Το Tέλος της Πόρνης Evelyn Rue, θεατρικό έργο του Γιώργου Κράια, κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα (Σεπτέμβριος 2019) από τις εκδόσεις Ηρόδοτος και η ανάγνωσή του αποτέλεσε για μένα ένα ευχάριστο ξάφνιασμα. Χαίρομαι ιδιαιτέρως, όταν διαβάζω έργα νέων και πολλά υποσχόμενων δημιουργών, έργα που ξεχωρίζουν για το υψηλό επίπεδο του περιεχομένου τους και προπάντων για τη γλώσσα μέσω της οποίας αναδεικνύεται η ποιότητα των ιδεών τους.  

Ο Κράιας, με το πρωτόλειο αυτό θεατρικό κείμενο, κάνει το ντεμπούτο του στο νεοελληνικό θέατρο και εντυπωσιάζει. Ο συγγραφέας “συνομιλώντας” με το ποίημα του Μπρεχτ Die Legende der Dirne Evelyn Roe, πραγματεύεται τη ζωή μιας πόρνης, στηλιτεύοντας τα στερεότυπα της κοινωνίας που κρύβει επιμελώς την υποκρισία της και δεν διστάζει να ασκήσει ψυχολογική βία σε κάθε γυναίκα που αποκλίνει από τον κοινωνικό καθωσπρεπισμό, απομονώνοντάς την στο περιθώριο. Το κείμενο, άκρως ρεαλιστικό και βαθιά ψυχογραφικό, αποδεικνύει για άλλη μια φορά πως η λογοτεχνία και η ζωή συνυπάρχουν ως συγκοινωνούντα δοχεία, εφόσον δεν στέκονται απέναντι· τουναντίον, η ζωή φωτίζεται και αναπαράγεται μέσω της τέχνης. Ο Κράιας, μέσα απ’ αυτό το θεατρικό έργο, φανερώνει το συγγραφικό του τάλαντο, καθώς  αποδεικνύεται γνώστης και ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, ψυχογραφικός και δραματικός θεατρικός συγγραφέας. Η αφηγηματική του δεινότητα και η τεχνική διάρθρωση της πλοκής του έργου σε συνδυασμό με την πλαστική δύναμη της διαγραφής των χαρακτήρων του, ζωντανεύουν άμεσα και παραστατικά τα δραματικά πρόσωπα, απεικονίζοντας με λιτότητα στα εκφραστικά μέσα την εσωτερική τρικυμία της ψυχής των ηρώων.

Κατά την ανάγνωση του έργου, η θεατρική παιδεία του συγγραφέα είναι πρόδηλη, ωστόσο το συγγραφικό του ταλέντο προσπερνά τη θεωρητική του κατάρτιση και οδηγεί τον αναγνώστη σε βασικά ανθρώπινα συναισθήματα, προβάλλοντας τον άνθρωπο μέσα από τις πράξεις και τις συγκρούσεις του. Το κείμενό του περιέχει κορυφαίες στιγμές, στιγμές όπου συμπυκνώνεται και κορυφώνεται η συγκίνηση. Οι συγκρούσεις μεταξύ των προσώπων, άλλες ηχηρές και άλλες βουβές, οι εσωτερικές συγκρούσεις του καθενός, οι θαυμαστές για το μέτρο τους κορυφώσεις, η λεπτή συγκίνηση και η ανθρωπιά που αποπνέει το κείμενο, καθιστούν το θεατρικό αυτό έργο ανθρωποκεντρικό.

Ο συγγραφέας ακολουθώντας το θεατρικό μοτίβο έκθεση – δέση – κορύφωση – λύση σε συνδυασμό με την τριπλή ενότητα τόπου, χρόνου και υπόθεσης, δημιουργεί μία αξιέραστη πλοκή στήνοντας γέφυρες ανάμεσα στους ανθρώπους και στα συναισθήματά τους. Μέσα από ένα ατέρμονο παιχνίδι ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι των ηρώων του, ο Κράιας προκαλεί ανατροπές στην αφηγηματική ροή της ιστορίας, καθιστώντας την ανάγνωσή της διττή, καθώς το κείμενο μπορεί ταυτόχρονα να διαβαστεί ως δράμα και ως κωμωδία. Οι χαρακτήρες του πλασμένοι κατά το εικός και το αναγκαίον συνθέτουν τη δραματική πλοκή σε συνεργασία με τον αναγνώστη, ο οποίος ξετυλίγει μαζί τους το κουβάρι της εξέλιξης αγωνιώντας πλάι τους για τη συνέχεια. Δεδομένου ότι το ύφος του δραματικού κειμένου είναι απλό και ανεπιτήδευτο, χωρίς περίπλοκες διατυπώσεις, και οι σκέψεις αποδίδονται με διαύγεια χωρίς φόρτο προσποιητών σχημάτων λόγου, ο αναγνώστης διαβάζει το έργο από την αρχή μέχρι το τέλος με αδιάπτωτο ενδιαφέρον.

Ολοκληρώνοντας τη σύντομη αυτή παρουσίαση του θεατρικού έργου,  Το Tέλος τους Πόρνης Evelyn Rue, αξίζει να σταθούμε και στην έννοια των αντιθέσεων, μιας και στο κείμενο κυριαρχεί η λειτουργία του σχήματος κλειστός – ανοιχτός χώρος. Ο κλειστός χώρος, στον οποίο και διαδραματίζεται η πλοκή, εγγράφεται στη συνείδηση του συγγραφέα ως ο χώρος της απογυμνωμένης αλήθειας, μακριά από τις μάσκες που κουβαλούν τα πρόσωπα του δράματος που έρχονται από έξω προς τα μέσα. Η κοινωνία με την υποκρισία και τον καθωσπρεπισμό της ως εκφραστής του έξω – ανοικτού χώρου αντιστρατεύεται την ουσία της πραγματικότητας του έσω – κλειστού χώρου, στον οποίος κατοικεί η ανθρώπινη ψυχή. Ωστόσο, η ανηθικότητα που υποτίθεται πως χαρακτηρίζει την πρωταγωνίστρια δεν εδράζεται στο σπίτι που ως πόρνη δέχεται τους πελάτες της, αλλά στην κοινωνία που βαφτίζει το ψέμα ως αλήθεια και το ανήθικο ως ηθικό. Κι αν η πρωταγωνίστρια στο τέλος του έργου φαίνεται πως ηττάται, στην πραγματικότητα νικά, αφού μας δείχνει πως το κέντρο εστίασης για την αξιολόγηση του ηθικού ή του ανήθικου δεν βρίσκεται στον έξω χώρο, αλλά στον έσω που κατοικεί η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το θεατρικό έργο Το Tέλος τους Πόρνης Evelyn Rue μου άρεσε πολύ, γι’ αυτό και επέλεξα να γράψω γι’ αυτό. Ας δίνουμε βήμα στους νέους συγγραφείς, γιατί ανάμεσά τους υπάρχουν αξιόλογοι δημιουργοί που έχουν να πουν πολλά μέσα από την τέχνη που υπηρετούν. Κλείνω με την ευχή να δούμε το ουσιώδες αυτό έργο να ζωντανεύει στη θεατρική σκηνή και να το απολαύσουμε!

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Μία μεσήλικη πόρνη, η Εύα, που συζεί με μια νεαρή κοπέλα, την Μαρία, λαμβάνει απροειδοποίητα από τον σπιτονοικοκύρη τους, τον κύριο Φράγκο, έξωση από το διαμέρισμά του. Το γεγονός ταράζει τις δύο γυναίκες, αλλά το αντιμετωπίζουν με αδιαφορία, με συνέπεια να εμπλέκωνται σε απρόσμενες περιπέτειες. Διαδοχικά εμφανίζονται ο κύριος Φράγκος, ο οποίος απαιτεί την απομάκρυνση τους Εύας, και αμέσως μετά κάποιος μεθυσμένος, ο Σταύρος, που ζητά επιτακτικά να κοιμηθή μαζί τους. Στην συνέχεια εμφανίζεται πάλι ο κύριος Φράγκος, συνοδευόμενος από την οικογένεια Φίκου, η οποία παρουσιάζεται ως νέα ένοικος, όταν κάποια στιγμή εισέρχεται η Εύα και ανατρέπονται τα σχέδιά του. Αμέσως μετά εμφανίζονται ο πρώην μαστροπός της Εύας, ο Μίλτος, με τον οποίο διεξάγεται μια σφοδρή σύγκρουση, ο νεαρός φοιτητής, ο Γιάννης, ο οποίος παρουσιάζεται και αυτός ως υποψήφιος ένοικος, καθώς και ο Σταύρος, ο οποίος παρεκτρέπεται και απομακρύνεται βίαια. Το τέλος σημαίνει ο κύριος Φράγκος, μαζί με δύο χειρώνακτες που πετούν τα υπάρχοντά της Εύας στον δρόμο, ενώ ταυτοχρόνως εμφανίζονται ο κύριος Φίκος και ο Γιάννης, για να δηλώσουν την άρνησή τους να νοικιάσουν το διαμέρισμα. Το έργο κλείνει με την αποχώρηση της Εύας, η οποία, αφού πρώτα έδιωξε την Μαρία, πάει υποβασταζόμενη από τον νηφάλιο πλέον Σταύρο να συναντήση τον Μίλτο, πεπεισμένη ότι, όσο και αν θέλη, ποτέ δεν θα μπορέση να ξεφύγη από την ανήθικη ζωή.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.