Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Το κλαρινέτο είναι “ξύλινο πνευστό μουσικό όργανο της κλασικής ορχήστρας, με κυλινδρικό σχήμα και ραμφοειδές επιστόμιο”, σύμφωνα με το Λεξικό Τριανταφυλλίδη. Το κλαρινέτο του Βασίλη Αλεξάκη, πάλι, χαρακτηρίζεται στο εξώφυλλο του ως μυθιστόρημα, ωστόσο θα μπορούσε να είναι και απόσπασμα από ημερολόγιο, αν δεν ήταν ταυτόχρονα μια επιστολή γραμμένη στο β’ ενικό πρόσωπο, απευθυνόμενη στον στενό φίλο και συνεργάτη του αφηγητή, ο οποίος δεν είναι πια στη ζωή.

Το σίγουρο είναι ότι ο πραγματικός πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι η αέναη μετάβαση και επιστροφή ανάμεσα σε δύο χώρες, ανάμεσα σε δύο γλώσσες, ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία. Ο αφηγητής βρίσκεται ανάμεσα στη Γαλλία και στην Ελλάδα, γράφει στα ελληνικά, στα γαλλικά, και πάλι πίσω, και έχει απόλυτη επίγνωση ότι… είναι ο ήρωας ενός έργου μυθοπλασίας, αφού κάνει σχόλια που κλείνουν το μάτι στον αναγνώστη και καθιστούν το Κλαρινέτο “ένα μυθιστόρημα μέσα στο οποίο γράφεται ένα μυθιστόρημα”, όπως αναφέρει με άλλη αφορμή ο ίδιος.

Ο αφηγητής δανείζεται από τον συγγραφέα άφθονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Πρόκειται για έναν έλληνα συγγραφέα ο οποίος μετά από χρόνια στη Γαλλία αποφασίζει να γυρίσει στην Ελλάδα της κρίσης. Το βιβλίο αυτό είναι ένας αποχαιρετισμός στη Γαλλία – μνημονεύονται σημεία αναφοράς στο Παρίσι και οι μνήμες που έχει συνδέσει με αυτά, καθώς και πλήθος μικρών ή μεγάλων πόλεων που γνώρισε στη χώρα στο πλαίσιο των ταξιδιών του για δουλειά ή σπουδές. Παράλληλα, ο αφηγητής εξιστορεί τις τελευταίες στιγμές του γάλλου εκδότη του και στενού του φίλου – το βιβλίο είναι μια αποχαιρετιστήρια επιστολή που απευθύνεται στον τελευταίο. Ο χαρακτήρας του βιβλίου αυτού ως ύστατου αποχαιρετισμού στη Γαλλία και στον αγαπημένο του φίλο ήταν, άλλωστε, και ο λόγος, μας εξηγεί ο αφηγητής, που επελέγησαν τα γαλλικά ως πρώτη γλώσσα γραφής του.

Με μία έννοια το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να ενταχθεί στη λεγόμενη “λογοτεχνία της κρίσης”: ο αφηγητής, ίσως και με τα αντανακλαστικά του δημοσιογράφου που υπήρξε πριν τη στροφή του στη λογοτεχνία, δεν ομφαλοσκοπεί, τουναντίον δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, τις συνέπειες στον κοινωνικό ιστό, τη μετανάστευση, τους άστεγους. Δεν ξεχνά ότι υπήρξε κι εκείνος μετανάστης στη Γαλλία, προχωρά σε έρευνα για τα αίτια της κρίσης, ρωτάει, προβληματίζεται, συγκρίνει.

Το ζήτημα της μνήμης τον απασχολεί εξίσου. Πανικοβάλλεται όταν νιώθει ότι ξεχνάει λέξεις στα ελληνικά, γράφει στη μία γλώσσα και αυτομεταφράζεται στην άλλη, ταυτίζει τη γλώσσα με τη μνήμη και αποζητά με ζήλο γαλλικές λέξεις με ελληνικές ρίζες. Με μεγάλη φροντίδα και προσοχή διαφυλάσσει τις λέξεις, τη μνήμη, την πατρίδα του. Αυτό δεν τον κάνει λιγότερο αυστηρό· είναι νηφάλιος, έως σκληρός απέναντι στις παθογένειες του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας, ωστόσο στην Ελλάδα επιλέγει να γυρίσει.

Το Κλαρινέτο είναι μια γοητευτική ιστορία νόστου, μια ιστορία επιστροφής. Η Ιθάκη αποδεικνύεται πράγματι πτωχική, αλλά πάλι ο Οδυσσέας αυτός καλά γνωρίζει, όπως θα έλεγε και ο Κ.Π. Καβάφης, “η Ιθάκες τι σημαίνουν”.

Sotiria Georganti

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular