Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Η αγάπη του Ντίνου Χριστιανόπουλου για τη θρησκευτικότητα των Ελλήνων είναι γνωστή και πολυσυζητημένη.

Πρόσωπα της εκκλησιαστικής γραμματείας διατρέχουν τις σελίδες του, συζητούν, πάσχουν και εξιλεώνονται. Μιλάμε για πρόσληψη βιβλικών και μη προσώπων στο σήμερα. Με τη δημοσίευση της πρώτης του συλλογής «Η εποχή των ισχνών αγελάδων», η Μαρία η Αιγυπτία, ο Δημάς, ο Απόστολος Παύλος, μπόρεσαν και συνομίλησαν με ένα σύγχρονό τους κόσμο, με τις όποιες αντιδράσεις προκλήθηκαν. Ούτε η πρόσληψή τους ήταν τόσο ανώδυνη ωστόσο, καθώς τα πρόσωπα αυτά έπρεπε να περάσουν μέσα από τα φίλτρα του Ντίνου Χριστιανόπουλου, το σκληρό, εν μέρει, προσωπικό βίωμα και τα ποικίλα και ποικιλόφωνα διαβάσματα του ποιητή. Ας μη ξεχνάμε πως στο Χριστιανόπουλο ανήκει μια μετάφραση του Κατά Ματαθαίον Αγίου Ευαγγελίου. Η παρουσία της θρησκευτικής γραμματείας γίνεται ένα, υπό συζήτησιν, μοτίβο στο έργο του.

Εμάς, θα μας απασχολήσουν δύο του κείμενα, σχετικά με τη μεγάλη Πέμπτη και την, προσωπική πλέον, πρόσληψη του Θείου Πάθους, με ένα πλούσιο διακείμενο στην ελληνική ποίηση.

Τα πάθη τα σεπτά

Μεγάλη Πέμπτη.

Πάλι ο Χριστός θα πλύνει τα πόδια των δώδεκα , και πάλι ο Πέτρος θα του πει ” Κύριε , όχι μόνο τα πόδια μου αλλά και όλο μου το σώμα”.
Δώδεκα αγάπες είχα κι εγώ στη ζωή μου , μα κανενός δεν αξιώθηκα να πλύνω τα πόδια . Κανένας Πέτρος δε βρέθηκε για μένα.

Ακούω το ευαγγέλιο του μυστικού Σου δείπνου, και ξαφνικά φωτίζομαι: χίλιες φορές καλύτερα που δεν αξιώθηκα.

Σκηνές υπέρτατης θυσίας και ταπείνωσης, ας μην τις μαγαρίζει η καύλα μου με απομιμήσεις.

Στην πρώτη περίπτωση το θείο και το προσωπικό πάθος συμπλέκονται σε ένα νοητικό επίπεδο. Με αφορμή το Ευαγγέλιο του Νιπτήρος, ο Χριστιανόπουλος μεταβαίνει στο δικό του μύθο. Οι Δώδεκα του Ιησού γίνονται οι δώδεκα έρωτες της ζωής του και η νίψη των ποδιών τους, σύμβολο της αγάπης και της θυσίας μεταμορφώνονται στην ερωτική ταπείνωση. Ο Πέτρος γίνεται το σύμβολο με την παράκλησή του να τον καθαρίσει ο Ιησούς σε όλο του το σώμα· κανένας Πέτρος για τον ποιητή. Μόνο σπαράγματα αγάπης, επιφάσεις κάθαρσης και σκληρή ταπείνωση. Ο ίδιος γίνεται ο Χριστός και παραδέχεται πως δεν άγγιξε το ύψιστο σημείο της κάθαρσης του άλλου. Τέλος, επανέρχεται και αντιλαμβάνεται πως η δικιά του θυσία απέχει, είναι ελάχιστη, ο δικός του σταυρός είναι ευκολοβάσταχτος. «Απομίμηση» και δη φθηνή το ανθρώπινο καταλήγει.

Στο δεύτερο, ένα πεζό από τους «Ρεμπέτες του ντουνιά», υπεισέρχεται το βίωμα και κυριαρχεί. Εδώ, πρέπει να κάνουμε μια διάκριση, για να μη φθάσουμε σε περιπτώσεις ανεκδοτολογίας και εισβολής στην προσωπική ζωή του ποιητή. Όταν αναφερόμαστε σε όρους βιώματος, εννοούμε την παρουσίαση μιας πράξης ως όντως βίωμα και όχι απαραίτητα το γεγονός. Δε μπορούμε να πούμε, ακόμα κι αν γνωρίζουμε τη ζωή του ποιητή και τις όποιες ιδιαιτερότητές της, πως κάποιο ποίημά του το έχει ζήσει την πραγματικότητα. Επομένως, παρά τις ομοιότητες με τη ζωή του Χριστιανόπουλου (effet de reel), πρέπει να διαβάσουμε το κείμενο ως προϊόν μυθοπλασίας.

Μεγάλη Πέμπτη

 Τὸν ἔβλεπα συχνὰ στὸ Βαρδάρι, παρέα μὲ κάτι γέρους κολομπαράδες. Περίπου τριαντάρης, σιωπηλός, μονίμως ἄνεργος, ὄχι πολὺ ἀρρενωπός, πάντα φτωχοντυμένος καὶ ἀξύριστος. Τοῦ πρότεινα παρέα κι ἦρθε. Ἀνηφορίσαμε σιωπηλοὶ γιὰ τὴν περιοχὴ τοῦ ντενεκὲ μαχαλᾶ. Σταθήκαμε στὰ σκοτεινά. Διστάσαμε.

 Ἔσβησε τὸ τσιγάρο του. «Γιά στάσου», εἶπε, σὰ νὰ θυμήθηκε κάτι. «Μεγάλη Πέμπτη δὲν εἶναι σήμερα;» «Ναί», εἶπα, «καὶ τί μ’ αὐτό;» «Τί θὰ πεῖ ʺκαὶ τί μ’ αὐτόʺ; Ἡ ἐκκλησία νὰ ψέλνει τὰ δώδεκα εὐαγγέλια, καὶ μεῖς νὰ γαμιόμαστε;» «Καὶ τί θὲς νὰ κάνουμε; νὰ περιμένουμε τὸ Πάσχα;»  «Βρέ, θὰ μᾶς κάψει ὁ Θεός, καταλαβαίνεις;»  «Ἔ, τότε τί ἤθελες καὶ μὲ κουβάλησες ἐδῶ;» Μαλάκωσε. «Δίκιο ἔχεις. Ἀπὸ βραδὺς τό ‘χα στὸ νοῦ μου ἀλλὰ μετὰ τὸ ξέχασα. Πᾶμε τώρα. Ἄλλη φορά».

 Ἔφυγα τσατισμένος. Πιὸ πολὺ μὲ τὸν ἑαυτό μου. Ἀκοῦς ἐκεῖ, ἕνας ἀλήτης νὰ μοῦ δώσει τέτοιο μάθημα, ἐμένα πού ‘ξερα τὰ δώδεκα εὐαγγέλια ἀπέξω!

Ο άντρας του ποιήματος ανήκει, ολοκάθαρα, στην τυπολογία της αρρενωπότητας του Χριστιανόπουλου. Ένα ερωτικό αντικείμενο (ή δεύτερο υποκείμενο) σκληρό, απρόσιτο, σκοτεινό. Η πράξη φαίνεται να πλησιάσει προς την ολοκλήρωση, όταν ο νεαρός θυμάται την ημέρα, Μεγάλη Πέμπτη. Κι ενώ θα περίμενε κανείς να τελεσθεί ο αποσκοπός της βόλτας τους και να καταλήξει σαν τις περισσότερες ιστορίες των έργων του, διαφοροποιείται. Η μέρα δεν ενδείκνυται για τέτοια· το μόνο πάθος που θα κορυφωθεί είναι το Θείο. Η συνάντηση λήγει άδοξα. Μοιάζει, σαν όλο το ποίημα να γράφτηκε για τον επίλογό του. Η persona που περιγράφει, θυμώνει με τον εαυτό της. Ο «αλήτης» στάθηκε ικανός να διδάξει, να καταδείξει. Σε ένα τελείως συμβολιστικό επίπεδο, που δεν υποστηρίζεται, θυμίζει το ληστή στο Σταυρό που θεολόγησε.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular