Τα βιβλία του καλλιτέχνη, του Σωτήρη Γάκου

Σύνταξη: Newsroom

14 February 2015

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

(Τιμή στον Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ )

Εικόνα και κείμενο σε πλήρη αρμονία! Το ιδιοφυές εκδοτικό έργο «Grand’s Livre» (Μεγάλα Βιβλία) που επινόησε και έφερε εις πέρας ο δαιμόνιος Έλληνας από τη Λέσβο ο Στρατής Ελευθεριάδης αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα πρότυπο καλλιτεχνικής δημιουργίας και εκδοτικού κοσμήματος που συνδυάζει με έναν ιδιότυπο τρόπο εικόνα και κείμενο. Είκοσι έξι βιβλία ζωγράφων με πρότυπες και πρωτότυπες εικονογραφήσεις τους που συνοδεύουν γνωστά πλέον κείμενα αποτελούν έναν εκδοτικό θησαυρό δίπλα στα τεύχη του περιοδικού Verve που εξέδιδε από το 1937 ως το 1960.

Κείμενα των Θεόκριτου, Ησίοδου, Λουκιανού του Σαμοσατέως, Λόγγου, W. Shakespeare, Jean de La Fontaine, Α. Jarry, Pierre Reverdy μαζί με έργα από τους γνωστούς ζωγράφους Matisse, Leger, Picasso, Chagall, Laurens, Giacometti είναι οι ξεχωριστές είκοσι έξι εκδοτικές δημιουργίες που συνθέτουν τα «Μεγάλα Βιβλία». Όπως υπογράμμισε ο ίδιος ο Τεριάντ «Αν θέλησα να φτιάξω βιβλία του καλλιτέχνη με την πραγματική συνεργασία αυτών των καλλιτεχνών είναι γιατί μου άρεσαν τα χειρόγραφα, οι μικρογραφίες, οι μινιατούρες του ΙΕ ΄ αιώνα. Εκείνη την εποχή, τα κείμενα και οι εικόνες ενός βιβλίου ήταν συνήθως αποτέλεσμα του ίδιου χεριού».

Τεχνικές όπως το pochoir, η φωτολιθογραφία, η τσιγκογραφία και η ξυλογραφία εφαρμόστηκαν πάνω ή δίπλα στα σώματα κειμένων με ιστορία αποτυπώνοντας τους κόσμους τους με μια σύγχρονη καλλιτεχνική και εικαστική ματιά. Τα περισσότερα έργα, αν όχι όλα είναι ένα είδος ιδιότυπου και ξεχωριστού διαλόγου, σχεδόν μια φιλική συζήτηση ανάμεσα στους συγγραφείς και τους ζωγράφους. Η έκθεση αφιέρωμα στον Τεριάντ που οργανώθηκε στο Grand Palais το 1973, αποτέλεσε την επίσημη αναγνώριση της σημασίας που είχε η εκδοτική του δραστηριότητα.

Σήμερα στον ελληνικό εκδοτικό χώρο υπάρχουν καλές και επιμελημένες εκδόσεις βιβλίων ωστόσο ο τρόπος αντίληψης για το καλό βιβλίο υστερεί σε πρωτοτυπία, ίσως αυτό που λείπει είναι η καλή ιδέα, η αγάπη και οι ανήσυχοι καλλιτεχνικού άνθρωποι που ασχολούνται με την παραγωγή τους. Τα «Μεγάλα Βιβλία» αποτελούν ένα παράδειγμα μιας άλλης αντιμετώπισης για την τέχνη γενικά και ένα έναυσμα για δημιουργικότητα τόσο σε επίπεδο καλλιτεχνικής έμπνευσης σε ολόκληρο το φάσμα της δημιουργίας ενός βιβλίου από τη γραφή μέχρι το τύπωμα και την εικονογράφηση.

Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στη Θεσσαλονίκη τιμά το μυτιληνιό κοσμοπολίτη εκδότη και τεχνοκριτικό Στρατή Ελευθεριάδη-Tériade (1897-1983). Η έκθεση επιδιώκει να παρουσιάσει συνολικά την προσωπικότητα του Τériade, δίνοντας έμφαση στην πρωτοποριακή εκδοτική του δραστηριότητα στο Παρίσι και στην προβολή της μοντέρνας τέχνης, αλλά και στην «ανακάλυψη» του Θεόφιλου, στην οποία ο Tériade συνέβαλε αποφασιστικά. Οι δυο καίριες αυτές πτυχές της συμβολής του φωτίζονται μέσα από αδημοσίευτα τεκμήρια του Αρχείου Σπητέρη. Τα τεύχη του περιοδικού Verve – στα ελληνικά Οίστρος – αλλά και τα περίφημα «Μεγάλα Βιβλία» που φιλοτέχνησαν οι Picasso, Matisse, Chagall, Mirò κ.ά. εκτίθενται για πρώτη φορά στην Θεσσαλονίκη.

Διάρκεια έκθεσης : 14/11/2014 – 18/3/2015