Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Ελεύθερη πτώση, William Golding, Εκδόσεις Διόπτρα

Ελεύθερη πτώση στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής χωρίς αλεξίπτωτο ή οποιαδήποτε μέτρα ασφαλείας επιχειρεί ο βραβευμένος με Νόμπελ Άγγλος συγγραφέας William Golding, γνωστός στο ευρύ ελληνικό κοινό κυρίως χάρη στο αριστούργημά του «Ο άρχοντας των μυγών».

Η «Ελεύθερη πτώση» είναι έργο μεταγενέστερο του Άρχοντα των μυγών και εκδόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Το έργο του Golding χαρακτηρίζεται από βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό και από τις εμπειρίες του ίδιου του συγγραφέα από τη συμμετοχή του στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εμπειρίες που τον σημάδεψαν βαθιά και καθόρισαν, εν πολλοίς, τη φυσιογνωμία και τη θεματολογία των έργων του.

Για την «Ελεύθερη πτώση» πηγή έμπνευσης ήταν, για άλλη μία φορά η ίδια η Ιστορία, η οποία όμως κατέχει δευτερεύουσα θέση στο βιβλίο σε σχέση με εκείνη της φιλοσοφίας, του στοχασμού και της ψυχολογίας.

Ο Σάμι Μαουντζόι είναι ένα παιδί που μεγαλώνει χωρίς πατέρα, μένει στη συνέχεια επιπλέον ορφανό από μητέρα, κατορθώνει όμως, παρ’ όλα αυτά, να ικανοποιήσει τον κρυφό πόθο της ζωής του και να γίνει επαγγελματίας ζωγράφος, μετά από την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Σχολή Καλών Τεχνών. Όταν όμως βρίσκεται αιχμάλωτος πολέμου στα χέρια των ναζί κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όλα θα αλλάξουν στη ψυχοσύνθεσή του και θα αναθεωρήσει πολλές από τις απόψεις που είχε σχηματίσει ως τότε σχετικά με την έννοια της ελευθερίας. Ο εγκλεισμός του σε ένα μικροσκοπικό, ολοσκότεινο κελί επί μακρόν, υπό την απειλή της χρήσης βασανιστηρίων, είναι αδύνατον να μην τραυματίσει την ήδη ευαίσθητη και καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του. Και ο Σάμι αναρωτιέται, άραγε υπήρξε ποτέ στη ζωή του ως τότε πραγματικά ελεύθερος;

«Πότε έχασα την ελευθερία μου; Γιατί κάποτε ήμουν ελεύθερος. Είχα τη δύναμη της επιλογής. Ο μηχανισμός του αιτίου και του αιτιατού έχει να κάνει με τη στατιστική πιθανότητα, παρ’ όλα αυτά μερικές φορές αναμφισβήτητα λειτουργούμε κάτω ή πέρα από αυτό το κατώφλι.{…} Πώς έχασα την ελευθερία μου; Πρέπει να γυρίσω πίσω και να πω την ιστορία από την αρχή».

Ο Σάμι καταθέτει ο ίδιος αυτοπροσώπως στους αναγνώστες την εμπειρία του μέσα από μία αφήγηση που ξεχειλίζει από συναίσθημα, μα γίνεται, πολλές φορές, και ωμά ρεαλιστική. Συχνά βάζει τον εαυτό του στη θέση του εξωτερικού παρατηρητή, μιλάει για τον ίδιο του τον εαυτό και τον παρατηρεί από απόσταση, σαν να είναι κάποιος άλλος.

«Ο Εαυτός είναι μέσα σε όλα, γνωρίζοντας τα πονηρά, επινοώντας κι άλλη τέτοια λάσπη, γίνεται ο αρχιλασπολόγος σε αυτόν τον ζεστό κόσμο των πονηρών γέλιων, είναι στο σπίτι του.
Ο Εαυτός κοιτάζεις τον καθρέπτη. Έβλεπα τον εαυτό μου ως ένα πολύ άσχημο πλάσμα».

Ο συγγραφέας καταφεύγει στο παιχνίδι της γάτας και του ποντικιού με τον αναγνώστη, με τον ίδιο του τον εαυτό και με τους γύρω του. Η αφήγηση του συγγραφέα δεν είναι γραμμική, αλλά χαρακτηρίζεται διαρκώς από πισωγυρίσματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τον ήρωα του βιβλίου, ο οποίος πισωγυρίζει διαρκώς στα συναισθήματά του.

Όλα παίζουν τον ειδικό ρόλο τους στη διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσης του ήρωα: το μεγάλωμα μονάχα με τη Μάνα και η απουσία του πατέρα, η πρώιμη ορφάνια, η ένταξη στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ο πρώτος έρωτας, η αγάπη για την τέχνη και η σκιά του πολέμου που πέφτει βαριά πάνω στις ζωές των ανθρώπων του Μεσοπολέμου.

Σε αντίθεση με τα μυθιστορήματα ενηλικίωσης, τα οποία οικοδομούν από την αρχή μία προσωπικότητα, ο Golding στο συγκεκριμένο έργο του αποδομεί σταδιακά την προσωπικότητα του ήρωά του, μέχρι αυτός να φτάσει στα τρίσβαθα του πραγματικού του εαυτού. Πότε άραγε ήταν εκείνη η στιγμή στη ζωή του που απαλλοτρίωσε τον εαυτό του χωρίς να το καταλάβει;

Απαντήσεις για την πραγματική ελευθερία του ανθρώπου και την ουσία της ανθρώπινης ψυχής, λογοτεχνία και φιλοσοφικός στοχασμός στην «Ελεύθερη πτώση».

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular