μια τάξη δεκαεξάχρονων. Πώς βλέπετε τους σημερινούς νέους; Στη σημερινή εποχή παγκόσμιας κυριαρχίας των ηλεκτρονικών μέσων , μπορεί να παραμείνει η λογοτεχνία ελκυστική;

Οι σημερινοί νέοι πιέζονται σίγουρα πολύ περισσότερο από την εποχή που ήμουν εγώ σε αυτή την ηλικία. Βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανεργία, το αυξανόμενο κόστος ζωής στην καθημερινότητα τους, καθώς και με την σκοτεινή προοπτική – για πολλούς από αυτούς- να πρέπει να περάσουν τη ζωή τους ως σκλάβοι των δανείων.

Αυτή η προοπτική ωστόσο μπορεί να παρακινήσει τους νέους να αναπτύξουν καινούργιους τρόπους ζωής και στρατηγικές ενάντια στην υπάρχουσα κατάσταση. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε θα έπρεπε να επενδυθούν πολλά χρήματα στην παιδεία. Θα έπρεπε να στραφούμε ιδιαίτερα στα παιδιά των μεταναστών, για να μην τα ωθήσουμε ακόμη περισσότερο στο περιθώριο της κοινωνίας.

Όσο για τη λογοτεχνία, θέλω να πω ότι η γνώση χωρίς τη φαντασία απολιθώνεται, κι ότι διαβάζοντας αναπτύσσεται η φαντασία. Οι νέοι -κάτω από αυτό το πρίσμα – θα πρέπει να κατανοήσουν ότι το διάβασμα τους κάνει όμορφους και ελκυστικούς.

Έχετε γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα και συμμετείχατε στη συγγραφή του σεναρίου μιας βραβευμένης ταινίας. Ποιο είδος προτιμάτε;

Βασικά είμαι πεζογράφος, όμως μόνο η εναλλαγή και η διαρκής δοκιμή, φέρνει νέο άνεμο στο γράψιμό μου.

separator

xaver bayer

separator

Zείτε στη Βιέννη. Σας αρέσει να ταξιδεύετε και αγαπάτε την Ελλάδα.

Μου αρέσει να ταξιδεύω. Μου αρέσει να ζω στη Βιέννη γιατί ξέρω ότι μπορώ να φεύγω συχνά! Η Βιέννη είναι κάποιες φορές περιορισμένη, επαρχιώτικη, συντηρητική. Λόγω της δουλειάς μου και καθώς γράφω στα Γερμανικά, ταξιδεύω συχνά στις άλλες γερμανόφωνες χώρες.

Στην Ελλάδα μου αρέσει το φως. Το χρώμα της θάλασσας, όταν καθρεφτίζεται μέσα της ο ουρανός. Ο Hugo von Hofmannsthal έλεγε ότι του αρέσει το ελληνικό φως γιατί είναι τόσο οξύ και απαλό.

Ωστόσο μπορεί κανείς να αντλεί έμπνευση παντού.

Υπάρχουν προοπτικές να μεταφραστούν τα έργα σας στα Ελληνικά;

Ο εκδοτικός οίκος έστειλε κάποια μεταφρασμένα αποσπάσματα σε λογοτεχνικά περιοδικά και εκδοτικούς οίκους, αλλά προς το παρόν δεν υπήρξε κάποια αντίδραση. Υποθέτω ότι κρύβονται οι ίδιοι λόγοι που αποκλείουν τις δημοσιεύσεις σε άλλες χώρες, ακόμη και σ’ αυτές της μητρικής μου γλώσσας: από τη μια πλευρά το αναγνωστικό κοινό απαιτεί σχεδόν ομόφωνα μυθιστορήματα ψυχαγωγίας με συνεπή πλοκή και καλοδουλεμένους χαρακτήρες, όσο το δυνατόν πιο εκτενή και καταναλώσιμα. Σε αυτό το σημείο διασταυρώνονται κατά κάποιο τρόπο τα κλισέ του σινεμά του μπλοκμπάστερ του Χόλυγουντ και η ηθελημένη από το κράτος προπαγάνδα-βαρεμάρα του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Κατά προτίμηση λίγος μυστικισμός και μια νεαρή συγγραφέας με φωτογένεια, ένα λογοτεχνικό πρακτορείο που βάζει την τελευταία πινελιά και ξεκινούν τα διαφημιστικά γρανάζια.

Οι  περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο να κάνουν ελκυστικό ένα διαφορετικό είδος λογοτεχνίας και καθοριστικό ρόλο στο εκδοτικό τους  πρόγραμμα παίζουν τα οικονομικά κριτήρια.

Αυτό που δεν πουλάει σύμφωνα με τους υπολογισμούς,  απλούστατα δεν παράγεται. Απομένει η όχι ικανοποιητική δυνατότητα, λόγω του τυχαίου, να ανεβάσει κανείς τα κείμενά του στο διαδίκτυο.

Νιώθω όμως να αναπτύσσεται μια απέχθεια ενάντια σε αυτή τη σκέψη. Όλο και περισσότεροι νέοι συγγραφείς εξεγείρονται  ενάντια στη μαζική εισβολή της εμπορικότητας στην τέχνη. Ακόμη κι αν δεν είναι η πλειοψηφία, και μάλλον δε θα είναι ποτέ. Υπάρχει η συνείδηση ότι η λογοτεχνία καταρχάς δεν έχει καμία σχέση με το χρήμα, κι έτσι ελπίζω, ότι θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι που θα τυπώνουν βιβλία, γιατί είναι πεπεισμένοι  για την πραγματική αξία της λογοτεχνίας.

separator

1220511937571

separator

«…Όλο και περισσότεροι νέοι συγγραφείς εξεγείρονται ενάντια στη μαζική εισβολή της εμπορικότητας στην τέχνη. Ακόμη κι αν δεν είναι η πλειοψηφία, και μάλλον δε θα είναι ποτέ. Υπάρχει η συνείδηση ότι η λογοτεχνία καταρχάς δεν έχει καμία σχέση με το χρήμα, κι έτσι ελπίζω, ότι θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι, που θα τυπώνουν βιβλία γιατί είναι πεπεισμένοι  για την πραγματική αξία της λογοτεχνίας….»

separator

Ο  Ξάβερ Μπάγιερ γεννήθηκε το 1977 στη Βιέννη και ξεκίνησε να γράφει από τα 15 του χρόνια. Φοίτησε σε κλασικό λύκειο, όπου μελέτησε τους κλασικούς. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ενώ το πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 2001. Έχει γράψει διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα που έχουν τιμηθεί με σημαντικές διακρίσεις στη χώρα του, την Αυστρία. Συνεργάστηκε στο σενάριο της βραβευμένης αυστριακής ταινίας «Η λάμψη της ημέρας». 

Καλεσμένος της Αυστριακής Πρεσβείας και του Ινστιτούτου ÖSD Ελλάδας-Σχολή Μωραΐτη, λίγες μέρες αργότερα είχε την ευκαιρία  να συζητήσει με μαθητές του Τμήματος Γερμανικών της β’ Λυκείου της Σχολής Μωραΐτη, ενώ την 1 Οκτωβρίου ήταν καλεσμένος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας.

Έρχεται στην Ελλάδα σχεδόν κάθε καλοκαίρι από τα παιδικά του χρόνια, καθώς η οικογένειά του έχει σπίτι στη Νάξο. Γνωρίζει την ελληνική γλώσσα και αγαπά την ελληνική λογοτεχνία.

Το έργο του παραμένει δυστυχώς αμετάφραστο στα ελληνικά.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular