Ο Κώστας Κατσουλάρης απαντά στο Νέο Ερωτηματολόγιο του L

13 May 2016

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Σε ποιο έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας θα θέλατε να είχατε ζήσει;

Έχω ήδη ζήσει σε εκατοντάδες σπουδαία έργα της παγκόσμιας γραμματείας, δόξα τω θεώ (της πεζογραφίας). Αν, πάντως, θα έπρεπε να επιλέξω έναν «κόσμο» για να μείνω περισσότερο (μερικές δεκαετίες, ας πούμε), αυτός θα ήταν το μυθοπλαστικό σύμπαν της «Ανθρώπινης Κωμωδίας» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Γαλλία, κατά κύριο λόγο Παρίσι, μεταξύ 1820 και 1850, περίοδος εκρηκτικών ανακατατάξεων στην πολιτική, στα ήθη, στις ιδέες. Ένας κόσμος που χάνεται κι ένας καινούργιος που έρχεται, στο τότε «κέντρο του κόσμου». Τι άλλο να ζητήσει κανείς από μια ζωή;

Με ποια από τα αντικείμενα που βρίσκονται πάνω στο γραφείο σας διατηρείτε μια φετιχιστική σχέση;

Δεν έχω φετιχιστικές σχέσεις με αντικείμενα ή με ανθρώπους ή με ιδέες. Στο γραφείο μου δεσπόζει η οθόνη του υπολογιστή μου και ντάνες με βιβλία που διαβάζω ή θέλω να διαβάσω. Κούπες καφέ. Δύο πένες. Χαρτάκια, διάφορα σημειώματα. Ο κόσμος μέσα από τον οποίο έρχομαι σε επαφή με τον κόσμο.

Λαμβάνετε υπόψη σας τις κριτικές ή θεωρείτε ότι οι κριτικοί είναι ευνούχοι που μιλούν για την ερωτική πράξη;

Αν μιλάμε για πραγματικές κριτικές, γραμμένες από αναγνώστες με γνώση και αγάπη για τη λογοτεχνία, όχι μόνο τις λαμβάνω υπόψη μου αλλά και αισθάνομαι ευγνώμων για ανθρώπους που κάθονται και αφιερώνουν χρόνο και προσοχή στα βιβλία μου. Γενικότερα, η άποψη που «αναβαθμίζει» συλλήβδην τους γράφοντες σε «δημιουργούς» και υποτιμά τους κριτικούς σε δεύτερης κατηγορίας γραφιάδες δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνο. Οι περισσότεροι κριτικοί λογοτεχνίας είναι άνθρωποι πολύτιμοι που δυστυχώς δεν ανανεώνονται όσο και όπως θα έπρεπε και φοβάμαι ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα αντικατασταθούν από τους προχειρογράφους που δεσπόζουν στα κοινωνικά δίκτυα και στο διαδίκτυο γενικότερα. Η ποιότητα της κριτικής σε μια χώρα αντανακλά και στην ποιότητα της λογοτεχνίας που γράφεται, οπότε το θέμα είναι σοβαρότερο απ’ ό,τι μοιάζει εκ πρώτοις.

Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις ή η σωστή λέξη είναι χιλιάδες εικόνες;

Είμαι πεπεισμένος ότι η γλώσσα είναι το δεσπόζον σημειωτικό σύστημα δίχως το οποίο όλα τα άλλα σημειωτικά συστήματα δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά ή να παράξουν νόημα. Συνεπώς, τα «όρια του κόσμου θα παραμείνουν τα όρια της γλώσσας μας», οι εικόνες χωρίς το εργαλείο του λόγου είναι έπεα πτερόεντα, φευγαλέες εντυπώσεις που δεν κατακάθονται στην ψυχή μας.

Ποιον συγγραφέα θα χαστουκίζατε δημοσίως και ποιον θα φιλούσατε;

Φιλιά, χαστούκια, χάδια, ανήκουν στο πεδίο του ιδιωτικού. Κι έτσι προτιμώ να τα κρατήσω, είτε αφορά συναδέλφους είτε οποιονδήποτε άλλον.

Με ποια φράση δεν θα μπορούσατε ποτέ να ξεκινήσετε ένα έργο σας;

It was a dark and stormy night… Αν και, από την άλλη, δεν ξεχνάω ποτέ τη συμβουλή του Χίτσκοκ που λέει «καλύτερα να ξεκινάς από μια κοινότοπη ιδέα και να την εξελίσσεις με πρωτοτυπία παρά το αντίστροφο…»

Αν ήσασταν ένα σημείο στίξης, ποιο θα ήταν αυτό;

Ερωτηματικό;

Συνεχίστε τη φράση: Μου λείπει…

… η σωστή φράση. Οι λέξεις που θα πουν τα πράγματα.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο ψέμα που σας έχουν πει;

Οι μεγαλύτεροι ψεύτες είναι αυτοί που διατείνονται ότι ποτέ δεν ψεύδονται, σωστά; Θυμάμαι βέβαια τον Αλ Πατσίνο στον Σημαδεμένο να ουρλιάζει λίγο πριν τον θερίσουν οι σφαίρες «λέω πάντα την αλήθεια, ακόμη κι όταν ψεύδομαι…». Αλήθεια, ψέμα, από ένα σημείο και μετά, όλα συμπλέκονται γλυκά. Μεταξύ κατεργαρέων (και μάλιστα, συγγραφέων), ειλικρίνεια.

Πότε θα γράψετε την αυτοβιογραφία σας;

Έχω ξεκινήσει να το κάνω ακριβώς 20 χρόνια πριν. Τέτοιες μέρες, το 1996, ολοκλήρωσα αυτό που έμελε να γίνει το πρώτο μου βιβλίο, τη νουβέλα «Ιστορίες από τον αφρό». Και συνεχίζω… Όλα τα άλλα μου φαίνονται σαν να προσπαθείς να κατανοήσεις τη ζωή ενός ανθρώπου μελετώντας τις λίστες με τα ψώνια του. Ή, όπως κάνουν κάποιοι κυνηγοί διασημοτήτων, ψάχνοντας στα σκουπίδια του.

L transparent

Ο Κώστας Κατσουλάρης γεννήθηκε το 1968, στην Άρτα. Σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα, κινηματογράφο στο Παρίσι και λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει επτά βιβλία πεζογραφίας κι έχει συμμετάσχει με διηγήματά του σε συλλογικές εκδόσεις. Διήγημά του έχει συμπεριληφθεί στην γερμανική ανθολογία Αθήνα, μια λογοτεχνική πρόσκληση, ενώ η νουβέλα του Ο άντρας που αγαπούσε τη γυναίκα μου έχει μεταφραστεί στα τουρκικά. Το θεατρικό του έργο Όταν ο λύκος είναι εδώ ανέβηκε στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε φεστιβάλ στην Τουρκία. Εμψυχώνει εργαστήρια γραφής, μεταφράζει κι εργάζεται ως σύμβουλος σεναρίου.

Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Νυχτερινό ρεύμα» (εκδ. Πόλις)

Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τον λογοτέχνη κ. Κώστα Κατσουλάρη στην biblionet

polis