Γκρο πλάνο, Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου, Εκδόσεις Βακχικόν
Γκρο πλάνο ονομάζει η Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου την πρώτη της συλλογή διηγημάτων από τις εκδόσεις Βακχικόν (2020). Σε αυτήν ενσωματώνει τριάντα επτά διηγήματα, πρόλογο και επιμύθιο.
Η Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου στήνει τις αφηγηματικές της σκηνές με πλάνα κοντινά και την κάμερα στραμμένη στο πρόσωπο, εστιάζοντας στους χαρακτήρες. Οι ιστορίες της εισδύουν στο εσωτερικό της ανθρώπινης προσωπικότητας και αναδεικνύουν τις μύχιες καταστάσεις της ψυχής. Οι περισσότερες κινούνται στην περιοχή του ρεαλισμού. Ενσωματώνουν ωστόσο έντονα ηθογραφικά, νεορομαντικά και νατουραλιστικά στοιχεία.
Η Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου στην πλούσια διηγηματογραφία της πραγματεύεται ποικίλα ανθρώπινα ζητήματα: τις σχέσεις γονέων-παιδιών, τα ενδοοικογενειακά προβλήματα, τη φτώχεια, τον έρωτα, την επαιτεία, τις συμβάσεις, τα προσωπεία. Αλλά και την προσφυγιά, την ανισότητα, τα δικαιώματα, τις ματαιώσεις, τα αδιέξοδα, τον ανταγωνισμό, το ζήτημα της ταυτότητας και φυσικά τη λύτρωση της γραφής.
Στις σύντομες και ευανάγνωστες ιστορίες της η συγγραφέας χειρίζεται με επιτυχία το σασπένς. Συγχρονίζει τα θέματά της με τα ζωντανά στοιχεία της παράδοσης και αντικρίζει τον άνθρωπο χωρίς προκαταλήψεις, με βούληση και ματιά ελεύθερη και άφοβη. Λειτουργώντας με φαντασία και ευρηματικότητα στην πλοκή, καταφέρνει να εμφυσήσει στον αναγνώστη/στρια το ένθερμο και πολύχυμο αίσθημα της ζωής. Δίνει έμφαση στην ατομικότητα, για να εκφράσει την πολυπλοκότητα της ζωής και του ανθρώπινου ψυχισμού.
Το αίτημα για εσωτερικότητα, που φαίνεται κυριαρχικό στον τίτλο, εκδηλώνεται στη γραφή της Μινάρδου-Αδάμου μέσα από τη χρήση του εσωτερικού μονολόγου, αλλά και άλλων τεχνικών, του τριτοπρόσωπου αφηγητή ή της θεατρικής γραφής. Πλούσια εκφραστικά μέσα σε ιστορίες που αναπτύσσονται με flash back ή in medias res, με προοικονομία, τόνο παραμυθικό, που ενσωματώνουν επιστολή ή προσευχή.
Κύριο φόντο των ιστοριών το νησιώτικο περιβάλλον με τη θάλασσα. Το αστικό πλαίσιο δράσης υπάρχει επίσης, όπως και ο κοινωνικός προβληματισμός για τη ζωή στην πόλη. Παρατηρείται μια αδιόρατη επιστροφή στον τόπο καταγωγής, στην παιδική και εφηβική ηλικία ή στην ιστορία, στο πλαίσιο της αξιοποίησης της νεοελληνικής πολιτιστικής παράδοσης.
Οι ιστορίες της Μινάρδου-Αδάμου στο Γκρο Πλάνο αποκρυσταλλώνουν εμπειρίες του τόπου μας. Είναι γραμμένες με έντονη συναισθηματική και λυρική φόρτιση, αλλά και ρεαλισμό στην περιγραφή. Οι χαρακτήρες, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, μεσήλικες συνήθως, αλλά και νεαρά παιδιά, είναι συχνά αγγελικά πρόσωπα που ενσωματώνουν νεορομαντικά στοιχεία ή τύποι του περιθωρίου που προσιδιάζουν σε χαρακτήρες του νατουραλισμού και λειτουργούν ντετερμινιστικά, με βάση τη βιολογία ή το περιβάλλον.
[…] Λίγων μηνών βρέφος τον παράτησαν στο ορφανοτροφείο, με ένα μικρό, χρυσό, γυναικείο σταυρουδάκι στον λαιμό του. Αυτά ήταν τα μόνα που γνώριζε. Χωρίς όνομα, χωρίς γονείς, χωρίς χαρτιά, χωρίς πατρίδα, μεγάλωσε στο ίδρυμα ως τα δεκαοκτώ του. Αυτό ήταν το σπίτι του, όλος του ο κόσμος· μικρός κόσμος, άχαρος, πικρός. […] (ΑΝΗΚΕΣΤΟ ΤΡΑΥΜΑ, σελ. 100)
Η γλώσσα, λόγια με διάσπαρτα λαϊκά στοιχεία, είναι γραμμένη με συγκίνηση για την ανθρώπινη περιπέτεια, με ερωτισμό, σωματικότητα και αισθησιασμό. Η γραφή έχει το στοιχείο της διακειμενικότητας, συνομιλεί με τέχνες και λογοτέχνες, κυρίως τη μουσική και τον Παπαδιαμάντη.
[…] Τη βρήκε στη θαλασσινή σπηλιά πίσω από τον φάρο. Κοιμόταν ήσυχη. Της χάιδεψε απαλά τα μαλλιά, το πρόσωπο, τα χείλη, της φίλησε τα βλέφαρα που τρεμόπαιζαν. «Σ’ αγαπώ, έλα πάλι στο κτήμα κι όπως θες εσύ» της είπε. Η Χαραμοή τον αγκάλιασε. «Δεν μ’ αγαπάς» του είπε, «μ’ ερωτεύεσαι μόνο, μα ο έρωτας είναι η φλούδα, το κουκούτσι είναι η αγάπη, κι έχει πίκρα εκεί, στον σπόρο! Πολύ με γέλασε ο έρωτας και πια δεν τον πιστεύω, τον εαυτό του ναρκισσεύεται, μα η αγάπη προσκυνά τον άλλον! Θα ’ρθω, μα στο είχα πει, θέλω κι εσένα και τον Άνεμο, μα πιο πολύ τον εαυτό μου, μη μου τον κλέψεις, δέξου με…». Σηκώθηκε, πλησίασε το άλογο και χάιδεψε απαλά το πρόσωπό του, το πήρε έπειτα και χάθηκε μαζί του, σκοτεινή σαν τη νύχτα. […] (ΧΑΡΑΜΟΗ, σελ. 156)
Ο πεζογράφος πρέπει να ξεπεράσει την επιφάνεια της ζωής, την αποκρυσταλλωμένη λογική και να αγωνιστεί να πλησιάσει το βαθύτερο νόημα των όντων και των πραγμάτων, προκειμένου να ξεσκεπάσει τη μεγάλη φαντασμαγορία της ζωής και να φέρει μια πλατύτερη και βαθύτερη ενατένιση των προβλημάτων που μας απασχολούν, έγραφε ο Γιώργος Θεοτοκάς.[i] Η Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου, στις καλογραμμένες ιστορίες της στο Γκρο Πλάνο, συναιρώντας τον ρεαλισμό με τον λυρισμό, την παράδοση με τη σύγχρονη ζωή, τον λαϊκότροπο προφορικό λόγο με τη λόγια γλώσσα, διαμορφώνει το συγγραφικό της πρόσωπο συγκεντρώνοντας στοιχεία καλής αξιανάγνωστης λογοτεχνίας. Τα διηγήματά της έχουν ψυχή.
Βιβλιογραφία
Βαρελάς, Λ., Γκαραντούδης, Ευρ., κ. ά., Νεοελληνική φιλολογία, 19ος και 20ός αιώνας, ΕΑΠ, 2008, σελ. 400.
[i] Βαρελάς, Λ., Γκαραντούδης, Ευρ., κ. ά., 2008, σελ. 400.
Αποκτήστε το βιβλίο
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
