Οι λατινοαμερικάνοι λογοτέχνες είναι εδώ και χρόνια ιδιαίτερα αγαπητοί στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.

Ένα στοιχείο της γοητείας που ασκούν είναι ίσως οι «δεσμοί» που υπάρχουν μεταξύ των λαών, δεσμοί που αφορούν το παρελθόν -επαναστάσεις, δικτατορίες, απελευθερωτικοί αγώνες -, αλλά και το παρόν λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης που βιώνουν εξίσου τα τελευταία χρόνια. Το λατινοαμερίκανικο «boom» αναφέρεται στη δεκαετία του 1960-70, κατά την οποία άκμασε η λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία και έγινε γνωστή εκτός συνόρων, με τεράστια απήχηση στην Ευρώπη. Στον απόηχο του Ψυχρού πολέμου και μετά το ξέσπασμα της επανάστασης στην Κούβα το 1959, η επόμενη δεκαετία υπήρξε πολιτικά φορτισμένη για τη Λατινική Αμερική και αποτέλεσε τη βάση της γενιάς του «Boom». Η ιδεολογική ταύτιση των συγγραφέων της εποχής με την Επανάσταση της Κούβας, η «νέα εποχή» που οραματίζονταν και γενικότερα οι ιδέες της Αριστεράς, σε αντιπαράθεση με τα φασιστικά στρατιωτικά πραξικοπήματα που έπληξαν πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες στη συγγραφική τους πορεία. Ένας από τους εκπροσώπους της γενιάς αυτής, μεταξύ των Julio Cortázar, Gabriel García Márquez και Carlos Fuentes, είναι και ο συγγραφέας Mario Vargas Llosa.

Ο Jorge Mario Pedro Vargas Llosa (Μάρτιος 1936, Περού) είχε από μικρό παιδί όνειρο να γίνει συγγραφέας και η «τύχη» ήταν μάλλον με το μέρος του αφού, ήδη με το πρώτο του μυθιστόρημα κατάφερε να γίνει ευρέως γνωστός στο αναγνωστικό κοινό, στα 26 του μόλις χρόνια. Η πόλη και τα σκυλιά είναι εκείνο το βιβλίο που έμελλε να επιφυλάξει τις περισσότερες εκπλήξεις στον συγγραφέα με τη μεγαλύτερη -αρχικά- να είναι το βραβείο Biblioteca Breve των εκδόσεων Seix Barral, με το οποίο τιμήθηκε πριν καλά καλά κυκλοφορήσει (1962). Το πρωτογενές υλικό του βιβλίου είναι δανεισμένο από τις πραγματικές εμπειρίες του συγγραφέα, κατά τη φοίτηση του στη στρατιωτική σχολή Λεόνσιο Πράδο, μεταφέροντας την ατμόσφαιρα που ο ίδιος βίωσε για δύο ολόκληρα χρόνια. Οι υπεύθυνοι της σχολής, θεωρώντας ότι ο συγγραφέας τους εξέθετε ανεπανόρθωτα, τον ανακήρυξαν «αρρωστημένο μυαλό» και «εχθρό της πατρίδας» και έκαψαν στο προάυλιο της σχολής χίλια αντίτυπα του δημιουργήματος που τους ξεφτίλιζε. Το αποτέλεσμα, βέβαια, ήταν αντίθετο των προσδοκιών τους, αφού οι πωλήσεις του βιβλίου αυξήθηκαν κατακόρυφα.

Ο Λιόσα κατάφερε το αυτονόητο με αυτό του το μυθιστόρημα. Έπλασε μια ζωντανή ιστορία, γεμάτη εντάσεις και κορυφώσεις, με θέμα φαινομενικά παραδοσιακό, χρησιμοποιώντας όμως πρωτοποριακές αφηγηματικές δομές. Στο έργο αυτό το άτομο παρουσιάζεται ως «θύμα μιας διεφθαρμένης κοινωνίας» όπου κυριαρχεί ο νόμος του δυνατού -κι αυτό είναι ένα θέμα που τον απασχολεί στο μεγαλύτερο μέρος του συγγραφικού του έργου. Η βία υπάρχει παντού, τόσο στο μικρόκοσμο της στρατιωτικής σχολής, τον κόσμο των σκύλων (που είναι οι νεοεισαχθέντες στη σχολή και για να γίνουν άνθρωποι/άντρες, πρέπει να υποστούν διάφορες βάναυσες δοκιμασίες), όσο και στον έξω κόσμο, εκείνον της πόλης. Μέσω του βιβλίου του, ο συγγραφέας ασκεί ανελέητη κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα και τις στρατιωτικές- φαλλοκρατικές δομές μιας βαθιά διεφθαρμένης κοινωνίας. Παρόλα αυτά δε θέλει απλά να διηγηθεί μια ιστορία, θέλει τον αναγνώστη συνένοχο σε αυτή κι αναζητά τρόπους να τον αιχμαλωτίσει και να τον παρασύρει μαζί του. Και το καταφέρνει. Εναλλάσσει τη χρονική σειρά των γεγονότων και τους διάφορους αφηγητές, καθιστώντας φανερή τη διαφορετική οπτική γωνία του κάθε ήρωα απέναντι στην ίδια πραγματικότητα. Ίσως αυτό να είναι ένα του ταλέντο, το πως καταφέρνει να «βουτά» τον αναγνώστη μέσα στους ήρωες του, να τον κάνει να κατανοεί καταστάσεις ξένες, μακρινές και, πολλές φορές, ακραίες γι’ αυτόν.

ΠΗΓΕΣ

Εισαγωγικό σημείωμα μεταφράστριας του βιβλίου ‘Η πόλη και τα σκυλιά’

Ισπανόφωνη Λογοτεχνία και… Ελληνική Μετάφραση 

 Το βήμα ,  wikipedia

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.