***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ο Γιάννης Καισαρίδης γεννήθηκε στη Βέροια. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες, ελληνική φιλολογία και θέατρο. Το 2000 κυκλοφόρησε από τον Κέδρο η συλλογή διηγημάτων “Συναντήσεις και ενοχές”. Στις εκδόσεις Κέδρος, ακολούθησε η συλλογή διηγημάτων με τίτλο Μισάντρα η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.  Ο Γιάννης Καισαρίδης υπήρξε μέλος της ομάδας εργασίας του προγράμματος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου- Λέσχες ανάγνωσης. Η νέα συλλογή διηγημάτων κυκλοφόρησε τον Ιούνιο και πάλι από τις εκδόσεις Κέδρος, με τίτλο Ώρες αιώρες και είναι η αφορμή για αυτήν την συνέντευξη που πρόθυμα μας παραχώρησε και ευχαριστούμε πολύ γι αυτό.

Βιργινία Αυγερινού  10.12.2021 

Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Ώρες αιώρες», το 3ο από τις Εκδόσεις Κέδρος. Ποια η γενικότερη σχέση σας με τη λογοτεχνία και τι σημαίνει για εσάς η καλή λογοτεχνία;

Οι πολυτιμότατες Εκδόσεις Κέδρος με τιμούν για τρίτη φορά, εκδίδοντας άλλη μία συλλογή διηγημάτων μου. Λογοτεχνία, «καλή» ή… μη (Ποιος με απόλυτη βεβαιότητα μπορεί να το πει και να το αποφασίσει αυτό;): η σχέση μου με τον Άλλο, τους ήρωες αλλά και τον συγγραφέα ενός βιβλίου, και, ίσως πάνω από όλα –έτσι νιώθω, όταν διαβάζω ή γράφω– η αναζήτηση του (άλλου;) εαυτού μου…

Μιλήστε μας για την πορεία αυτού του βιβλίου. Πώς εμπνευστήκατε τις ιστορίες του και τι μεσολάβησε έως την έκδοσή του από τις Εκδόσεις Κέδρος.

Οι ιστορίες έρχονται (δίχως να καταλαβαίνεις πώς – δίχως να ξέρεις πότε) και σου «μιλούν», χαράσσουν με τρόπο αναπάντεχο και χαράσσονται αργά (στον νου, στο χαρτί, στην οθόνη, σε πακέτα τσιγάρων…). Κάποια στιγμή, η οποία δεν μπορεί να οριστεί ή να μπει στα καλούπια-μέτρα-μεγέθη τής τρέχουσας αντίληψης περί «ανάπτυξης» του χρόνου, αρχίζουν να αποκτούν σάρκα και οστά.

Όσον αφορά το τι μεσολάβησε έως την έκδοση του βιβλίου μου από τις Εκδόσεις Κέδρος, ας παραμείνει μυστικό.

«Συναντήσεις και ενοχές», «Μισάντρα» και τώρα «Ώρες αιώρες». Τρία βιβλία από τις Εκδόσεις Κέδρος, και τα 3 συλλογές διηγημάτων. Έχουν εκδοθεί και συλλογικά έργα με δική σας συμμετοχή. Και το ερώτημα που αναφύεται είναι αν αυτό το είδος είναι ένας συγγραφικός μονόδρομος για τον Γιάννη Καισαρίδη, αν και έχετε γράψει επίσης και το μυθιστόρημα με τίτλο «Αποτομή».

Μονόδρομος δεν είναι σίγουρα – ήδη υπάρχει η «Αποτομή», όπως και άλλες προσπάθειες συγγραφής μυθιστορήματος. Με συναρπάζει όμως η μικρή φόρμα, κυρίως η στιγμή κεραυνός τής σύλληψης ενός διηγήματος και η περίοδος αστραπής διαρκείας τής κυοφορίας αυτού…

Από τη χαραυγή του 20ού αιώνα μέχρι τις μέρες μας, άνθρωποι σε κρίσιμες ώρες του βίου τους. Ορισμένα κείμενα συνδέονται με τη ζωή ή το έργο συγγραφέων. Άλλα συνομιλούν, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, μεταξύ τους. Ώρες, χίλια καρφιά στην πόρτα μας. Ώρες αιώρες στη Σκαπτή-Γραπτή την Ύλη. 63 συνολικά διηγήματα που εκτείνονται σε μόλις 216 σελίδες. Πόσο δύσκολο αφηγηματικό είδος είναι το διήγημα για έναν συγγραφέα αφού ένα τόσο μικρής έκτασης, αυτοτελές αφήγημα θα πρέπει να εσωκλείει συμπυκνωμένες τις ιδέες του συγγραφέα;

Δεν υπάρχουν ιδέες. Υπάρχει μία εικόνα, μία αγωνία, μία ανάγκη (όχι δική μου, αναγκαστικά) που σχεδόν πάντα συνοδεύεται από μία φράση, μπορεί και μία λέξη, και όλο αυτό γίνεται φως αμυδρό

που πλησιάζει – πλησιάζει με αιδώ,

άλλοτε υποχωρεί,

άλλοτε προχωρεί,

ακόμη πιο σπάνια αρχίζει να ξεπροβάλλει και ακόμη πιο σπάνια-σπάνια παρουσιάζεται ξάφνου εμπρός σου

το αμυδρό αυτό φως

ως ολοζώντανη Έλα–φος.

Και προσκυνάς.

Η συλλογή διηγημάτων «Μισάντρα» τιμήθηκε το 2005, με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Τι σημαίνει για έναν συγγραφέα ένα τόσο σημαντικό βραβείο;

10 χρόνια σιωπής σήμαινε για μένα: δέκα χρόνια κυοφορίας της Αποτομής∙ τα βραβεία είναι βαριά ευθύνη, χαρά αλλά και μεγάλη αγωνία; Πέραν δε αυτού, η δυνατότητα να εκδίδω απρόσκοπτα τα βιβλία μου δεν βελτιώθηκε καθόλου: συνεχίζω να ζητώ από κάποιον εκδότη να με δεχθεί.

Φιλόλογος, άνθρωπος του θεάτρου και της τέχνης, λογοτέχνης. Ποια από τις ιδιότητες σας αυτές πιστεύετε ότι σας χαρακτηρίζει περισσότερο, αν φυσικά μπορείτε να κάνετε μια τέτοια διάκριση.

Ευτύχησα, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, να ασχοληθώ με ό,τι κάθε φορά με προκαλούσε περισσότερο. Η γραφή φαίνεται να κυριάρχησε, δίχως όμως όλες οι άλλες «ιδιότητές μου» να πάψουν να συμβάλλουν υποστηρικτικά, συχνά δε με τρόπο αποκαλυπτικό και απρόβλεπτο.

Να βλέπω με την άχραντη και πρωτοφανή ματιά ενός μικρού παιδιού, αυτό με προκαλεί περισσότερο, αυτό επιθυμώ, αυτή η ανάγκη ίσως με κρατάει ακόμη όρθιο στο μακρύ, μοναχικό ταξίδι…

Στο «Ώρες αιώρες» η ελπίδα και η αναζήτηση του ονείρου όπως αυτό καθορίζει τη εναγώνια προσπάθεια του ανθρώπου να επιβιώσει μοιάζουν να είναι οι κεντρικοί άξονες του έργου. Πόσο σημαντικά είναι η ελπίδα και το όνειρο στην περιπέτεια της ζωής;

Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αυτό που λέτε: «Αιώρες» ώρες είναι εκείνες οι στιγμές κατά τις οποίες όλα αποκαλύπτονται, χάνονται, διασώζονται…, οι άνθρωποι (μεταξύ τους και οι ήρωες του βιβλίου μου) μετεωρίζονται, αιωρούνται αναζητώντας ελπίδα, βρίσκονται μέσα στο όνειρο που άλλοτε θέλουν και άλλοτε δεν θέλουν να τελειώσει.

Πόσο σημαντικό είναι για εσάς το εξώφυλλο, η περίληψη του οπισθόφυλλου και ο αντιπροσωπευτικός τίτλος για ένα βιβλίο και ποια τα συναισθήματά σας τώρα που το είδατε τυπωμένο να κοσμεί τις προθήκες των βιβλιοπωλείων;

Θα καταλάβετε αμέσως τη μεγάλη σημασία που αποδίδω: Πλην του πρώτου βιβλίου μου, του Χρονικού μιας πρεμιέρας, των εκδόσεων Εξάντας, μέχρι σήμερα καταθέτω πάντα την πρότασή μου για τον τίτλο, τη σύνοψη, το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο των βιβλίων μου, προτείνοντας μία ολοκληρωμένη ιδέα. Έως τώρα οι προτάσεις μου έχουν υιοθετηθεί.

Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του παρόντος βιβλίου «έστησα» μαζί με τον φίλο, σταθερό συνεργάτη και εξαιρετικό γραφίστα Βαγγέλη Οικονόμου.

Όσο για τα συναισθήματά μου, βλέποντας το βιβλίο να κοσμεί τις προθήκες των βιβλιοπωλείων; Από μικρό παιδί με γοήτευε η ιδέα να περάσω λάθρα κάποιες νύχτες μόνος στις βιτρίνες των καταστημάτων… Ως ένα βαθμό, το έχω πετύχει, έτσι δεν είναι; Ένα κομμάτι του εαυτού μου διανυκτερεύει (και διημερεύει), «δια εσόπτρου και εν αινίγματι», εκεί, συνυπάρχοντας, μάλιστα, μαζί με άλλους… Είναι απίθανο!

Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι για το βιβλίο σας και να μας μιλήσετε για τα μελλοντικά συγγραφικά σας βήματα;

Θερμώς σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας.

Το πρώτο διήγημα του βιβλίου μου Ώρες αιώρες ανατέλλει κατά την έναρξη του 20^ου αιώνα, έχοντας ως ήρωά του τον Δημήτριο Βικέλα, και τελειώνει μες στην πανδημία του 21^ου αιώνα, με ήρωα τον σπουδαίο Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο. Το βιβλίο επιχειρεί να διασχίσει έναν ολόκληρο (και παραπάνω) αιώνα, σταθμεύοντας σε στιγμές που υπήρξαν καθοριστικές για την πορεία της Ιστορίας του τόπου μας (Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, 1922 – Προσφυγιά, Β΄ Παγκόσμιος, Κατοχή, Εμφύλιος, Μεταπολίτευση, …, ως τις μέρες μας). Εντός αυτών των σταθμών-στιγμών αρχίζει να αναδεικνύεται σιγά-σιγά ο συγγραφέας(;), λαμβάνοντας και αυτός μέρος είτε ως ήρωας είτε ως αφηγητής. Μέσα από αυτήν την παρουσία, «προβάλλονται» αργά-αργά (και υπαινικτικά, υπόκωφα, θα ήθελα να πιστεύω) οι δικές του επιλογές-στιγμές, οι σχέσεις του με τα γεγονότα… Δεσπόζουσα θέση κατέχουν οι αναφορές του σε συγγραφείς (προφανής ο λόγος, νομίζω), μεταξύ των οποίων βρίσκονται και οι δύο προαναφερθέντες.

Είναι ένα ταξίδι-αφήγηση-κατάθεση μνήμης και μύησης: οι ιστορίες –οι κάθε είδους ιστορίες– παραδίδονται-υπαγορεύονται μυστικώ τω τρόπω στον συγγραφέα για να τις γράψει και, παράλληλα, «γράφουν», χαράσσουν, διαμορφώνουν τον συγγραφέα.

Μελλοντικά συγγραφικά βήματα; Έχω εδώ και καιρό ολοκληρώσει ένα βιβλίο που έχει ως πρωταγωνίστρια τη Γυναίκα, γυναίκες που κακοποιήθηκαν ή αδικήθηκαν, αλλά αντιστάθηκαν. Δυστυχώς, φρικτά επίκαιρο…

* Πηγή: Η φωτογραφία είναι από την σελίδα: www.laosnews.gr

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.