Απροσποίητα, γράφει ο Απόστολος Θηβαίος [Μικρές Απολογίες, Πάνος Μαυρομάτης]

14 August 2020

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Στα Ανοιχτά Χαρτιά του ο Οδυσσέας Ελύτης κάνει λόγο για το δικαίωμα του μικρού χόρτου και της μεγάλης σελήνης. Πάει να πει, αναγνωρίζει την ίδια σημασία στην προσωπική λεπτομέρεια που στέκει αφορμή για το φαινόμενο της ποίησης, όσο και στην υψηλή δόξα του συμβόλου που στέκει εμπρός στην πύλη την μοναδική που ανοίγει ένας στίχος μικρός, τόσος δα. Στίχος που ίσως να ανταποκρίνεται στην άδολη αγάπη και την απέραντη ηθική της ζωής. Στίχος που περιφρονεί όλες τις αρχές και τους κανόνες, κάνοντας τραγούδι το αισθησιακό, το ερωτικό που εκτείνεται από το ηδονικό ως την απόλυτη απουσία. Έτσι ελεύθερη κυμαίνεται η ποίηση, ελεύθερη από φόρμες και τεχνοτροπίες, ικανή να μας τυραννάει και να μας ευλογεί, να μας λυτρώνει. Στίχος που αν αποσυνδεθεί από την θέση του στο ποίημα, μπορεί και συγκεντρώνει στην ουσία μιας στιγμής του, τον ίδιο μας τον εαυτό. Το αδυσώπητο εκκρεμές του ποιητή που φιλτράρει το ταλέντο του μέσα από την παράβαση των κανόνων χτυπά μες στον στίχο αυτό.

Ο Πάνος Μαυρομάτης συστήνεται στην εγχώρια, ποιητική σκηνή με την πρώτη του συλλογή. Οι Μικρές Απολογίες που φτάνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων από τις εκδόσεις Βακχικόν περιέχουν ειλικρίνεια και πάθος αξιοθαύμαστο, στοιχεία που αλληλένδετα μπορούν και λάμπουν στους κόλπους των ποιημάτων του. Στίχους σαν αυτούς που εννοεί η μικρή εισαγωγή αυτού του σημειώματος. Μια ερωτική βιογραφία, μικρές και μεγάλες συνθέσεις διαμορφώνουν το περιεχόμενο των Μικρών Απολογιών. Οι στίχοι του, που άλλοτε ξεχωρίζουν με την πρωτοτυπία και την έκπληξή τους και άλλοτε πάλι συγκινούν με τις αδιόρατες σημασίες τους, δεν μοιάζουν διόλου κάλπικοι. Τριγυρνούν ανάμεσα στα κάλπικα και τα σπουδαία με το προσωπικό τους αποτύπωμα ξεκάθαρο , διάφανο. Τρυφερός, τόσο ώστε να χάνει τον εαυτό του μες στις αμφιβολίες, , θαρραλέος τόσο ώστε να επιστρατεύει ένα πρώτο πρόσωπο, γεμάτο πληθυντικές σημασίες. Έχοντας συλλάβει τον παλμό της εποχής του, ο Πάνος Μαυρομάτης αρπάζει το αόρατο χέρι που του προσφέρει η μούσα του και περήφανος προχωρεί στην σύνθεση του δικού του τραγουδιού. Εικόνες σε τρία τέταρτα, αναμνήσεις, οι φάσεις μιας ζωής και τα επιθαλάμια. Το σκορπισμένο σώμα της συντροφικότητας, μια ξαπλωμένη προτομή στην συλλογή του ποιητή, επιβεβαιώνει πως οι απολογίες του έχουν γραφτεί από ένα πνεύμα οξυδερκές, από έναν αυθεντικό δέκτη της εποχής και των κυκλωτικών της κινήσεων. Ο χρόνος στα ποιήματά του χωρεί ανάμεσα σε δυο σύνορα, όπως χωρεί ολόκληρος ο κόσμος με τις άπειρες εκδοχές του. Τους στίχους του αναθρέφει ένας καιρός ενεστώτας, αδυσώπητος, με την δική του μάσκα, τα δικά του αλλοιωμένα χαρακτηριστικά και τις αλόγιστες φαντασίες. Τις αδυσώπητες καταστροφές. Η μνήμη του διόλου άνεργη, απερίγραπτη αφάνταστη και προσωπική σε ένα μείγμα ιδανικό, θύμηση ανυποψίαστη, μπολιασμένη με τις γρήγορες τροχιές, τις ύποπτες πόζες του καινούρια μας αιώνα. Ποίηση που είτε αγαπιέται, είτε χάνεται μες στην εκφορά της, διατηρεί άσβηστο το ιδανικό του προσώπου που καταθέτει τον οβολό του μες στις αντιθέσεις της εποχής.

Ο Σατωβριάνδος, στο αλησμόνητο χρονικό του που καταγράφει τον προεπαναστικό ελλαδικό κόσμο, κάνει λόγο για την χαμένη φωνή της αθωότητας, εκείνης που η απουσία της στρέφει τα πλήθη στις φαιδρές σημασίες του θυσιαστηρίου. Αυτό το ουρλιαχτό, ένας σκοπός πικρός και αιώνιος, αναπλάθεται σαν γνήσια υδατογραφία μες στην πρόζα του Πάνου Μαυρομάτη. Φορτισμένος από έναν καιρό νεωτεριστή, κυμαίνεται στο παρελθόν, ανιχνεύει τις προσωπογραφίες, με μια μέθοδο θεραπευτική, προσωπική. Κάνει ό,τι μπορεί για τούτο το τοπίο που όλο διορθώνεται, παρασυρμένο από τους αιώνες και τις πυρκαγιές τους. Οι άνθρωποί του, στιγμές ανεπανάληπτες, φωνές που έρχονται από έναν παλιό καιρό, μυστικό, μεταφράσεις και μεταθέσεις της γλώσσας στο τωρινό αισθητήριο, το βασανισμένο. Το κοινό και το κύριο, αυτό γυρεύει απελπισμένα σαν κάθε ποιητή ο Πάνος Μαυρομάτης. Εκείνη ακριβώς την στιγμή που τα ποιήματα διαλύουν αυτήν την νύχτα, την ώρα που αποκαλύπτεται τοίχος μεσιανός ο άνθρωπος ο σημερινός, ανάμεσα στα βέλη του καιρού του, οι πιο γνήσιες ψυχές αρθρώνουν το μικρό, το μεγάλο τους τραγούδι. Ανάμεσά τους η καινούρια ποίηση του Πάνου Μαυρομάτη που πηδά από χρώμα σε χρώμα, από ανάμνηση σε ανάμνηση , γυρεύοντας εκείνον τον αδικοχαμένο ήρωα της τέλειας ιστορίας που χάλασαν οι αιώνες.

Οι Μικρές Απολογίες του Πάνου Μαυρομάτη καταθέτουν έναν φόρο τιμής στα θαύματα που έχουμε πάψει να ζητούμε. Στις μικρές και τις μεγάλες παραβάσεις που κουβαλά η μνήμη των ματιών και της καρδιάς μας, μια αλήθεια παραστατική και λυρική μαζί. Ένας είδος απροσποίητης ζωγραφικής που λάμνει πάντα πίσω από τους στίχους προσαυξάνει την αξία συλλογών, όπως οι Μικρές Απολογίες του Πάνου Μαυρομάτη από τις εκδόσεις Βακχικόν.

*** Ο Απόστολος Θηβαίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε στην Αθήνα οικονομικά και σήμερα εργάζεται στον τραπεζικό τομέα. Η ενασχόλησή του με τη συγγραφική δραστηριότητα ξεκίνησε το 2007. Κείμενα και ποιήματά του περιλαμβάνονται στο λογοτεχνικό περιοδικό “Νέα Σκέψη”, όπου και συμμετέχει συστηματικά. Δουλειά του έχει συμπεριληφθεί στη “Φιλολογική Πρωτοχρονιά” (εκδ. Μαυρίδη), στην ανθολογία του Συλλόγου Βιβλιόφιλων Έδεσσας, στη συλλογική ποιητική συλλογή των εκδ. “Σίλφιον” καθώς και στο “Αλμανάκ” του 2009, που οργανώθηκε και δημοσιεύθηκε από την ομάδα του “Ποιείν”. Επίσης δείγμα γραφής μπορεί κανείς να εντοπίσει σε πολλά έντυπα, ηλεκτρονικά και μη, όπως το περιοδικό “Asante” ή τους δικτυακούς χώρους της ομάδας “Ποιείν” και άλλων συγγραφικών, ηλεκτρονικών κοινοτήτων.