***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

 Άγια Λευτεριά, Θοδωρής Παπαθεοδώρου, Εκδόσεις Ψυχογιός

Μετά το “Άγιο Αίμα” και τις “Άγιες Ψυχές”, η τριλογία του Θοδωρή Παπαθεοδώρου για την Ελληνική Επανάσταση κλείνει με τον τόμο “Άγια Λευτεριά”.

Στην “Άγια Λευτεριά” περιγράφονται τα γεγονότα των ετών 1824-1826. Μονάχα ο πρόλογος και ο επίλογος του βιβλίου διαδραματίζονται στην Τεργέστη εν έτει 1827. 

Εδώ ο αναγνώστης θα ξανασυναντήσει τους κύριους πρωταγωνιστές των προηγούμενων βιβλίων, όπως τον Στέφανο, την Αργυρώ, τη Δέσπω και τον  Νικόλα, μαζί με τους δευτερεύοντες χαρακτήρες, τη Μαλαμή,  τον γέρο Καψάλη, τη Λενίτσα, τη Μαρκέλλα και τον Γιωργάκη.

Από μυθιστορηματική άποψη, το βιβλίο περιέχει πολλές ανατροπές, αφού ζευγάρια που είχαν χαθεί στα προηγούμενα μέρη της τριλογίας, εδώ επιτέλους ξαναβρίσκονται χάρη στην τύχη. Περιγράφεται η δίκη του Καραϊσκάκη και του Κολοκοτρώνη, αλλά και γεγονότα που έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στη ζωή των ηρώων του βιβλίου, όπως η καταστροφή της Χίου και των Ψαρών. Οι αδελφοκτόνοι εμφύλιοι πόλεμοι των Ελλήνων παίζουν επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στις ζωές των ηρώων και η περιγραφή τους καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του βιβλίου. Συγκεκριμένα, το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στα γεγονότα των ετών 1824-1825, ενώ το πρώτο μέρος εξετάζει τα συμβάντα του 1824.

Το τρίτο μέρος του βιβλίου είναι το πλέον συγκλονιστικό και περιλαμβάνει το πιο δραματικό φινάλε που θα μπορούσε να έχει ένα βιβλίο με θέμα την Ελληνική Επανάσταση: την πολιορκία του Μεσολογγίου, την οποία θα ζήσουν από κοντά όλοι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου. Σε αυτό το σημείο ακριβώς ο Παπαθεοδώρου επιλέγει να τερματίσει την αφήγησή του με ένα τέλος αμφίσημο και συνάμα λυτρωτικό για τους ήρωές του.

Οι ήρωες κινούνται ανάμεσα σε όλους τους σημαντικούς για την Επανάσταση τόπους, όπως την Τριπολιτσά, τα Ψαρά, τη Χίο, το Άστρος και το Μεσολόγγι.

Ο Παπαθεοδώρου, όπως και στα άλλα βιβλία της τριλογίας του περιγράφει μεν τα ιστορικοπολιτικά γεγονότα, επιλέγει όμως να εστιάσει περισσότερο στην καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων, οι οποίοι έζησαν από κοντά την Επανάσταση και στο πως αυτή άλλαξε οριστικά και αμετάκλητα τις ζωές  τους. Αυτή είναι και η γοητεία του βιβλίου, που δεν θυσιάζει τη δραματικότητα και τον μύθο χάριν της Ιστορίας. Παράλληλα, η έρευνα που έχει διεξάγει ο συγγραφέας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, αφού, πέρα από ορισμένες ιστορικές πληροφορίες που ενσωματώνονται στο κυρίως σώμα του κειμένου, στο τέλος του βιβλίου παρατίθενται και διευκρινιστικές σημειώσεις για τα ιστορικά γεγονότα.

Η γλώσσα την οποία χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, τόσο στη δική του αφήγηση όσο, κυρίως, στους διαλόγους των ηρώων του, είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στα μέτρα και το κλίμα της εποχής: απλή, λαϊκή, αυθόρμητη και με πολλές λέξεις τουρκικής καταγωγής.

Διαβάζοντας την εν λόγω τριλογία ο αναγνώστης θα κατανοήσει πολλά για τις φοβερές δυσκολίες που βίωσαν οι πρόγονοί μας κατά τη διάρκεια του δύσκολου ξεσηκωμού και θα νιώσει πραγματικά ότι μεταφέρεται και ο ίδιος σε εκείνη την εποχή, αφού το βιβλίο είναι ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό. Η επίκληση στο συναίσθημα είναι, πολλές φορές, καταιγιστική και ο αναγνώστης θα νιώσει συχνά συμπόνοια για τους ήρωες του βιβλίου, αλλά συνάμα και απέχθεια, όχι μονάχα για τις βιαιότητες του πολέμου, αλλά και για τις αδελφοκτόνες έριδες. Αποκορύφωμα της επίκλησης στο συναίσθημα, αλλά και όλου του βιβλίου, αποτελεί η περιγραφή της πολιορκίας του Μεσολογγίου και της φοβερής πείνας που μάστιζε τους πολιορκημένους.

Εν κατακλείδι λοιπόν, η τριλογία για την Ελληνική Επανάσταση αποτελεί μία από τις καλύτερες δουλειές του Θοδωρή Παπαθεοδώρου, γραμμένη με κάθε σεβασμό απέναντι στην επιστήμη της Ιστορίας, αλλά και τη Λογοτεχνία.

«Κι όμως, καμιά βοήθεια δε δόθηκε από την κυβέρνηση, κανένα σχέδιο δεν εκπονήθηκε, κανένας δε διατάχθηκε από την κεντρική διοίκηση να σπεύσει και να” ενισχύσει την ηρωική φρουρά της πόλης. Τόσο μεγάλη ήταν η τύφλωση, η ανικανότητα και η αφυΐα της κυβέρνησης Κουντουριώτη, που δεν αντιλήφθηκε πως μπροστά στον ταπεινό κι αιματοβαμμένο «φράχτη» του Μεσολογγίου κρινόταν εκείνες τις κρίσιμες ώρες η τύχη ολάκερης της πατρίδας. Λάθος ασυγχώρητο στην καλύτερη περίπτωση, πολιτικάντικος ωφελιμισμός που άγγιζε τα όρια της προδοσίας στη χειρότερη».

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.