Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Η ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο της διερεύνησης της εξωστρέφειας ή εσωστρέφειας της Ελληνικής λογοτεχνίας, το Literature.gr εγκαινιάζει μια σειρά από συνεντεύξεις με μεταφραστές. Σκοπός μας είναι να διαπιστώσουμε τι συμβαίνει ακριβώς στο εξωτερικό σε σχέση με την ελληνική λογοτεχνία, πόσο γνωστή και αποδεκτή είναι από τους ξένους αναγνώστες, σε ποια εμπόδια προσκρούει η διάδοσή της. Ακόμα, επιδιώκουμε, μέσα από αυτές τις συνεντεύξεις και τη συσσωρευμένη εμπειρία των μεταφραστών, να ανιχνεύσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τις ιδιαιτερότητες της μετάφρασης της ελληνικής λογοτεχνίας και γενικά τον ρόλο του μεταφραστή.

Επιμέλεια: Αιμίλιος Σολωμού

Είναι αλήθεια ότι δεν ξέρουμε πολλά πράγματα για το ελληνικό βιβλίο στη Σλοβενία και από την άλλη ούτε και οι Σλοβένοι αναγνώστες είναι εξοικειωμένοι με την ελληνική λογοτεχνία. Και για να είμαστε ειλικρινείς, ούτε οι Έλληνες αναγνώστες έχουν γνώση της σλοβένικης λογοτεχνίας. Στα σλοβένικα δεν έχουν μεταφραστεί πολλά βιβλία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας: μερικές δεκάδες και μάλλον δεν ξεπερνούν τα 30, σύμφωνα με τις πληροφορίες της μεταφράστριας Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς. Κάπως πιο γνωστοί στη Σλοβενία είναι ο Καζαντζάκης, ο Καβάφης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης και ο Ρίτσος. Ένα μεγάλο μέρος των βιβλίων αυτών μεταφράστηκαν από κλασικούς φιλόλογους, όπως τον Marijan Tavčar (1912-1981). Ορισμένα βιβλία μεταφράστηκαν από άλλες γλώσσες (π.χ. γαλλικά, γερμανικά). Η Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς είναι μια πολύπλευρη προσωπικότητα. Είναι η πιο γνωστή μεταφράστρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Σλοβενία και ασχολείται με τη μετάφραση πάνω από 30 χρόνια. Είναι πολύγλωσση και μεταφράζει από πολλές γλώσσες, π.χ. ιταλικά και γαλλικά. Είναι ποιήτρια, συνθέτρια και γνωστή τραγουδίστρια στη χώρα της. Το συγκρότημά της (Klarisa Jovanovic & Della Segodba ανήκει στο ρεύμα της world music/ethno με επηρεασμούς από την jazz) ασχολείται με τη μεσογειακή μουσική, την οποία διασκευάζει σε νέες εκτελέσεις.

Η Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς εξηγεί πως ελάχιστοι στη Σλοβενία γνωρίζουν κάτι για την ελληνική λογοτεχνία. Πιο εξοικειωμένοι είναι με την αρχαία γραμματεία. Παρόλα αυτά, πού και πού όλο και κάποιος εκδότης θα δείξει ενδιαφέρον για ελληνικά βιβλία, ιδιαίτερα για τα βραβευμένα. Θεωρεί πως είναι σημαντικό όχι μόνο οι Σλοβένοι αναγνώστες να γνωρίσουν τη σύγχρονη ελληνική γραμματεία, αλλά και όλοι οι «μικροί» ευρωπαϊκοί λαοί να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον μέσα από τη λογοτεχνία, αφού βρίσκονται σήμερα σε μειονεκτική θέση˙ η αγγλική έχει γίνει σήμερα η lingua franca και οι αναγνώστες όλο και περισσότερο διαβάζουν βιβλία στην αγγλική γλώσσα. Η Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς γοητεύτηκε μικρή ήδη από την ακουστική της ελληνικής γλώσσας, από τραγούδια της δεκαετίας του 1960 κι έπειτα προχώρησε σε σπουδές της ελληνικής γλώσσας στην Ελλάδα. Ασχολήθηκε ακόμα με την ελληνική λαογραφία, τη μουσική και την αρχαιολογία, γνώσεις πολύ χρήσιμες για τον μεταφραστή της ελληνικής λογοτεχνίας. Για όλα αυτά, τη μουσική της, την ελληνική λογοτεχνία και τη μετάφραση η Καρίσα Γιοβάνοβιτς αναφέρεται στη συνέντευξή της. 

 

Γνωρίζετε αρκετές γλώσσες. Κι αυτό είναι μεγάλο προτέρημα για έναν μεταφραστή. Ωστόσο, γιατί νιώσατε την ανάγκη να μάθετε τόσες γλώσσες;

Μαθαίνοντας μια ξένη γλώσσα μπαίνω σ’ έναν άλλο πολιτισμό, σε μιαν άλλη νοοτροπία, σ’ έναν άλλο τρόπο σκέψης: καινούριες γνώσεις, καινούρια αρώματα. Ανακαλύπτω πράγματα που δεν υπάρχουν στη μητρική μου γλώσσα, πράγματα καταπληκτικά. Ανακαλύπτω ως τώρα κρυμμένες γωνίες της προσωπικότητάς μου. Όταν μιλώ μια ξένη γλώσσα, μια άλλη φωνή μιλά από μέσα μου. Πρόκειται για μια πολύτιμη εμπειρία.

 

Κάτω από ποιες συνθήκες άρχισε η επαφή σας με την ελληνική γλώσσα;

”Το πρώτο βιβλίο που μετέφρασα από τα ελληνικά, ήταν το μυθιστόρημα Στα ίχνη της παράστασης του Φίλιππου Δρακονταειδή. Η σλοβένικη μετάφραση βγήκε το 1986.”

Η πρώτη επαφή μου με τα ελληνικά ήτανε με τραγούδια της δεκαετίας του ’60. Ο πατέρας μου αγόραζε δίσκους, τα τραγούδια της Νανάς Μούσχουρη, της Μελίνας Μερκούρη… Άρεσαν πολύ στους Γιουγκοσλάβους, ιδιαίτερα στους Σέρβους. Πάρα πολλά διασκευάστηκαν στα σέρβικα, το Ποτέ την Κυριακή ακόμα και στα σλοβένικα… Εκτός από τη μουσική, μου άρεσαν και τα ελληνικά, ο ήχος, η ακουστική της γλώσσας, έστω κι αν ακόμα δεν τα καταλάβαινα. Λίγο αργότερα, ακόμα μικρή, 12χρονο κορίτσι, άρχισα να ενδιαφέρομαι για την ιστορία, την αρχαιολογία, τη λαογραφία προπαντός της Μεσογείου… επομένως και της Ελλάδας. Αληθινό ταξίδι, με τρένο, έκανα στα είκοσι δύο, φοιτήτρια της Γαλλικής Φιλολογίας και Συγκριτικής Λογοτεχνίας, στο δεύτερο έτος. Για ένα χρόνο διέκοψα τις σπουδές μου, πήγα στη Θεσσαλονίκη και έκανα εγγραφή στη Φιλοσοφική Σχολή (γαλλικά, ιταλικά). Ο σκοπός μου, όμως, ήτανε να μάθω νέα ελληνικά. Είχα μια καταπληκτική καθηγήτρια, την Τέτα Χρηστίδου… Πέρασα, λοιπόν, ένα σχολικό έτος στη Θεσσαλονίκη, γύρισα στη Λιουμπλιάνα, τελείωσα τις σπουδές μου και ξαναπήγα στην Ελλάδα, στην Αθήνα τότε, με κρατική υποτροφία. Όταν γύρισα στην πατρίδα μου, άρχισα να δουλεύω ως μεταφράστρια γαλλικών, μετά ως δασκάλα σε δημοτικό σχολείο, αλλά ταυτόχρονα μετέφραζα και λογοτεχνία, προπαντός τη νεοελληνική. Το πρώτο βιβλίο που μετέφρασα από τα ελληνικά, ήταν το μυθιστόρημα Στα ίχνη της παράστασης του Φίλιππου Δρακονταειδή. Η σλοβένικη μετάφραση βγήκε το 1986. 

 

Είστε ποιήτρια και πολύ γνωστή τραγουδίστρια στη χώρα σας με δικό σας συγκρότημα που ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική της Μεσογείου και της Ελλάδας. Γνωρίζετε καλά την ελληνική παράδοση. Πώς ταιριάζουν όλες αυτές οι ιδιότητες με εκείνην του μεταφραστή;

Ναι, είμαι ποιήτρια και τραγουδίστρια, ας αφήσουμε στην άκρη το πολύ γνωστή, γιατί πολύ γνωστοί είναι μόνο ορισμένοι ποπ τραγουδιστές. Εγώ ασχολούμαι με τη λεγόμενη world music/ethno (με κάποια απόχρωση jazz). Βέβαια, ξέρω αρκετά καλά την ελληνική παράδοση, γιατί πάντα με ενδιέφεραν, όπως έχω πει, η ιστορία, η λαογραφία. Στην Αθήνα, εκτός από τα μαθήματα της γλώσσας, της λογοτεχνίας και της λαογραφίας στη Φιλοσοφική Σχολή, παρακολουθούσα και τα μαθήματα στην Εθνική (Μουσική) Σχολή του Σίμωνα Καρά. Εννοείται ότι τα «δικά» μου ελληνικά τραγούδια είναι διασκευές των δημοτικών. Οι γνώσεις που έχω δεν βλάπτουν, το αντίθετο, είναι πολύ χρήσιμες, γιατί η λογοτεχνία μιλάει για τη ζωή και η ζωή δεν είναι μόνο γραμματική και ορθογραφία. Μια φορά διάβασα ένα μυθιστόρημα, μεταφρασμένο από τα ελληνικά, στο οποίο ο συγγραφέας μιλά για κάτι παιδιά που τραγουδούσαν σκοπούς, αντί με λόγια, με τα: νη, πα, βου, γα, δι και ο μεταφραστής δεν είχε ιδέα ότι πρόκειται για τα: ντο, ρε, μι, φα, σολ… Ε, ναι, όταν μαθαίνεις τη γλώσσα δεν μαθαίνεις και τη βυζαντινή μουσική…

Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μετάφραση της ελληνικής λογοτεχνίας στα σλοβένικα;

”Δεν μπορώ να πω ότι η ελληνική λογοτεχνία είναι γνωστή στη Σλοβενία. Ελάχιστοι έχουν κάποια ιδέα γι’ αυτήν.”

Πρώτα πρώτα, γιατί ασχολούμαι με τη λογοτεχνία (και τη μουσική). Και κατά δεύτερον, ήθελα (και θέλω ακόμα), το σλοβένικο αναγνωστικό κοινό να γνωρίσει, τουλάχιστο λιγάκι, και τους Έλληνες συγγραφείς… Ας προσθέσω ότι είμαι η μόνη στη Σλοβενία που ασχολούμαι σοβαρά και συστηματικά με μετάφραση λογοτεχνίας από τα νέα ελληνικά. Υπάρχουνε, βέβαια, λίγοι επίσημοι μεταφραστές, και έχουμε κλασικούς φιλόλογους που μεταφράζουνε από τα αρχαία ελληνικά και ορισμένοι απ’ αυτούς μεταφράζουν κείμενα από τα νέα ελληνικά, αλλά αυτό συμβαίνει σπάνια.

 

Είναι γνωστή η ελληνική λογοτεχνία στη χώρα σας; Υπάρχει ενδιαφέρον, προοπτική για νέες μεταφράσεις;

Δεν μπορώ να πω ότι η ελληνική λογοτεχνία είναι γνωστή στη Σλοβενία. Ελάχιστοι έχουν κάποια ιδέα γι’ αυτήν. Εδώ μπορεί κανείς να σπουδάζει μόνο κλασική φιλολογία (αρχαία ελληνικά και λατινικά-οι φοιτητές παρακολουθούν και ορισμένα μαθήματα νέας ελληνικής), οπότε πολύ πιο γνωστή είναι η αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει προοπτική για νέες μεταφράσεις, πού και πού κάποιος εκδοτικός οίκος δείχνει λίγο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα για βραβευμένα βιβλία.

 

 

Είναι σημαντικό να γνωρίσουν σήμερα οι Σλοβένοι αναγνώστες την ελληνική λογοτεχνία; Γιατί;

Πρώτ’ απ’ όλα γιατί βρισκόμαστε όλοι στην Ευρώπη και η λογοτεχνία, γενικά, μας βοηθάει να γνωρίσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλο. Δεύτερον, οι «μικροί» λαοί -ισχύει για Σλοβένους και για Έλληνες- σήμερα βρίσκονται, σε σύγκριση με «μεγάλους», σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση, αφού τα αγγλικά έχουν γίνει η lingua franca και τα περισσότερα βιβλία μεταφράζονται από τα αγγλικά. Οι αναγνώστες, εδώ και στην Ελλάδα, διαβάζουν τα βιβλία που βρίσκονται στη διάθεσή τους. Όταν δεν τους προσφέρουμε μεταφράσεις από «μικρούς» λαούς, θα διαβάζουν μόνο Αμερικάνους και Άγγλους (ίσως και Γερμανούς, Γάλλους, Ισπανούς, Ρώσους και Ιταλούς) συγγραφείς.

 

Βασισμένη στην πείρα σας, τι είναι αυτό που θα μπορούσε να «αγγίξει» τους Σλοβένους αναγνώστες ενός ελληνικού βιβλίου;

Δύσκολη ερώτηση… Για τους Σλοβένους η Ελλάδα είναι προπαντός μια τουριστική χώρα με πολύ ήλιο και ωραία θάλασσα. Άρα, όταν πάνε διακοπές ή όταν γυρίζουν απ’ αυτές, ίσως να θέλουν να διαβάζουν ιστορίες που έχουν σχέση με τον ήλιο και τη θάλασσα… και με τον έρωτα… Όσοι διαβάζουν, όμως, λογοτεχνία (εννοώ λογοτεχνία!), θα διαβάσουν με χαρά ένα βιβλίο με οποιοδήποτε περιεχόμενο, με την προϋπόθεση ότι έχει καλλιτεχνική αξία.

 

Αγαπούν γενικά τη λογοτεχνία οι Σλοβένοι;

Οι εκδότες διαβάζουν μόνο Έλληνες συγγραφείς που έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά. Αν τους αρέσουν, μου ζητούν να μεταφράσω συγκεκριμένο βιβλίο.

Νομίζω ότι οι Σκανδιναβοί μας ξεπερνούν στο διάβασμα και στην αγάπη για τη λογοτεχνία. Οι Σλοβένοι διαβάζουν… εκτός από τα περιοδικά (και εφημερίδες και κείμενα στο διαδίκτυο), προπαντός βιβλία που διαφημίζονται… και ξέρουμε όλοι ποια είναι… Οι Σλοβένοι δανείζονται βιβλία από βιβλιοθήκες και σπάνια αγοράζουν βιβλία, γιατί, για να πούμε την αλήθεια, τα σλοβένικα βιβλία είναι ακριβά. Είμαστε μόνο δύο εκατομμύρια.

 

Έχοντας υπόψη ότι ο μεταφραστής (της ελληνικής λογοτεχνίας) δεν περιορίζεται μόνο στη μετάφραση του βιβλίου, ποιες δυσκολίες/προβλήματα αντιμετωπίζει από την επιλογή του βιβλίου μέχρι την έκδοση και την κυκλοφορία του;

Όσον αφορά εμένα, ευτυχώς, περιορίζομαι στη μετάφραση και μερικές φορές στην επιλογή του βιβλίου. Οι εκδότες διαβάζουν μόνο Έλληνες συγγραφείς που έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά. Αν τους αρέσουν, μου ζητούν να μεταφράσω συγκεκριμένο βιβλίο. Μερικές φορές, μου προτείνουν μόνο τον συγγραφέα…

 

Τι θα προτείνατε εσείς για να βελτιωθεί αυτή κατάσταση, έστω να γνωρίσουν καλύτερα οι Σλοβένοι αναγνώστες την ελληνική λογοτεχνία;

Οι εκδότες έτσι κι αλλιώς ενδιαφέρονται, όπως έχω πει, σχεδόν μόνο για τους Αμερικάνους ή για τους Άγγλους συγγραφείς. Ή για βιβλία που είναι γραμμένα στα αγγλικά. Έτσι, ορισμένοι Έλληνες συγγραφείς αρχίζουν και γράφουν τα έργα τους στα αγγλικά, αλλά τότε μιλάμε πια για την αγγλική λογοτεχνία. Μπορούμε να πούμε ότι ο συγγραφέας αυτός είναι ελληνικής καταγωγής, αλλά το βιβλίο δεν ανήκει στην ελληνική λογοτεχνία, γιατί η μόνη πατρίδα της λογοτεχνίας είναι η γλώσσα.

  

Ποιες ιδιαιτερότητες υπάρχουν όσον αφορά στη μετάφραση από τα ελληνικά στα σλοβένικα;

Πάρα πολλές… Στα σλοβένικα υπάρχει ο δυϊκός αριθμός, έτσι καταλαβαίνεις αμέσως, αν πρόκειται για δύο άτομα, δύο πράγματα. Έχουμε έξι πτώσεις (στον ενικό, δυϊκό και πληθυντικό), αλλά δεν έχουμε κλητική, όπως οι Σέρβοι. Π.χ., όταν φωνάζουμε κάποιον, χρησιμοποιούμε την ονομαστική… Στις αρνητικές προτάσεις, αντί για αιτιατική, χρησιμοποιούμε τη γενική. Αλλά, όταν μεταφράζεις, έτσι κι αλλιώς, πρέπει να γνωρίζεις καλά τον πολιτισμό, τη νοοτροπία, τα ήθη και τα έθιμα, τους ιδιωματισμούς…

Ο μεταφραστής είναι ο ίδιος δημιουργός κατά τη μετάφραση ή διαμεσολαβητής ανάμεσα στον συγγραφέα και τον αναγνώστη;

 ”Ο καλός μεταφραστής έχει υπόψη του ότι θα πρέπει να ξεριζώσει το πρωτότυπο για να το φυτέψει στο δικό του χώμα.”

Και το ένα και το άλλο. Το έργο που βρίσκεται μπροστά μου θα το ξαναγράψω στη δική μου γλώσσα…

 

Ποια θεωρείτε εσείς καλή μετάφραση και ποιο θα μπορούσε να είναι το εγχειρίδιο του καλού μεταφραστή;

Ο καλός μεταφραστής έχει υπόψη του ότι θα πρέπει να ξεριζώσει το πρωτότυπο για να το φυτέψει στο δικό του χώμα. Το να μεταφράζεις κυριολεκτικά (και ορισμένοι το κάνουν), είναι το χειρότερο πράγμα. Στο κάτω κάτω, όταν ο αναγνώστης διαβάζει τη μετάφραση, δεν πρέπει, βαδίζοντας ανάμεσα στις προτάσεις, να σκοντάφτει συνέχεια, επειδή, προς Θεού, το κείμενο είναι μεταφρασμένο από μια ξένη γλώσσα. Η μετάφραση πρέπει να διαβάζεται σαν να ήτανε γραμμένη στη μητρική γλώσσα του αναγνώστη.

 

Στο διαδίκτυο υπάρχουν σήμερα εργαλεία αυτόματης μετάφρασης ενός κειμένου με άθλια, ωστόσο, αποτελέσματα. Υπάρχει, άραγε, το ενδεχόμενο, η ανησυχία (όπως υπάρχει και η άποψη πως στο μέλλον το ηλεκτρονικό βιβλίο θα υποκαταστήσει το έντυπο βιβλίο), να αντικατασταθεί ο μεταφραστής από τέτοιες μηχανές αυτόματης μετάφρασης;

”Το 2004, όταν ξανακατέβηκα στην Αθήνα, για το βραβείο μετάφρασης, μου συνέβη κάτι πολύ παράξενο… Έμεινα στην Αθήνα τρεις μέρες, γύρισα την πόλη, τα μουσεία και τα βιβλιοπωλεία. Την τρίτη μέρα, το βράδυ, μπαίνοντας στο μόνο βιβλιοπωλείο που ήτανε ακόμα ανοιχτό, ρωτάω για κάποιο βιβλίο του Δρακονταειδή. Ο πωλητής μου δείχνει το μόνο βιβλίο του Δρακονταειδή που υπήρχε τότε εκεί, ήτανε Η πρόσοψη (εκδ. Καστανιώτη, 2003). Το παίρνω στα χέρια μου και το ανοίγω ακριβώς στη σελίδα που αναφέρει μια κοπέλα, μια συγκεκριμένη Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς… Από τότε λέω, αστειευόμενη, ότι μπήκα επίσημα στην ελληνική λογοτεχνία…”

Όσον αφορά στη μετάφραση, ιδιαίτερα της λογοτεχνίας, προς το παρόν, δεν υπάρχει περίπτωση τα εργαλεία αυτόματης μετάφρασης να αντικαταστήσουν τον μεταφραστή. Όσον αφορά στο ηλεκτρονικό βιβλίο… δεν ξέρω. Σίγουρα αυτό δεν μπορεί να υποκαταστήσει το έντυπο βιβλίο. Αναρωτιέμαι, όμως, τι και πώς θα διαβάζει η νέα γενιά. Έχω την εντύπωση ότι στο μέλλον ένα μικρό ποσοστό αναγνωστών θα διαβάζει έντυπα βιβλία -όπως και στον Μεσαίωνα- θα είναι όμως κάτι το αριστοκρατικό… Ας πούμε ότι μόνο μια πνευματική, μορφωμένη αριστοκρατία θα έχει ανάγκη και υπομονή να διαβάζει μεγάλα, έντυπα κείμενα.

 

Ποια σημαντική εμπειρία που ζήσατε όλα αυτά τα χρόνια, μεταφράζοντας ελληνική λογοτεχνία, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας; (ενδεχομένως άγνωστα περιστατικά, η σχέση-επικοινωνία με τον συγγραφέα κ.λπ.)

Έχω μια ωραία ιστορία… Όταν μετάφραζα το πρώτο μου βιβλίο (Στα ίχνη της παράστασης του Φίλιππου Δρακονταειδή), το 1985, συνάντησα τον συγγραφέα στην Αθήνα. Κουβεντιάζαμε αρκετή ώρα και μου είπε ότι του αρέσει πολύ το όνομά μου, δηλαδή ο συνδυασμός του ονόματος που έχει λατινική ρίζα και του επωνύμου που είναι καθαρά σλαβικό. Μου είπε ότι κάποτε θα το χρησιμοποιήσει. Το 2004, όταν ξανακατέβηκα στην Αθήνα, για το βραβείο μετάφρασης, μου συνέβη κάτι πολύ παράξενο… Έμεινα στην Αθήνα τρεις μέρες, γύρισα την πόλη, τα μουσεία και τα βιβλιοπωλεία. Την τρίτη μέρα, το βράδυ, μπαίνοντας στο μόνο βιβλιοπωλείο που ήτανε ακόμα ανοιχτό, ρωτάω για κάποιο βιβλίο του Δρακονταειδή. Ο πωλητής μου δείχνει το μόνο βιβλίο του Δρακονταειδή που υπήρχε τότε εκεί, ήτανε Η πρόσοψη (εκδ. Καστανιώτη, 2003). Το παίρνω στα χέρια μου και το ανοίγω ακριβώς στη σελίδα που αναφέρει μια κοπέλα, μια συγκεκριμένη Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς… Από τότε λέω, αστειευόμενη, ότι μπήκα επίσημα στην ελληνική λογοτεχνία…

Απόσπασμα από την ποιητική συλλογή της Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς
01.10.2017
(Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε ειδικά για το Literature.gr την ευχαριστούμε θερμά) 

Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς

Η Κλαρίσα Γιοβάνοβιτς σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Συγκριτική Λογοτεχνία. Αποφοίτησε το 1982 από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα. Μεταφράζει κυρίως από τη νεοελληνική γλώσσα, καθώς και από τη σερβική, την κροατική, τη σλαβομακεδονική, την ιταλική (δημοσιεύσεις σε βιβλία) και τη γαλλική (δημοσιεύσεις σε περιοδικά). Την πρώτη της επαφή με τη νεοελληνική γλώσσα την είχε το σχολικό έτος 1977/78, όταν ως φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα έζησε έναν χρόνο στη Θεσσαλονίκη, όπου παρακολούθησε εντατικά μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας. Το σχολικό έτος 1982/83 συνέχισε την εκμάθηση της νεοελληνικής γλώσσας με υποτροφία για προπτυχιακές σπουδές (ZAMTES) στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξαναπήγε στην Ελλάδα αρκετές φορές με υποτροφία για εντατικά θερινά μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας και πολιτισμού.

Το 1986 κυκλοφόρησε από τον εκδ. οίκο Pomurska založba η πρώτη της λογοτεχνική μετάφραση από τη νεοελληνική γλώσσα, το μυθιστόρημα του Φίλιππου Δρακονταειδή, OTOK V LUNINEM POPKU/ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ. Από τότε έχει μεταφράσει πολλά βιβλία Ελλήνων λογοτεχνών από τα νεοελληνικά, τα κροατικά και σλαβομακεδονικά. Ανάμεσα σε άλλους, έχει μεταφράσει Χρήστο Χρυσόπουλο, Ανδρέα Στάικο, Ευγένιο Τριβιζά,  Νίκο Παναγιωτόπουλο, Ιωάννα Καρυστιάνη, Ζυράννα Ζατέλη, Αμάντα Μιχαλοπούλου. Μετέφρασε ακόμα αρκετά λαϊκά ελληνικά παραμύθια, αποσπάσματα πεζογραφίας και ποίηση με διάφορες ευκαιρίες (ραδιοφωνικές εκπομπές, λογοτεχνικά περιοδικά, λογοτεχνικά φεστιβάλ, βραδιές λογοτεχνίας, Εκθέσεις Βιβλίου, π.χ. Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης-2006) και αρκετές ανθολογίες (π.χ. Ανθολογία Ελληνικής Λογοτεχνίας του 20ου αι, 2000, Ανθολογία τουρκικής λογοτεχνίας του 20ου αι. από την ελληνική μετάφραση, 2001, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του Στρασβούργου). Συμμετείχε, ακόμα, στο Μεγάλο Σλοβενικό Λεξικό (Mladinska knjiga, 2003-2005) με βιογραφικά στοιχεία για εκατό Έλληνες συγγραφείς, ποιητές, δραματουργούς και δοκιμιογράφους από τον 11ο έως τον 20ό αιώνα. Το 2004 της απονεμήθηκε στην Αθήνα το Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την ανθολογία ελληνικών διηγημάτων (εκδ. Vodnikova založba, 2003) με τίτλο LUČI NA ODPRTNEM MORJU/ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ (ο τίτλος του ομώνυμου διηγήματος του Πέτρου Χάρη).
Γράφει και δημοσιεύει ποίηση και σύντομα πεζογραφήματα. Το 2007 δημοσίευσε τη συλλογή ZGIBAN PREK MURE/ΛΥΓΙΣΜΕΝΗ ΕΠΑΝΩ ΣΤΗ ΜΟΥΡΑ (εκδ. Lepa beseda), η οποία ήταν υποψήφια για την καλύτερη πρώτη ποιητική συλλογή το 2008, ενώ το 2013 ο εκδ. οίκος Pivec εξέδωσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή της KIMONO, NA OTIP/ΚΙΜΟΝΟ, ΣΤΗΝ ΑΦΗ. Η τρίτη ποιητική συλλογή της αναμένεται να κυκλοφορήσει σε μερικούς μήνες. Είναι μέλος της Ένωσης Σλοβένων Λογοτεχνικών Μεταφραστών, της Ένωσης  Σλοβένων Συγγραφέων και της Διεθνούς Οργάνωσης Συγγραφέων PEN. Ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική, ιδιαίτερα με την ερμηνεία μελοποιημένης ποίησης και επανερμηνείας δημοτικών τραγουδιών. Είναι συνθέτρια και συγγραφέας πολλών μουσικών και θεατρικών-μουσικών έργων δωματίου˙ μερικά από αυτά είναι για παιδιά. Στα έργα αυτά συμμετείχε όχι μόνο ως τραγουδίστρια και απαγγέλλοντας κείμενα, αλλά και ως συγγραφέας συνδετικών κειμένων/σεναριογράφος και συν-σεναριογράφος.

ΦΑΚΕΛΟΣ: Η Ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό [2017- 2018]

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular