Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Εκεί, Γιώργος Βέης, Εκδόσεις Κέδρος

 

Πηγή γνώσης και συγκίνησης συνιστά το βιβλίο ταξιδιωτικής λογοτεχνίας του Γιώργου Βέη Εκεί (Κέδρος 2019). Μαρτυρίες από το Βιετνάμ, την Ινδονησία, την Ιαπωνία, την Κίνα, το Καμερούν, τη Γερμανία. Περιήγηση σε χώρες με πολιτισμική ετερότητα. Περιγραφή της φύσης και των μνημείων, των ιδιόρρυθμων εθίμων, της έλξης που προκαλούν.

Οι μακρινές χώρες που για πολλούς παραμένουν όνειρο, για τον Διπλωματικό Υπάλληλο, ποιητή και συγγραφέα Γιώργο Βέη υπήρξαν τόποι διαμονής. Τους αλλότριους πολιτισμούς ωστόσο αντιμετωπίζει με ευλάβεια προσκυνητή, στοργή ρομαντικού ταξιδιώτη. Όχι με τη θέαση απλού τουρίστα που αποθηκεύει φωτογραφίες, γοητευμένος ή αδιάφορος, κινούμενος οργανωμένα και μαζικά. Αλλά μελετώντας την ιστορία και τη λογοτεχνία, συζητώντας με τους γηγενείς κατοίκους που μπορούν να του μεταδώσουν το πνεύμα των κτισμάτων, των μνημείων και των τοπίων, αναζητώντας τα αρχαία σημάδια τους και καθρεφτίζοντας την ψυχή τους.

Τη γοητευτική θεματική των μακρινών χωρών ο Γιώργος Βέης εμπλουτίζει με ποιήματα, φιλοσοφικές και λογοτεχνικές αναφορές, επιστολές που έλαβε από Έλληνες και Ελληνίδες λογοτέχνες και λογοτέχνιδες, προσθέτοντας ποιητικότητα και δοκιμιακό ύφος στην ταξιδιωτική καταγραφή, δίνοντας νέα πνοή στο είδος και δημιουργώντας μια σύνθεση διαλεκτική, με πληθωριστικό ύφος και γλώσσα, που τέμνει το Εκεί με το Εδώ και του προσδίδει εγγύτητα.

Αυτοβιογραφική η αφήγηση, ποικιλομορφία εικόνων, εντυπώσεων, συναισθημάτων. Μια καθαρά προσωπική mise-en-scène, με διάκοσμο, κοστούμια, φωτισμό, μακιγιάζ, κίνηση. Η ανάσα των χωρών μεταγγίζεται με πλούσιες αναφορές, σπουδή στον χωροχρόνο, φωτογραφίες. Μαγεύει ο πολιτισμός του Βιετνάμ με το υδάτινο κουκλοθέατρο, τον Ναό της Λογοτεχνίας ή των Γραμμάτων, τον Κόλπο του Δράκου (Ha Long Bay), την Άφεση των Αμαρτιών των Νεκρών, τη Γιορτή της Μητέρας.

Το τσάι από αγκινάρα, οι λιμνούλες με τους λωτούς, τα τυχαία περιστατικά, οι συνομιλίες με πλανόδιους πωλητές στα πεζοδρόμια και άλλες περιγραφές, μεταφέρουν την αύρα της χώρας, τις οπτικές, γευστικές και οσφραντικές κυψελίδες του ταξιδιού στην ενδοχώρα.[i]

Η προσπάθεια του συγγραφέα να αποδώσει μέρος της συναρπαστικής γοητείας του Βιετνάμ επιχειρείται με ευρηματικές εικόνες και μεταφορές. Κομφούκιος, Ταό, Νίτσε, Σπινόζα, Πλωτίνος, Γκοτιέ, Ροΐδης, Σατομπριάν -ο πρώτος μυθιστοριογράφος εξωτικής λογοτεχνίας στην Ευρώπη. Επιστολές της Δημουλά, του Φωστιέρη, του Βαρβέρη, του Παπαδίτσα. Σαν light motive τα λόγια της Έμιλι Ντίκινσον: «A Letter is a joy of Earth. It is denied the Gods». Πλούτος στοιχείων που μεταδίδουν πολύτιμες γνώσεις και καθιστούν το αλλότριο οικείο.

[…] Οι γονείς, ακούω, πιστεύουν ακράδαντα ακόμη και σήμερα ότι τα παιδιά τους ευνοούνται κατά πολύ, σημειώνοντας εμφανή πρόοδο στις σχολικές τους επιδόσεις, αν περάσουν έστω και μια φορά από τον κήπο του Ναού της Λογοτεχνίας. Αν μυηθούν στο άγγιγμα των ιερών στηλών της γνώσης. Προλήψεις, πλην όμως γεμάτες στοργή. Το μέλλον των μαθητών χτίζεται κυριολεκτικά στον ένδοξο παρελθόν του Ναού. Συντάσσομαι στο κλίμα αυτής της ανυπόκριτης προσήλωσης στην παράδοση της μάθησης. Είμαι βέβαιος ότι χρειάζομαι πράγματι την αθωότητα αυτής της συμπεριφοράς. Ακόμη και ο αέρας διδάσκει ήθος σ’ αυτή την πτυχή του Ανόι. […] (σελ. 52-53)

Πέντε χρόνια στην Ινδονησία. Μαρτυρίες για την τέχνη της καλλιγραφίας, το παραδοσιακό χωριό Μπλαμπατού στο κεντρικό Μπάλι με το ογκώδες γλυπτό του Κέμπο Γιούβο (9ος αιώνας μ. Χ.), τον Ναό Κούτρι με το άγαλμα της Θεάς του Θανάτου και της Καταστροφής (θεότητα με έξι τρομερά χέρια), την Ημέρα της Σιωπής, το μπατίκ (παραδοσιακό ένδυμα της Ιάβας που προφυλάσσει από το κακό), το Θέατρο σκιών της Ιάβας.

[…] Μια φορά τον χρόνο, συνήθως στις αρχές Μαρτίου, οι ινδουιστές στο Μπάλι, αλλά και σε άλλα νησιά του Αρχιπελάγους της Ινδονησίας, όπως στο Γκοροντάλο, τηρούν με προσήλωση την εθιμικά κατοχυρωμένη Ημέρα της Σιωπής. Η Νιέπι όπως καλείται στην ιδιωματική γλώσσα των γηγενών, σημαίνοντας κατά λέξη την απόλυτη παραίτηση, την ολοσχερή ακύρωση κάθε πράξης. Είναι η πρώτη ημέρα του Σάκα, δηλαδή του Νέου Έτους των οπαδών του Βισνού, του Μπράχμα και του Σίβα. Αν επιβληθεί η πλήρης, η σωτήρια σιωπή, τα πνεύματα του Κακού, τα οποία εκείνη ειδικά την ημέρα και μόνο έρχονται από το βασίλειό τους στην επιφάνεια του πλανήτη μας, δεν θα συγκεντρώσουν την επίβουλη προσοχή τους στις πηγές των θορύβων, στις αιτίες των διαφόρων κινήσεων και στις αφορμές των ήχων. Λίγο πριν πέσει η νύχτα, θα αποσυρθούν ήσυχα. Σαν σύννεφα που δεν έφεραν βροχή και διαλύθηκαν μέσα σ’ ένα αδιάφορο στερέωμα. […] (σελ. 151-152)

Στην ενότητα Ιαπωνία, η ομορφιά του Τόκιο, η ιστορία της χώρας με τους σεισμούς, την τεχνολογία, το τσουνάμι. Η επίσκεψη στο ιδιωτικό Μουσείο της γοητευτικής ζωγράφου, γλύπτριας και συγγραφέα Γιαγιόι Κουσάμα με τα πουά σχέδια και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, τους αντικατοπτρισμούς. Το Μνημείο Μέιτζι, το πολυθεϊστικό πνεύμα Σίντο, το Μαυσωλείο Ζουϊχόντεν και άλλα. Το ιαπωνικό σκέπτεσθαι [ii] συνταιριασμένο αρμονικά με στίχους των Ελλήνων ποιητών Ίσαρη και Σικελιανού, την επιστολή του Θανάση Νιάρχου.

[…] Η πεποίθηση της Γιαγιόι Κουσάμα ότι είμαστε σήματα, σωματίδια, ισότιμα των πουά, την κατακλύζει. Ως αυθεντικοί επίγονοι κόκκων σήμανσης, δεν αργούμε να συναινέσουμε σ’ αυτό το παιχνίδι των ορισμών. Και γι’ αυτό ακριβώς μας ελκύουν οι ατελεύτητες σειρές των κυκλικών επωδών στους τοίχους, στους ανελκυστήρες, στους διαδρόμους, στις τουαλέτες του καινοφανούς Μουσείου. Η επαγωγική επισκόπηση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας: το Νόημα σε σμίκρυνση = πουά. […] (σελ. 192-193)

Επτά χρόνια στην Κίνα, στον σκηνικό χώρο ενός αρχαίου πολιτισμού. Μέσα στο θολό, ποτισμένο από υγρασίες αιώνων, απόγευμα,[iii] στις κυλιόμενες σκάλες του Χογκ Κογκ, η συνάντηση με τον δεσπότη του Ιερού Ναού του Αγίου Λουκά. Διείσδυση στα πολιτισμικά στοιχεία της Ορθόδοξης Μητρόπολης του Χογκ Κογκ, του Ναού του Θεού της Λογοτεχνίας (Man) και του Θεού του Πολέμου (Mo), της Όπερας του Πεκίνου και άλλα.

Το Καμερούν συνδέεται Με τους γκολτζήδες του. Η επίδοση των ποδοσφαιριστών του, όχημα μεταφοράς στην ιδιοσυγκρασία του λαού, αυτή του αρχαίου μαχητή των βάλτων, του οπλίτη, του αρχετυπικού θηρευτή της πολυφωνικής ζούγκλας.[iv]

Ανάστροφη πορεία στη Γερμανία. Ζεστό απόγευμα Κυριακής στην autobahn μέσα σε ένα παλιό Volvo. Προς το Βερολίνο και Λίγες ώρες στο Μίνστερ. Το βίωμα της ενοποίησης της χώρας. Λυρισμός και αφηγηματικά στιγμιότυπα που αποτυπώνουν ψυχολογίες και κουλτούρα.

[…] Μπαίνουμε, διψασμένοι, στο πρώτο μπαρ που βρίσκεται μπροστά μας. Τα συνηθισμένα: μπίρες, λουκάνικα, πατάτες, δυνατές φωνές, η τηλεόραση παθιάζει δυο τρεις με το ποδόσφαιρό της, παντού αφρός, κάποιο τραγούδι από μια γωνιά, σαν εμβατήριο φάλτσο. Ο κόσμος της νύχτας. Η κουβέντα, ύστερα από λίγο, ήταν επόμενο να φτάσει στο μεγάλο, επίκαιρο θέμα, την ενοποίηση των δύο Γερμανιών. […] (σελ. 271)

Στο Εκεί ο πολυσχιδής συγγραφέας και ποιητής Γιώργος Βέης συνθέτει μια πλουσιότατη εικόνα της περιηγητικής έλξης που ασκούν οι χώρες Βιετνάμ, Ινδονησία, Ιαπωνία, Κίνα, Καμερούν, Γερμανία. Οι λεπτομέρειες για την ιδιοσυγκρασία των λαών, για τον ηθικό κόσμο τους, μεταδίδουν γνώσεις και συναισθήματα που συνδέουν με την αλήθεια και το μυστήριο των τόπων και των ανθρώπων, το φευγαλέο και το παροδικό της ζωής. Το Εκεί κλείνει με τη φράση Η συνέχεια στο επόμενο που προσδίδει κινηματογραφική θέαση στη μαρτυρία του ταξιδιού. Αναδεικνύει την αδυναμία της γραφής να αποτυπώσει τα αξιότερα του συγγραφέα –φυλάσσονται στο καλύτερο μέρος του εαυτού του-[v] και αφήνει το ταξίδι ανοιχτό, καθιστώντας το ανεξάντλητη πηγή γνώσης και έμπνευσης, αδελφοσύνης και αυτεπίγνωσης. Επίκαιρο, όσο και διαχρονικό.

Βιβλιογραφία

Μανόλης Ανδρόνικος, Παιδεία ή Υπνοπαιδεία, Ίκαρος, 1976.

Βλαβιανού, Α., Γκότση, Γ., κ. ά. Ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. ΕΑΠ. 2008, σελ. 116-7.

[i] σελ. 35.

[ii] σελ. 201-204.

[iii] σελ. 225.

[iv] σελ. 255.

[v] σελ. 275.

Αποκτήστε το βιβλίο

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular