Hanya Yanagihara, Προς τον παράδεισο, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Η Αμερικανίδα συγγραφέας ισπανικής καταγωγής που μεγάλωσε στη Χαβάη Hanya Yanagihara θεωρείται σήμερα μία από τις κορυφαίες φωνές της αμερικανικής λογοτεχνίας. Έγινε γνωστή με το μυθιστόρημά της με τίτλο «Οι άνθρωποι στα δέντρα» που εκδόθηκε το 2013 και κυρίως με το «Λίγη ζωή», το οποίο έγινε μπεστ-σέλλερ δύο χρόνια αργότερα.

Η Hanya Yanagihara επιστρέφει αυτή τη φορά με μία κολοσσιαία  οικογενειακή σάγκα που προσφέρει στον αναγνώστη μία εναλλακτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής απλωμένη σε τρεις αιώνες, στον 19^ο, τον 20^ο και τον 21^ο. Οι τρεις αυτοί αιώνες αντιπροσωπεύουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον σε σχέση με την ανθρωπότητα και τον κόσμο όπως τους γνωρίζουμε. Το «Προς τον παράδεισο» είναι ένα βιβλίο που διαφέρει αρκετά από τα προηγούμενα της συγγραφέως. Πρόκειται ουσιαστικά όχι για ένα, αλλά για τρία αυτοτελή βιβλία που συνδέονται μεταξύ τους με μικρά επαναλαμβανόμενα μοτίβα που αφορούν τους πρωταγωνιστές και τη θεματική της συγγραφέως. Αν μη τι άλλο, πάνω απ’ όλα είναι ένα έργο εξαιρετικά πρωτότυπο στη δόμησή του ως μυθιστόρημα, το οποίο αξίζει να διαβάσουμε προκειμένου να γνωρίσουμε από κοντά την έξοχη λογοτεχνική που χρησιμοποιεί η συγγραφέας.

Και στα τρία κομμάτια του βιβλίου της η Yanagihara κινείται σε χώρους που γνωρίζει πολύ καλά η ίδια: στις ΗΠΑ. Η Υanagihara, όμως, δεν σκοπεύει να ασχοληθεί τόσο με τον περιβάλλοντα χώρο αλλά κυρίως με τις καταπιεσμένες επιθυμίες και τα θέλω των ηρώων της που αναζητούν μία θέση στον παράδεισο, με τις κοινωνικές συμβάσεις τις οποίες καταγγέλλει και με την υποκρισία και με την ανάγκη των ανθρώπων σε όλες τις εποχές για συντροφικότητα, αγάπη και συμβίωση με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Πρόκειται επομένως για ένα καθαρά ανθρωποκεντρικό και ουμανιστικό μυθιστόρημα  στη σύλληψή του. Παρ’ όλα αυτά οι ΗΠΑ τοποθετούνται στο επίκεντρο των παγκόσμιων εξελίξεων ανά τους αιώνες.

Στο πρώτο μέρος η υπόθεση εκτυλίσσεται εν έτει 1893 και φέρει τον τίτλο «Πλατεία Ουάσινγκτον». Αυτό το μέρος μας αφηγείται την ιστορία ενός επιγόνου μιας μεγάλης αμερικανικής οικογένειας, Ντέιβιντ Μπίνγκαμ, ο οποίος ερωτεύεται έναν καλλιτέχνη με αρκετά ύποπτο και σκοτεινό παρελθόν, τον Έντουαρντ Μπίσοπ και αντιστέκεται στο προξενιό που του γίνεται με τον νεόπλουτο Τσαρλς Γκρίφιθ. Αυτό που εντυπωσιάζει στο εν λόγω μέρος είναι αφενός η απόλυτη φυσικότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η ομοφυλοφιλία του πρωταγωνιστή, αλλά και ο νέος «εναλλακτικός» κόσμος των ΗΠΑ του 19^ου αιώνα που δημιουργεί η συγγραφέας ορίζοντας το περιβάλλον των ΗΠΑ ως τις Ελεύθερες Πολιτείες που έχουν δημιουργηθεί λίγο μετά τον αμερικανικό εμφύλιο. Αναφορές στη ρατσιστική πολιτική κατά των μαύρων υπάρχουν επίσης στο πρώτο μέρος.

Το δεύτερο μέρος τιτλοφορείται ως «Λίπο-Βάο-Νάχελε» και η υπόθεσή του διαδραματίζεται το 1993 στο Μανχάταν. Και πάλι οι δύο πρωταγωνιστές είναι ομοφυλόφιλοι, ο πλούσιος Τσαρλς Γκρίφιθ που συζεί με τον κατά πολύ νεαρότερό του Ντέιβιντ Μπίνγκαμ. Εκτός από τα ονόματα που επαναλαμβάνονται, όπως και το μοτίβο της ομοφυλοφιλίας και του φυλετικού διαχωρισμού, στο μέρος αυτό παρατηρούμε μία διογκούμενη παρακμή της κοινωνίας, σε σχέση με τον 19^ο αιώνα, με αναφορές σε ανίατες ασθένειες όπως το AIDS. Η κοινωνική αυτή παρακμή θα μεγεθυνθεί περαιτέρω στο τρίτο μέρος. Οι συνδέσεις του δεύτερου με το πρώτο μέρος γίνονται ακόμη πιο εμφανείς, υπό μορφή αναδρομής στη γενεαλογία του ήρωα Ντείβιντ, καθώς προχωρά η ανάγνωση του δεύτερου μέρους.

Στο τρίτο μέρος του βιβλίου η υπόθεση εκτυλίσσεται σε έναν δυστοπικό και όχι τόσο ευχάριστο στα μάτια του αναγνώστη κόσμο του 2093. Υπό μορφή αναδρομών βέβαια, εξιστορούνται κατόπιν και γεγονότα που αφορούν τα μέσα του 21^ου αιώνα. Το μέρος αυτό τιτλοφορείται ως «Ζώνη 8». Εδώ το πολιτικό καθεστώς είναι ολοκληρωτικό και απολυταρχικό ενώ η απειλή των πανδημιών παραμένει παρούσα. Εδώ πρωταγωνίστρια είναι αυτή τη φορά μία γυναίκα, η Τσάρλι, εγγονή ενός διάσημου επιστήμονα. Η Τσάρλι προσπαθεί εναγωνίως να ερμηνεύσει την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του συζύγου της υπενθυμίζοντας για άλλη μία φορά στον αναγνώστη ότι κύριο μέλημα της συγγραφέως είναι η περιγραφή και η ενδοσκόπηση σε βάθος των ανθρώπινων σχέσεων και δη των ερωτικών. Και στο μέρος αυτό γίνεται φυσικά λόγος για τους φυλετικούς διαχωρισμούς. Η συγγραφέας έτσι διατηρεί τη θεματική σύνδεση και αυτού του μέρους με τα προηγούμενα.

Ως οικογενειακή σάγκα εναλλακτικής ιστορίας με έμφαση στη λογοτεχνική τεχνική μπορεί να χαρακτηριστεί εν κατακλείδι το τρίτο βιβλίο της Yanagihara  «Προς τον παράδεισο», αλλά και ως έναν ύμνο στην ελευθερία του ανθρώπου και μία κραυγή αγωνίας για έναν καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο χωρίς τα στεγανά που δημιουργεί ο χωρισμός σε φτωχούς και πλούσιους, μαύρους και λευκούς, αλλά και ομοφυλόφιλους και ετερόφυλους.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.