***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Αφιέρωμα στα θαυμάσια βιβλία του Κώστα Στοφόρου από τον Απόστολο Θηβαίο

Τα σαββατόβραδα εδώ και μερικά χρόνια μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Αυτή η εποχή της διεθνούς κατάθλιψης σε συνδυασμό με μια επίμονη κρίση υγείας, έχουν καθηλώσει τις ζωές μας. Και έτσι το βράδυ του Σαββάτου που παραδοσιακά προβάλλει σαν το μεγάλο διάλειμμα της ζωής μας, μια μέρα αφιερωμένη στην φαντασίωση σαν να λέμε, ξοδεύεται με την αγωνία να μη φανεί περισσότερο αίμα στους δέκτες.

Περιθάλπουμε νεαρές μητέρες με τα μωρά τους στο σαλονάκι μας. Μία έχει καθίσει στον καναπέ, πλάι στο φωτιστικό και έτσι δεν μπορεί τίποτε να μου κρύψει. Οι στρατιώτες έχουν οχυρωθεί πίσω από το πιάνο και ο πρόεδρος κάνει δηλώσεις. Αν πατήσω το κουμπί όλα θα χαθούν και ίσως έτσι κάτι να σώσω και απόψε. Αλλιώς, μπορείς να δοκιμάσεις το κόλπο με τα ταξίδια. Να φεύγεις, λέει εσύ, να μοιράζεσαι την παλιά σου παιδική φωνή με τον κόσμο, να αναδιπλώνεσαι σε μια ηλικία εδώ και καιρό χαμένη. Να ανοίγεις όλες τις πόρτες και έτσι απλά, με μόνο σου διαβατήριο την νοσταλγία να διαλέγεις τον προορισμό σου πάνω σε χάρτες πειρατικούς. Να καθορίζεις τον επόμενο σταθμό σου, περίπατος στην via τάδε, χνάρια πάνω σε παλιά, νησιωτικά λιθάρια, θάλασσες και βουνά να προσφέρονται για την εμπειρία που σου αρνείται το κιονόκρανο του έκτου ορόφου.

Όσο για το όχημα, μπορείς να διαλέξεις αν το θέλεις. Ένα από τα έξι, υπέροχα μυθιστορήματα του Κώστα Στοφόρου. Αυτά που διαβάζουν οι στρατιώτες πίσω από το πιάνο και αφήνουν το όπλο τους, εκείνο που συναρπάζει και ανατρέφει την σκοτωμένη, παιδική φαντασία. Ή το άλλο που διαβάζει η νεαρή μητέρα κάτω από το φωτιστικό του δαπέδου με το κόκκινο, πράσινο, γαλάζιο, πορφυρό, μπλε κοβαλτίου εξώφυλλο των εκδόσεων του Κέδρου. Όλα τους να αριθμούν μια ακόμη έκδοση και όλα τους να με παραστέκουν σε αυτούς τους μονότονους καιρούς. Κάποιο κρατώ και αφήνομαι στο Αργοστόλι που νυχτώνει, όσο απίστευτο και αν φαίνεται  αυτό για  το διαμερισματάκι που απομένει πάντα καρφωμένο κάτω από τις παγωμένες, εαρινές ισημερίες και τα γλυκά φεγγάρια. Όμως με ένα από τα εξαιρετικά βιβλία του Κώστα Στοφόρου που παρουσιάζει ετούτο το σημείωμα όλα είναι πιθανά.

Το σημείωμα παραπέμπει στο σημείωμα για τον συγγραφέα, όπως προκύπτει στην βάση της βιβλιονέτ. Κυρίως επειδή εκείνο που επιβεβαιώνει αυτό το σύντομο βιογραφικό σημείωμα είναι μια ζωή, και όχι καριέρα όπως το λένε, αφιερωμένη στην γραφή. Σε εκείνη την ορφανή από την μουσική της τέχνη που έλαχε σε μερικούς σπάνιους τύπους, να την κρατήσουν ζωντανή. Το σημείωμα κρατά την εξής ενδιαφέρουσα αναφορά του βιογραφικού σημειώματος. Από το φθινόπωρο του 2011 έχει δημιουργήσει την “Παραμυθοκουζίνα” μαζί με τη ζωγράφο Στεφανία Βελδεμίρη, με τη “Μαγική Τράπουλα” φτιάχνει παραμύθια μαζί με τα παιδιά. Αν κανείς μπορεί να φτιάχνει παραμύθια, λέει τούτο το σημείωμα, τότε έχει σωθεί. Επειδή τα παιδιά συνιστούν την τελευταία γραμμή της άμυνας και αν κάτι κρατιέται ζωντανό από εκείνον τον καιρό τότε κάπως μειώνεται το βάρος που αναλογεί στην εποχή μας.

Το βιβλίο για την παιδική ηλικία κατέχει μια υψηλότερη σημασία, κατευθύνει, διαμορφώνει, καλλιεργεί την φαντασία στην εποχή της κυρίαρχης λογικής. Και όλα αυτά κόντρα στον ψηφιοποιημένο κόσμο που με την ορμή μιας καθαρής επανάστασης, μας παρασέρνει σε αχαρτογράφητες περιοχές των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Συγγραφείς όπως ο Κώστας Στοφόρος κατορθώνουν κάτι περισσότερο από το να αμύνονται για την αξία του βιβλίου. Το αναδεικνύουν με την λεπτή γραφή τους, την καθημερινή γλώσσα, την φυσικότητα και τις αξίες που διατρέχουν σαν φλέβες την στάση των ηρώων τους. Με τις μικρές αφορμές που αποκαλύπτουν τον μικρό, τον μέγα κόσμο στα νεανικά μάτια, δίχως διδακτισμό και ιδεολογίες, βιβλία όπως αυτό του Κώστα Στοφόρου γράφονται και επιβιώνουν στις βιβλιοθήκες της πόλης χάρη στην προσωπικότητα και τους ήρωές τους, που υπερασπίζονται το δίκαιο και όλα τα αγαπούν. Το Ελάφι της Ρόδου, Στα Ίχνη του Ομήρου, Η Πέμπτη πόλη των Δωριέων αφηγούνται ιστορίες για ανίκητες παρέες, καμωμένες με την τρυφερότητα και την σπιρτάδα που θέλει το κινηματογραφικό happy end. Όμως στην πορεία αυτά τα βιβλία που διαθέτουν μια αυθεντική μαρτυρία της ζωής δεμένης με την άξια πλοκή, αφηγούνται όλες τις δυσκολίες, όλες τις δοκιμασίες που  συνθέτουν την περιπέτεια εκεί έξω. Τον κόπο και την αντίσταση που θέλει η ζωή για να υπερασπιστεί τις αξίες της, την θεμελιώδη της ανθρωπιά. Αυτά τα βιβλία, όπως οι Εκδόσεις του Κέδρου διά ψυχής Κώστα Στοφόρου αυτά ακριβώς εκπληρώνουν. Και έτσι ξεχωρίζουν.

Απόστολος Θηβαίος 

Ο Κώδικας της Λέρου

Περιπέτεια στο Νησί της Άρτεμης

Για εκείνον λοιπόν που θυμάται τα γεμάτα ταξίδια Σαββατόβραδα, ετούτο το σημείωμα διαλέγει για τώρα το Αιγαίο. Και για την ακρίβεια την Λέρο, εκεί που εξελίσσεται το νεανικό μυθιστόρημα του Κώστα Στοφόρου, Ο Κώδικας της Λέρου, Περιπέτεια στο νησί της Άρτεμης των εκδόσεων Κέδρος. Μια παρέα από αγόρια και κορίτσια, γράφει στο οπισθόφυλλο της έκδοσης, ταξιδεύει για διακοπές στην Λέρο. Εκεί τα παιδιά θα γνωρίσουν καινούριους φίλους και θα ζήσουν μια συναρπαστική αλλά συγχρόνως επικίνδυνη περιπέτεια, αφού, προσπαθώντας να διαφυλάξουν ένα έγγραφο μοναδικής σημασίας για την ιστορία του νησιού, θα βρεθούν αντιμέτωπα με μια αδίστακτη συμμορία. Ένα μυθιστόρημα γεμάτο καλοκαίρι, θάλασσα, ζήλιες, παιδικούς έρωτες και… μερικούς ενηλίκους που συχνά φέρονται σαν παιδιά. Έτσι συστήνεται η ιστορία της Λέρου που κοσμεί το εξώφυλλο της Ελίτας Σιδηροπούλου. Η ξεγνοιασιά του ελληνικού καλοκαιριού, η αποκατάσταση της επαφής με την φύση, ο εξαγνιστικός ήλιος που καθαγιάζει και αποκαλύπτει, πλάθοντας την σκιά και τον σκελετό αυτού του κόσμου, όλα συνυπάρχουν στο συναρπαστικό κόσμο του μυθιστορήματος. Ένας νεανικός κόσμος, απλός δίχως κλειδιά, ένα αρυτίδωτο σύμπαν μετατρέπεται στην σκηνογραφία του Κώστα Στοφόρου. Ιστορίες του τόπου όπως εκείνη του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιου, που έχτισε κάποτε το σπίτι του στην Αγία Μαρίνα, συνεπαρμένος από την ομορφιά και την γαλήνη του τόπου, τόποι σήματα με χαραγμένη επάνω τους σαν από τέχνη λιθοξόου την πατίνα του καιρού, διαμορφώνουν τον πολιτισμό. Το ξενοδοχείο Λέρος που λεγόταν άλλοτε Ρόμα, τα παλατσίνα, το δημοτικό σχολείο, το ρολόι. Η Μάλτα του Αιγαίου ξεδιπλώνεται στο κείμενο της έκδοσης του Κέδρου, αποκαλύπτοντας το θαύμα και την μνήμη που καθορίζουν το βάθος ενός πολιτισμού. Διακριτικά ο συγγραφέας εντάσσει στην ιστορία του όσα χρειάζεται για να νιώσει κανείς το βίωμα του τόπου και έπειτα προχωρεί την πλοκή, συνεχίζοντας την χιλιόχρονη παράδοση της αφήγησης.

Ο Κώδικας της Λέρου διαθέτει τα στοιχεία ενός γνήσιου, αστυνομικού μυθιστορήματος. Μονάχα που εδώ το αίνιγμα λύνει μια παρέα παιδιών, σαν κάθε άλλα. Ο κόσμος με όλες του τις παραξενιές και οι άνθρωποί του με όλες τους τις συνήθειες διασχίζουν την διόλου ευθύγραμμη αυτή ιστορία που κατορθώνει έτσι να κρατήσει αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον.  Μες στα όρια της πλοκής του Κώδικα ο Κώστας Στοφόρος φωτίζει την επικαιρότητα της εποχής. Ήταν το 2014 και έπειτα όταν η χώρα μας έγινε θέατρο της προσφυγιάς ενός ολόκληρου λαού. Οικογένειες, χιλιάδες άνθρωποι, εξαθλιωμένοι, τρομαγμένοι, και άλλοι τόσοι πνιγμένοι αθροίζονται σήμερα στα θύματα εκείνων των τραγικών ημερών. Τα νησιά του Αιγαίου αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της παροχής άμεσης βοήθειας σε αυτούς τους ανθρώπους. Ο ανέτοιμος, κρατικός μηχανισμός αδρανοποιείται απέναντι στον όγκο των προσφύγων που καθημερινά διαπλέουν το Αιγαίο με κίνδυνο της ζωής τους. Πηγαίνουν στην Ευρώπη, αν το θέλει ο Θεός όλων των ανθρώπων, ίσως κάποτε φτάσουν στο Βερολίνο, το Λονδίνο. Μα ως τότε θα πρέπει να αντέξουν τον κυματισμό, θα πρέπει να κρατηθούν πάνω στο σκάφος που καβαλάει τον καιρό και όλο φτάνει. Πέρα φέγγουν τα φώτα μιας ακτής, ο άνεμος σφυρίζει, κάπου ανεγείρονται τα σύγχρονα στρατόπεδα ντροπής που η διαφωτισμένη Ευρώπη θέλησε να βαπτίσει κέντρα υποδοχής. Ανάμεσα σε αυτούς ο Ελίας, αυτός ο μοναδικός ήρωας που ο Κώστας Στοφόρος αθροίζει στα πορτραίτα των παιδιών που γράφουν με την τόλμη, το θάρρος και την αλύγιστη πεποίθησή τους τις σελίδες αυτού του εξαιρετικού μυθιστορήματος.  Ο ίδιος ο συγγραφέας, κάτω από την αφοπλιστική παραδοχή της Μπαρμπαρά Κασσέν για το «ασφυκτικό και γλυκό συναίσθημα» της νοσταλγίας κάτι εξηγεί για τον Κώδικα της Λέρου. Ναι. Η Λέρος είναι το σπίτι μου. Είναι τα πολλά καλοκαίρια που έζησα εκεί. Είναι τα δυο χρόνια στρατιωτικής θητείας και η ήπια αλλαγή των εποχών. Είναι κυρίως οι άνθρωποι. Ήθελα πάντοτε να μπορέσω μέσα από το γράψιμο να μεταδώσω κάτι από όλα αυτά που σημαίνει για μένα η Λέρος. Το σημείωμα σωπαίνει. Επειδή απόψε μιλά για ένα βιβλίο που γράφτηκε κάτω από την μαρκίζα του προσωπικού, ένα βιβλίο που δείχνει πάντα τον δρόμο σε μια ακατόρθωτη ηλικία, στην παιδική φωνή σου. Ο Κώστας Ουράνης το είπε νοσταλγικό φάντασμα των κήπων. Ο Κώστας Στοφόρος το έκανε ιστορία, γραμμένη πάνω στις πέτρες στο Λακκί, στα Άλιντα και στο Παρθένι προσφέροντας στο ελληνικό, παιδικό βιβλίο με ένα υπέροχο εγχειρίδιο ζωής.

Η Πέμπτη Πόλη των Δωριέων

Περιπέτεια στην Γκιώνα

Και αν το θέλω μπορώ να ζητήσω από τα παιδιά της ιστορίας στην Λέρο να με πάρουν μαζί τους για κάπου αλλού. Και έτσι δίχως κόπο αφήνουμε την Λέρο με τις μοναδικές, γυναικείες, παροδοσιακές φορεσιές της για την Παύλιανη και την Φωκίδα. Η Αρχαία Δωρίς η μητρόπολη των Δωριέων γίνεται το φόντο της ιστορίας που μας αφηγείται ο Κώστας Στοφόρος. Στην Τρίτη έκδοση του Κέδρου με το εξώφυλλό της επιμελημένο και πάλι από την Ελίτα Σιδηροπούλου ο συγγραφέας γράφει για το περιβάλλον που καταστρέφεται και δοκιμάζεται στον βωμό του κέρδους. Ιστορία και επικαιρότητα συνθέτουν την πλοκή της περιπέτειας που ξαναβρίσκει μαζί τον Ιάσονα και τους άλλους. Πάντοτε αποφασισμένοι μου θυμίζουν με την παιδική τους ανεμελιά πόση περιπέτεια υπάρχει ακόμη εκεί έξω.

Το μυθιστόρημα, ωστόσο,  θίγει  σημαντικά θέματα που έχουν σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που συχνά θυσιάζονται στον βωμό του πρόσκαιρου κέρδους. Λανθάνουσες συμπεριφορές που έγιναν ο κανόνας για την ελληνική πραγματικότητα συναντούν απέναντί τους την καθαρή, παιδική καρδιά και φωτίζονται για να διδάξουν τις καινούριες γενιές των πολιτών. Να τις διδάξουν την έννοια της συνείδησης, της συλλογικής ευθύνης, μιας καινούριας ηθικής διάστασης με την οποία καλείται να αναμετρηθεί η εποχή μας. Το μέλλον που στην παγκοσμιοποιημένη του εκδοχή αμβλύνει τους εθνικούς χαρακτήρες των κρατών και προάγει μια κεντρική διοίκηση στα πλαίσια της διεθνούς και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αναμένεται να σαρώσει πολιτισμούς και μνήμες. Φανταστικές ή μη πολιτείες – άλλωστε μες στην τόση απόσταση ποιος μπορεί να πει τι είναι μύθος και τι αλήθεια;- ιχνογραφούνται μες στην υπέροχη, ελληνική άνοιξη που στην καρδιά της Πασχαλιάς ξαναβρίσκει τον μοιραίο της εαυτό.

Εκείνον της  Περσεφόνης που επιστρέφει με το ωραίο της φουστάνι, του νεαρού Χριστού που πεθαίνει και γεννιέται, καταπατώντας κάθε δικαίωμα που είχε ως τότε ο θάνατος στον κόσμο. Του Χριστού με τα χίλια ονόματα, με τα πολυκαιρισμένα ρούχα, του ανέστιου Χριστού που τριγυρνά δίχως θαύματα στο πανέρι του εκεί έξω. Το ελληνικό, το γλυκύτατο έαρ που από μόνο του διδάσκει μια ολόκληρη αισθητική, απόλυτα δεμένη με το παρελθόν και το μέλλον της συλλογικής μας εικονογραφίας. Στο τέμπλο της ελληνικότητάς μας παραμένει χαραγμένο το Πάσχα των Ελλήνων, εκείνο που έχει το πρόσωπο των Επιταφίων μας, που ανασαίνει την νυχτερινή δροσιά, των λουλουδιών που κατακλύζουν κάθε ρωγμή, κάθε διαθέσιμη πιθανότητα αυτού εδώ του τόπου, βρίσκοντας τον χώρο που χρειάζονται στην ρυτίδα της πέτρας, στον τοίχο του παλιού σπιτιού, κάτω από στρώματα υγρασίας και ζωής. Άνοιξη σε ένα χωριό της Γκιώνας. Η παρέα των παιδιών που ανακάλυψε τον Κώδικα της Λέρου βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο, καλά κρυμμένο μυστικό, γράφει στο οπισθόφυλλο της έκδοσης που σε τίποτε δεν φανερώνει την φρεσκάδα της γραφής καθ΄όλη την διάρκεια της αφήγησης. Το οπισθόφυλλο που δεν αποκαλύπτει την έρευνα που μεσολάβησε, το  μερίδιο του προσωπικού που χρειάστηκε αυτό το μυθιστόρημα για να φτάσει αισίως Τρίτη του έκδοση από τον Κέδρο. Μια διδακτορική διατριβή, συλλογικότητες και μεμονωμένοι μελετητές παρείχαν στον Κώστα Στοφόρο το υλικό που χρειαζόταν. Και εκείνος με το σπάνιο, δημοσιογραφικό δαιμόνιο και την αμεσότητα της γραφής του το μετέτρεψε στην εξαιρετική Πέμπτη του πόλη.

Κώστας Στοφόρος, Φωτο/ Βάσω Μαραγκουδάκη

Στα Ίχνη του Ομήρου

Περιπέτεια στην Χίο

Μύρισε μαστίχα.  Οι μύλοι στο εξώφυλλο της Ξένιας Τρύφωνος φθάνουν ως μες στην θάλασσα. Κάπως έτσι η έκδοση του Κέδρου από το μακρινό κιόλας 2018 κερδίζει τις εντυπώσεις. Στις σελίδες του πρωταγωνιστούν ο Ιάσονας, η Αντιγόνη, η ίδια εκείνη φρεσκάδα των δύο προηγούμενων εκδόσεων με την ίδια παρέα και τις απίθανες περιπέτειες. Και πάντα το ελληνικό καλοκαίρι, απαραβίαστο, συντριπτικό, μια Αλίκη με γεμάτο το πανέρι της από θαύματα. Λογιών ομορφιές αποκαλύπτονται αυτήν την εποχή, στιγμές και μαρτυρίες ενός ολόκληρου κόσμου γνώριμου και οικείου. Μια πανίδα που επανέρχεται και πάλι χάνεται στο γύρισμα των εποχών. Ο Κώστας Στοφόρος νιώθει την ζωή και την μεταδίδει, ντυμένη την καλοκαιρινή της ραστώνη, αυτήν που βρίθει περιπάτων, τοπίων και αισθήσεων.  Συμπεράσματα από μελέτες του Άγγλου, σημαντικού ελληνιστή Ρόντρικ Μπίτον, μαρτυρίες ανθρώπων του ίδιου του νησιού που κατείχαν επάνω τους την σοφία του καιρού και της παράδοσης, αλλά και η ζεστή καρδιά μιας παρέας στο φεστιβάλ παραμυθιού της Αμανής το 2016 έθεσαν τις βάσεις για αυτό το ξεχωριστό, ταξιδιωτικό αυτήν την φορά μυθιστόρημα.

Στραμμένο στις ομορφιές του τόπου, στίχος που δεν γράφτηκε μα ανήκει δίχως άλλο στον Άγιο Φεβρουάριου του Δήμου Μούτση, το μυθιστόρημα του Κέδρου κατορθώνει να μεταφέρει αυτούσια την δραματουργία του χιώτικου καλοκαιριού, την ζεστασιά των ανθρώπων του που παρέμειναν καθ΄όλη την διάρκεια της ιστορίας πιστοί αρωγοί κάθε εθνικής προσπάθειας. Η πλοκή δεν αφήνει περιθώρια για ένα λιγότερο, συναρπαστικό καλοκαίρι. Απομένει η δυνατότητα μιας καθαρής ψυχής να νιώσει και να αντλήσει από τις σελίδες του βιβλίου όλα εκείνα τα αρώματα και τα τοπία που διαμορφώνουν μια ολόκληρη τελετή. Την μυσταγωγία του ελληνικού θέρους.

Η Σπηλιά του Δράκου

Περιπέτεια στην Καστοριά

Καμία απόσταση δεν είναι ακατόρθωτη για ένα βιβλίο. Κάπως έτσι μπορεί κανείς από την Χίο να βρεθεί στην Καστοριά. Να δει τον «ανθό της λίμνης», να βιώσει την εμπειρία της Μακεδονίας, των μικρών των μεγάλων της πόλεων που συνθέτουν έναν ολόκληρο σύμπαν με ξεχωριστή παρουσία στα πλαίσια του ελληνισμού. Πόλεις και κεφαλοχώρια που δοκιμάστηκαν κατά την διάρκεια της αιματηρής ιστορίας, τοπία και φυσικές ομορφιές που σπανίζουν και καθηλώνουν τον επισκέπτη. Εκείνος που έχει βρεθεί στην Καστοριά έχει με βεβαιότητα θαυμάσει τα αρχοντικά της πόλης κατά μήκος της λίμνης. Έχει δει και έχει νιώσει την ξεχωριστή μαγεία της πόλης που περιέχει στρώματα πυκνής ιστορίας, με ακμές και πτώσεις. Μα με την διαχρονική της ομορφιά αξεπέραστη.

Η παρέα των παιδιών που ανακάλυψε τον Κώδικα της Λέρου, την Πέμπτη πόλη των Δωριέων στην Γκιώνα και ακολούθησε τα ίχνη του Ομήρου στην Χίο μπλέκει σε μια κυριολεκτικά θανάσιμη περιπέτεια. Και το σημείωμα συνεχίζει. Μέσα από την περιπέτεια και το μυστήριο τα παιδιά και όλοι εμείς θα ανακαλύψουμε λαμπρές στιγμές αυτής της ξεχωριστής πόλης της Μακεδονίας, αλλά και την πιο σκοτεινή σελίδα της ιστορίας της, που αφορά τον διωγμό και την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων από τους Ναζί. Δύσκολες μνήμες που ακόμη πιο δύσκολα μεταδίδονται στην παιδική ψυχή. Σε εκείνη που καλείται να διδαχτεί για να αποτρέψει και να αρνηθεί αν σκοτεινοί καιροί το απαιτήσουν. Θέματα που κάνουν την ανθρωπότητα να στέκει αμήχανη απέναντι στο αντιφέγγισμά της βρίσκουν έναν τρόπο για να ειπωθούν μες στις σελίδες του βιβλίου του Κώστα Στοφόρου. Η θηριωδία, το σκληρό πρόσωπο του πολιτισμού που χάνει κάθε ίχνος ανθρωπιάς και συνείδησης δεν συνιστά ένα εύκολο θέμα. Ωστόσο, θα πρέπει κανείς να ακολουθήσει εκείνο την υπόμνηση του Μανόλη Αναγνωστάκη από την Πέμπτη Πόλη του Κέδρου που μας θυμίζει την ενδεδειγμένη στάση. Εκείνη που διαμορφώνει ολοκληρωμένους πολίτες και ευαίσθητους συμμέτοχους στους κόλπους της κοινωνίας. Α, φτάνει πια, πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά!

Το Ελάφι της Ρόδου

Περιπέτεια στα Δωδεκάνησα

Η Ξένια Τρύφων επιμελείται το απαλού, πράσινου χρώματος εξώφυλλο. Σαν να έχει φτιαχτεί από ξυλομπογιές φιλοξενεί στο φόντο του μια αντιπροσωπευτική εικόνα του ελληνικού τουριστικού πανοράματος. Η ίδια παρέα παιδιών φθάνει στην Αστυπάλαια. Ίσως να έχουν μεγαλώσει κάπως τώρα πια, ωστόσο παραμένουν τα ίδια εκείνα παιδιά που βάλθηκαν να τα καταφέρουν με την δύσκολη υπόθεση του Κώδικα της Λέρου. Το νησί όμορφο και θερινό, σαν όλες τις σκηνογραφίες της σειράς φιλοξενεί την εφηβεία των παιδιών που αλλάζουν, ερωτεύονται, θυμώνουν για να ξανασμίξουν  και πάλι, αφού η δύναμη της φιλίας στέκει σαν ύστατη γραμμή άμυνας σε έναν κόσμο που δεν αστειεύεται.

Η αναπάντεχη εμφάνιση στο νησί ενός επικίνδυνου κακοποιού , παλιού τους γνώριμου, γίνεται η αφορμή για να μπλέξουν σε άλλη μια περιπέτεια. Τα υπόλοιπα αναλαμβάνει να τα εξιστορήσει η θρυλική, γνώριμη πια παρέα. Η τοπιογραφία της περιοχής αλλά και η λαϊκή, αυτήν την φορά ιστορία σμίγουν για να διαμορφώσουν την πλοκή άλλης μιας εξαιρετικές, νεανικής έκδοσης του Κέδρου. Τα γεγονότα που στιγματίζουν τον τόπο, αυτά που διατηρούν μια προέκταση έξω και πέρα από την προφανή, αναμνηστική τους αξία, τεχνουργώντας πάνω στις ζωές των ανθρώπων, δανείζουν το μυστήριό τους σε άλλη μία από τις γεμάτες γοητεία και κινηματογραφικό ρυθμό, ιστορίες του Κώστα Στοφόρου. Εδώ την λαϊκή ιστορία εκφράζει η Σύμη και οι μαρτυρικές στιγμές που έζησε, το ναυάγιο του Φιούμε που εξυπηρετούσε με δρομολόγια τα Δωδεκάνησα. Πάει να πει, στοιχεία και παραστάτες της ζωής που κάποτε άνθισε για να αφήσει εδώ και εκεί τα χνάρια της. Μια προσφορά για τον μύστη του μέλλοντος όπως τα παιδιά από την υπέροχη παρέα του Κώστα Στοφόρου που μεγαλώνουν μαζί με τις ιστορίες του.

Στον Ιστό της Αράχνης

Από την Ρώμη στην Κατάνια

Και στην Κεφαλονιά

Τελευταίος σταθμός για απόψε η Αιώνια Πόλη. Η πόλη που όπως αποκαλύπτει ο συγγραφέας συνιστά γενέτειρά του. Αρκεί το τοπικό ρεπορτάζ και το συγγραφικό δαιμόνιο του Κώστα Στοφόρου για να γεννηθεί η τελευταία από τις ιστορίες της παρέας της Λέρου. Αυτήν την φορά θέατρο της όλης δράσης είναι η Ρώμη. Η Ρώμη που ο συγγραφέας αγαπά ξανά και ξανά, αφήνοντάς την πια να πει η ίδια τις ιστορίες της. Πίσω από τα μεγάλα μνημεία και τις τουριστικές ατραξιόν οι πόλεις αφηγούνται μια άλλη μυθολογία που καθιστά προσωπική και εξόχως ποιητική κάθε συναλλαγή μαζί τους. Αυτό είναι που συμβαίνει και στην έκδοση του Κέδρου που σμίγει την Ρώμη με την Κεφαλονιά και την ίδια στιγμή θέτει στο προσκήνιο το ζήτημα του διεθνούς εγκλήματος που και αυτό παγκοσμιοποιείται ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής. Οι μαφιόζοι έναντι αμοιβής παραλάμβαναν τοξικά και ραδιενεργά απόβλητα από φαρμακοβιομηχανίες – ακόμη και πυρηνικά εργοστάσια!- της Βόρειας Ευρώπης και τα φόρτωναν σε δικά τους καράβια. Τα οποία απέπλεαν νύχτα από λιμάνια της Ιταλίας φορτωμένα με τον θάνατο και βυθίζονταν σε διάφορες περιοχές στην Ιταλία και την Ελλάδα. Με μια τέτοια ιστορία, αυτήν την φορά καθόλου επίπλαστη αλλά πέρα για πέρα αληθινή, ο αναγνώστης του Ιστού της Αράχνης. Απομένει στον ίδιο να αγαπήσει την Ρώμη του βιβλίου, το Αργοστόλι την Κατάνια που με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους διαμορφώνουν τους εξαίσιους καμβάδες του Κώστα Στοφόρου.

Φθάνουν για απόψε τα ταξίδια. Και άλλωστε τι να με κάνουν εμένα τα παιδιά; Δεν διαθέτω καθόλου από το αστυνομικό τους δαιμόνιο και άλλωστε δεν θα άντεχα να παραβγώ μαζί τους στα παιχνίδια του καλοκαιριού. Δεν γνωρίζω τίποτε για την Πέμπτη πόλη και είμαι αρκετά δειλός για να αναμετρηθώ με ολόκληρη την μαφία. Με λίγα λόγια, δεν είμαι καθόλου πια παιδί. Μα αν το θελήσω μπορώ να νιώσω λίγη από την περιπέτειά τους στα βιβλία που ποτέ δεν λένε την αλήθεια και για αυτό τα αγαπώ. Βιβλία σαν του Κώστα Στοφόρου που στα επίμετρά του, δίνει αρκετά στοιχεία για τις βάσεις των μυθιστορημάτων του καθώς και για τις πηγές, τις μεγάλες και τις μικρές αφορμές που συναποφάσισαν μαζί του την συγγραφή τους. Επιστρέφω στο σαλονάκι μου.

Έξω χιονίζει, όχι τίποτε σπουδαίο μα αυτό μαρτυρά πως ο Μάρτης θα επιμείνει με την παγωνιά του. Και όμως δεν με νοιάζει. Το σημείωμα και εγώ, αν το θελήσουμε μπορούμε να νιώσουμε λίγο από το ελληνικό καλοκαίρι που αφθονεί σε μυρωδιές και εξομολογήσεις και τοπία στις Εκδόσεις του Κέδρου. Συλλογίζομαι τον Ίωνα, την Ιόλη και τον Ιάσονα, τα παιδιά του Κώστα Στοφόρου που ίσως να στάθηκαν και οι αληθινοί πρωταγωνιστές στον Κώδικα της Λέρου και αναρωτιέμαι πόσο λίγο θα τους έλειψε το καλοκαίρι που τόσο απλόχερα στήνει με την γραφή του ο εξαιρετικός Κώστας Στοφόρος στην μαγευτική σειρά του Κέδρου που αγάπησε ήδη ο γιος μου.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.