Ιστορία διπλής πατροκτονίας, του Βασίλη Καγιά
Τελευταία πράξη προ-αναγνωστικής ρουτίνας: μετά την απόκτηση ενός βιβλίου, κάθε βιβλίου, αυτό που χωρίζει τον αναγνώστη από το περιεχόμενό του είναι το εξώφυλλο. Το προσπερνά γρήγορα, το τσακίζει δυνατά, λαίμαργα, η εικόνα σπάνια προλαβαίνει να εντυπωθεί στη μνήμη του, πριν καλά-καλά φτάσει στις αφιερώσεις αυτή έχει κιόλας ξεχαστεί –κι εκείνο περιμένει ο αναγνώστης να φτάσει […]
Ιστορία ενηλικίωσης σε καιρό πολέμου, του Βασίλη Καγιά [ Η κατάρα των Ελλήνων, Γεωργία Γαλάνη]
Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές, ακούει κανείς συχνά –κι όπως συμβαίνει με κάθε κλισέ, η επαναληπτικότητα χρήσης έχει καταστήσει τη φράση ένα στείρο ηχητικό αποτύπωμα· οι δεσμοί με τις συνδηλώσεις και το πλαίσιο εκφοράς της δείχνουν να έχουν κοπεί: η ιστορία γράφεται σε συγκεκριμένο πλαίσιο, από συγκεκριμένη οπτική, με συγκεκριμένους στόχους –όπου το συγκεκριμένο, […]
Η ανάγνωση σαν πτώση: αναγνωστικές δυσκολίες του Ουράνιου Τόξου της Βαρύτητας, του Βασίλη Καγιά
Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας είναι ένα βιβλίο που προκαλεί δέος Προτάθηκε –κι εγκρίθηκε, σε πρώτο βαθμό- για το Πούλιτζερ του 1974, ένα χρόνο μετά την έκδοσή του. Απορρίφθηκε στη συνέχεια, καθώς, πέρα των συντηρητικών ηθών της εποχής, μέλη της επιτροπής χαρακτήρισαν την ανάγνωσή του αδύνατη –και κυριολεκτούσαν, 3 στα 7 μέλη της δεν κατάφεραν […]
Στα ίχνη του Thomas Pynchon, του Βασίλη Καγιά
Ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, προφέρεται «Pynch-ON». Δεύτερον, ο σπουδαίος, περίπλοκος και, ναι, πολύ ιδιωτικός συγγραφέας δεν είναι ακριβώς ερημίτης. Σε συγκεκριμένη παρέα είναι έντονα κοινωνικός και χαρισματικός και, παρά τα διάσημα καρτουνίστικα δόντια του, σπάνια έμεινε δίχως κοπέλα τα 30 χρόνια που περιπλανιόταν, πριν παντρευτεί το 1990. Σήμερα, είναι yuppie –όπως παραδέχεται […]
Διαβάζοντας με δύο καρέ το δευτερόλεπτο, του Βασίλη Καγιά [ Σημείο Ωμέγα, Ντον ΝτεΛίλλο]
Κάθε εναρκτήρια ανάγνωση ενός βιβλίου, από το πρώτο κεφάλαιο κι ίσως ειδικά σε αυτό, ωθεί τον αναγνώστη σε μια προσπάθεια να προεξοφλήσει τη συνέχεια της αφήγησης. Από αυτήν την άποψη, η ανάγνωση είναι η δημιουργία, αρχικά, και η διάψευση, έπειτα, διαδοχικών προσδοκιών. Εκτός από τις φορές που δεν είναι. Υπάρχουν βιβλία που μεταθέτουν διαρκώς αυτό […]
Μεταμοντερνισμός: από τη θεωρία στην πράξη, του Βασίλη Καγιά
Η μοναδική οικογένεια, Λευτέρης Καλοσπύρος, Εκδόσεις Πόλις «Άρχισα να γράφω διότι είχα περισσότερες από μία ιστορίες να αφηγηθώ• όλες ασύγκριτα πιο ενδιαφέρουσες από την ιστορία της ζωής μου», ακούγοντας κανείς τη δήλωση του Λευτέρη Καλοσπύρου για το πρώτο του βιβλίο, τη Μοναδική Οικογένεια, δεν μπορεί παρά να σκεφτεί τη ρήση που θέλει τη συγγραφική […]
Χαμαιλέοντες: Μαθήματα μεταπολιτευτικής ιστορίας, του Βασίλη Καγιά
«Ένας συγγραφέας δεν είναι υποχρεωμένος να γράφει σχετιζόμενος άμεσα με την ιστορία της εποχής του», έγραφε ο George Orwell , «αλλά ένας συγγραφέας που παραβλέπει τα κυριότερα γεγονότα της είναι είτε άξεστος είτε απλά ηλίθιος», κατέληγε με τη γνωστή του τραχύτητα. Έχοντας, συνειδητά ή ασυνείδητα, υπόψη τον παραπάνω αφορισμό, οι Έλληνες συγγραφείς καταπιάνονται όλο και […]
Διασυρμός – Από την απόλαυση της ανάγνωσης στην ανάγνωση της απόλαυσης, του Βασίλη Καγιά
Διασύρω, δηλαδή γελοιοποιώ δημοσίως, δηλαδή βλάπτω, εκθέτω, διαπομπεύω κάποιον ή την υπόληψή του, Διασυρμός, με τη λέξη πλήρως αποφορτισμένη από το αρνητικό της φορτίο, η εμμονική συγκέντρωση εμμονών, Διασυρμός, ένας ύμνος στις μνημειώδεις μαζώξεις ενός μυθιστορηματικού μνημονικού, Διασυρμός, η ρυθμική ροή ενός ρέοντα λόγου αναμφισβήτητα ανένταχτου σε απόπειρες αποσαφήνισής του. Διασυρμός, λοιπόν, είναι ο τίτλος […]
Paul de Man: το σκάνδαλο μιας αποκάλυψης, του Βασίλη Καγιά
«Μια σκιά πλανιέται πάνω από το Yale», μια σκιά με αβάσταχτο βάρος που προκάλεσε την εκταφή και επαναξιολόγηση μιας επαγγελματικής υπόστασης και την αναζωπύρωση μιας πυρετώδους ακαδημαϊκής συζήτησης. Βρισκόμαστε στο 1987. Ένας Βέλγος σπουδαστής, ο Ortwin de Graef, επιφορτισμένος με την έρευνα για την πρώιμη ζωή και το έργο του Paul de Man, ανακαλύπτει περίπου […]
Το λογοτεχνικό σύμπαν ενός αρχιτέκτονα, του Βασίλη Καγιά
Σηκώνεται κάθε πρωί και δουλεύει τέσσερις περίπου ώρες σε μια παλιά Olympia. Ο μελωδικός –με υπόκωφη τζαζ επιρροή- ήχος των πλήκτρων αποτυπώνεται σε ρυθμικές προτάσεις καλοσχηματισμένων γραμμάτων. Η διαδικασία είναι σταδιακή. Τα γράμματα σε λέξεις, οι λέξεις σε προτάσεις, οι προτάσεις σε παραγράφους –γιατί αυτό είναι ο συγγραφέας: «κάποιος που γράφει προτάσεις και παραγράφους». Η […]
Λολίτα: η ιστορία πίσω από το μυθιστόρημα, του Βασίλη Καγιά
«Πίσω από το μυθιστόρημα, η ιστορία», θα’ λεγε κανείς παραφράζοντας το διάσημο σύνθημα του Μάη του ‘68. Πρόκειται για βιβλία που ταξίδεψαν από και προς διάφορους εκδοτικούς οίκους, απορρίφθηκαν, επέμειναν, παραπέμφθηκαν σε δίκη με την έκδοσή τους, απαγορεύτηκαν, εισέπραξαν μερικές καταδικαστικές κριτικές, έτυχαν κάθε είδους –λογικής ή παράλογης- ερμηνείας και τελικά καθιερώθηκαν. Δημιούργησαν, κατά τον […]
Μπάροουζ και cut-ups, του Βασίλη Καγιά
«Η λογοτεχνία είναι 50 χρόνια πίσω από τη ζωγραφική», απεφάνθη ο Μπράιον Γκάιζιν. Βρισκόταν στο Παρίσι, στο διάσημο και διαβόητο Beat Hotel, και μόλις είχε ολοκληρώσει το κόψιμο μερικών χαρτονιών που θα χρησιμοποιούνταν ως πασπαρτού για τα ζωγραφικά του σχέδια. Τελειώνοντας, απομάκρυνε τα σχέδια και κοίταξε το τραπέζι: σε αυτό, κάτω από τα χαρτόνια, είχε […]
Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας: Αποτυπώματα Ενός Αριστουργήματος, του Βασίλη Καγιά
Η αυτοεξορία του Τόμας Πύντσον από τη δημόσια σφαίρα, πέρα των συνδηλώσεων που ενέχει για τη συγγραφική, πολιτική και ψυχολογική του υπόσταση, ειδικά στα χρόνια της νιότης του είχε καταστήσει τη συλλογή των βιογραφικών του στοιχείων διαδικασία ανάλογης δυσκολίας με την κατανόηση των περίπλοκων μυθιστορημάτων του χωρίς επιμονή κι υπομονή, στοχευμένη έρευνα και, κυρίως, μεθοδική αυταπάρνηση […]