Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Η περιπέτεια του μυθιστορήματος στον εικοστό αιώνα δεν έχει ακόμα αποτιμηθεί επαρκώς παρά τις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τα μείζονα έργα της πεζογραφίας.

Κυρίως δεν έχουν εξεταστεί οι λόγοι για τους οποίους μεταπηδήσαμε αίφνης από το κλασικό αφηγηματικό σχήμα του δεκάτου αιώνα στη ρηξικέλευθη νεωτερική γραφή. Είναι σαφές ότι οι συγγραφείς στις αρχές του εικοστού αιώνα έπρεπε να διαχειριστούν την αμηχανία τους μπροστά σ’ ένα κόσμο που δεν μπορούσε πια να ερμηνευθεί με ορθόδοξα μέσα. Το ίδιο συνέβη και στις τέχνες.

Ωστόσο το κλασικό μυθιστόρημα δεν εγκαταλείφθηκε. Με τον «Οδυσσέα» του Τζόυς αναμετρώνται σημαντικά έπη όπως το «Εμβατήριο του Ραντέτσκυ»,  ή το πρώτο μέρος από τους «Υπνοβάτες». Οι άλλοι εταίροι του μοντερνισμού, Η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Λώρενς και ο Φόρστερ αποδεικνύονται περισσότερο «παραδοσιακοί» από όσο νομίζουμε. Ο Φώκνερ φώτισε όλες τις αποχρώσεις της αφηγηματικής φωνής αλλά κι ο Φιτζέραλντ χωρίς νεωτερισμούς αποδείχθηκε εξίσου σημαντικός.

Για να φτάσει κανείς από τον «Οδυσσέα» στο «Ουράνιο τόξο της Βαρύτητας» θα πρέπει να διεξέλθει μια πλειάδα έργων που πρόσκεινται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην παρωχημένη παράδοση. Ευτυχώς η λογοτεχνία δεν προσέγγισε τη δημοσιογραφία – όπως μας παρότρυνε ο Σαρτρ. Οι ιερεμιάδες του Ναμπόκοφ δεν έπιασαν τόπο κι η απαξίωση των Ρώσων γιγάντων από τον νομπελίτσα Κούτσι δεν αφορά κανένα.  Αντίθετα θα έλεγα πως στο λυκαυγές της νέας χιλιετίας επιστρέφουμε στη λατρεία του κλασικού επανεκτιμώντας βιβλία όπως  «Ζωή και Πεπρωμένο» του Γκρόσμαν ή «Ταξιδιώτης και φεγγαρόφωτο» του Άνταλ Σερμπ. Υπάρχει πάντα ένα όριο στον πειραματισμό και στον βαθμό που αυτός προωθεί τη λογοτεχνία. Από την άλλη οι μεγάλες αφηγήσεις με αρχή, μέση και τέλος δεν θα πάψουν ποτέ να βρίσκουν το στόχο τους.

Dimitris Stefanakis

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular