Ένα Μουσείο, ένας λύκος, μια πεταλούδα, μια χαριστική βιβλιοθήκη κι ένα δύσκολο αντίο…
Πριν από λίγες ημέρες επισκέφθηκα για πρώτη φορά στη ζωή μου -και ντρέπομαι γι’ αυτό- το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος στην οδό Νίκης, κοντά στο Σύνταγμα. Ήταν ένα ταξίδι στην ιστορία και στον πολιτισμό, σε ορισμένες στιγμές ιδιαιτέρως συγκινητικό. Ένα εξαιρετικό μουσείο που δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψεις τα ίχνη της μακραίωνης παρουσίας των Ελλήνων Εβραίων. Ένα μουσείο που θα έπρεπε κανονικά να επισκέπτονται όλα τα σχολεία, ώστε να καταπολεμηθούν κάθε είδους προκαταλήψεις.
Εκεί, πέρα από τα όσα άλλα γνώρισα, ανακάλυψα και δυο βιβλία της συνεργάτιδος του Μουσείου Οριέττας Τρεβέζα -Σούση τα οποία επίσης θεωρώ πολύτιμα και χρήσιμα για όλα τα παιδιά -κάθε ηλικίας.
Πρόκειται για τα βιβλία «Ο φίλος μου ο Ααρών» και «Τα ξυλοπάπουτσα διηγούνται» που έχει γράψει και εικονογραφήσει η ίδια (και μια ένσταση -κακώς δεν αναφέρεται το όνομα της συγγραφέως και εικονογράφου στα εξώφυλλα των βιβλίων).
Τα «Ξυλοπάπουτσα» είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο το οποίο βασίζεται στα γεγονότα της αληθινής ιστορίας ενός αγοριού από τη Θεσσαλονίκη -με Ισπανική υπηκοότητα- το οποίο συνελήφθη με την οικογένειά του και στάλθηκε στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέργκεν -Μπέλσεν. Όπως σημειώνεται καις το τέλος του βιβλίου οι Εβραίοι με Ισπανική υπηκοότητα παρέμειναν σε ξεχωριστό τμήμα του στρατοπέδου και είχαν ειδική μεταχείριση.
Εμείς μαθαίνουμε την ιστορία του παιδιού μέσα από την αφήγηση ενός δέντρου και στη συνέχεια δυο κομματιών ξύλου που γίνονται ξυλοπάπουτσα. Το αγόρι επιβιώνει αφού ζει στις τραγικές συνθήκες που επεφύλασσαν οι Ναζί στους Εβραίους, αλλά κρατά τα ξυλοπάπουτσα και κάποια άλλα αντικείμενα, που γίνονται κομμάτια μια συλλογικής μνήμης όταν χαρίζονται στο Μουσείο. Με απλό τρόπο η συγγραφέας καταφέρνει να μοιραστεί μαζί μας μια οδυνηρή ιστορία που οφείλουμε όλοι να θυμόμαστε και κυρίως να φροντίσουμε να μην επαναληφθεί ποτέ και για κανέναν.
Η γνώση πολεμά τις προκαταλήψεις και τον ρατσισμό. Αξίζει όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε σύντομα η Ναζιστική Οργάνωση -που η παρουσία της σε Κοινοβούλιο αποτελεί ντροπή για τη χώρα μας- να αποτελεί ένα άσχημο παρελθόν….
Το επόμενο βιβλίο, «Ο φίλος μου ο Ααρών» συμβάλλει στη γνωριμία με τα έθιμα που αφορούν στην Εβραϊκή θρησκεία. Δυο φίλοι, ένας Χριστιανός κι ένας Εβραίος μοιράζονται όλες τις στιγμές τους αλλά και τις γιορτές τους. Και φυσικά τις λιχουδιές που τις συνοδεύουν. Μελομακάρονα για τα Χριστούγεννα, λουκουμάδες για τη Χανουκά -τη γιορτή εγκαινιασμού των φώτων. Τρώνε νόβιες -γλυκά που φτιάχνονται από ροζ και άσπρη αμυγδαλόψιχα- αλλά και τα «Αυτιά του Αμάν» με ζύμη και γλυκιά γέμιση, όταν έρχεται το Πουρίμ, τη γιορτή της σωτηρίας των Εβραίων της Περσίας.
Φυσικά το Πάσχα έτρωγαν κουλουράκια και σούβλιζαν μαζί το αρνί, ενώ στο αντίστοιχο Πέσσαχ, τρώγανε άζυμα, ματσά (είδος ψωμιού), αμυγδαλωτά και αυγά βαμμένα με κρεμμυδότσουφλα -το οποίο σε πολλές περιοχές υπήρξε κοινό έθιμο.
Όπως καταλαβαίνεται, με ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο μαθαίνουν τα παιδιά και οι μεγάλοι ένα σωρό πράγματα -που κανονικά θα έπρεπε να γνωρίζουμε από το σχολείο…
Προκαταλήψεις υπάρχουν για τους ανθρώπους, για τις θρησκείες, αλλά και για τα ζώα!
Ο λύκος είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Να όμως που στα χέρια της Χριστίνας Αποστολίδη, τα πράγματα αλλάζουν. Ο Λύκος και η Πεταλούδα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας, είναι από τα πιο όμορφα παιδικά βιβλία που έχουμε διαβάσει τον τελευταίο καιρό με μια πραγματικά μαγική και ξεχωριστή εικονογράφηση από τον Σεραφείμ Στρουμπή. Κοιτάζω και ξανακοιτάζω τις ζωγραφιές του που με ταξιδεύουν. Κάθε σελίδα και ένας ζωγραφικός πίνακας.
Η μαγεία της εικόνας συνοδεύεται από ένα αντίστοιχα ωραία ιστορία, όπου μια πεταλούδα ταξιδεύει τον λύκο στον κόσμο και στις ομορφιές του. Έναν κόσμο που περιμένει να τον ανακαλύψουμε κι εμείς -μικροί και μεγάλοι.
Ένα τρυφερό βιβλίο που μας βοηθά κι εμάς και τα παιδιά μας να σκεφτούμε τι είναι αυτό που πραγματικά έχει σημασία. Να καταλάβουμε πως οι στόχοι που βάζουμε, τα επόμενα βήματα που ετοιμάζουμε, συχνά μας κάνουν «τυφλούς» σε αυτό που συμβαίνει δίπλα μας. Μπροστά στα μάτια μας. Θα το λατρέψετε αυτό το βιβλίο. Κι όταν το κλείσετε μπορείτε κοιτάξετε έξω, τον ήλιο, τα αστέρια ή το φεγγάρι, να περπατήσετε στη γειτονιά σας ή στην εξοχή και να φτιάξετε το δικό σας μαγικό ταξίδι.
Άλλη μια ευχάριστη έκπληξη, από τρεις αγαπημένους συντελεστές με περίμενε όταν άνοιξα έναν φάκελο που ερχόταν από τις εκδόσεις Πατάκη: Η Χαριστική βιβλιοθήκη, γραμμένη από τον Δικαίο Χατζηπλή -ψυχή των εκδηλώσεων και προγραμμάτων για παιδιά- τον Αντώνη Παπαθεοδούλου, από τους καλύτερούς μας συγγραφείς, κι όλα αυτά ζωγραφισμένα από τη Μυρτώ Δεληβοριά -από τις κορυφαίες ζωγράφους / εικονογράφους.
Ο μικρός ήρωας του βιβλίου, ο Σοφοκλής, επισκέπτεται με τον μπαμπά του τη δανειστική βιβλιοθήκη. Εκεί διαλέγει ένα βιβλίο που του αρέσει πολύ και τις επόμενες μέρες θα τον ταξιδέψει σε κάθε είδους περιπέτειες. Του φαίνεται άδικο αποχωριστεί το βιβλίο και να το επιστρέψει, μέχρι που καταλαβαίνει ότι ακόμη κι αν δεν το έχει στα χέρια του, ήδη έχει πάρει ένα μεγάλο δώρο με όλες αυτές τις ιστορίες που ζουν πια μέσα του. Έτσι στο τέλος καταλαβαίνει πως σε τελική ανάλυση η Βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική, αλλά … Χαριστική.
Με πολύ όμορφο και απλό τρόπο το βιβλίο αυτό, προσεγμένο σε κάθε του λεπτομέρεια μπορεί αν βοηθήσει τα μικρότερα παιδιά να καταλάβουν τη μαγεία που κρύβεται μέσα στα βιβλία και την αξία της ανάγνωσής τους… Πολύτιμο στην ηλεκτρονική μας εποχή…
Κλείνω το σημερινό μας ταξίδι με ένα ακόμη πολύτιμο βιβλίο: «Ένα δύσκολο αντίο» της Βούλας Νικολαΐδου με εικονογράφηση της Σοφίας Παπαθανάση που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εν Πλω. Συνοδεύεται από CD με αφήγηση της ιστορίας από την Κατερίνα Λέχου και μουσική του Χρήστου Γιαννούλη. Μέρος των εσόδων διατίθεται για τους σκοπούς της actionaid.
Σε ένα χωριό της Ηπείρου η αγαπημένη δασκάλα της μικρής ηρωίδας, της Κωνσταντίνας, ανακοινώνει στα παιδιά πως παίρνει μετάθεση και θα φύγει. Η Κωνσταντίνα το δέχεται σαν μεγάλο χτύπημα, ειδικά αφού και οι γονείς της έχουν πρόσφατα χωρίσει. Το «αντίο» γίνεται πραγματικά δύσκολο. Όμως η δασκάλα θα κάνει το πιο ωραίο και αποτελεσματικό μάθημά της στη μικρή της μαθήτρια και θα την βοηθήσει να καταλάβει πόσο σημαντικά είναι αυτά που εξακολουθούν να ζουν μέσα μας όταν υπάρχει η αγάπη. Μια μικρή κόκκινη κλωστή μας δένει με τους ανθρώπους και τις καταστάσεις…
Ένα θαυμάσιο, πραγματικά διαδραστικό βιβλίο που μπορεί να βοηθήσει σε δύσκολες καταστάσεις και κάθε είδους αποχωρισμούς.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
