Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Παραφράζοντας τον  Φλωμπέρ που έλεγε ότι: «κάθε έργο προς σύνθεση έχει τη δική του ποιητική που πρέπει να τη βρούμε» θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε τέχνη έχει τη δική της αφηγηματική δυναμική μια δυναμική που πρέπει να την αναζητήσουμε στη σχέση που διαμορφώνεται από την αξία της ως μορφής επικοινωνίας. 

Μια δυναμική που προεκτείνει το βλέμμα, τον υπερρεαλισμό μιας ματιάς στο χαρτί, όπως ακριβώς κάνει και η λογοτεχνία, παίζοντας ένα παιχνίδι με τις αισθήσεις, αιχμαλωτίζοντας συχνά το βάθος της ποιητικής τους.

Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του υπερρεαλισμού στην Ελληνική γραμματεία, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, υπήρξε γνωστός φωτογράφος. Η αγάπη του για την αφηγηματική της δεινότητα είναι γνωστή στους φιλολογικούς κύκλους και όχι μόνο. Είναι η φωτογραφία απλώς η οπτική τέχνη που τραβά το ενδιαφέρον του ή ο τρόπος του να δημιουργήσει τους δικούς του παράδεισους και να μπει μέσα σ’ αυτούς, δίνοντας εικόνα, σχήμα και μορφή στις υπερρεαλιστικές του αναζητήσεις και αναφορές;

Ο Οδυσσέας Ελύτης γράφει, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τη βαθιά αγάπη του Εμπειρίκου για τη φωτογραφία και παράλληλα το ανυποχώρητο πάθος που προκαλεί σε όλους όσοι ασχολούνται μαζί της:

«Από τον Ιούλιο του 1954, στην Πάρο, κει που προχωρούσαμε το καταμεσήμερο μες στα στενά, είδαμε να μας έρχεται από αντίκρυ με ελάχιστο ρούχο μια ξανθή παιδούλα, θα έλεγες μόλις βγαλμένη από τον Όμηρο, μια σωστή «Ίρις Αγγελέουσα», που τσακίστηκες να την φωτογραφίσεις αλλά σου ξέφυγε. «Είναι σαν έμπνευση» μου είπες. «Δεν την προλαβαίνεις δυστυχώς πάντοτε».

Η φωτογραφία  είναι η έμπνευση που δεν την προλαβαίνεις δυστυχώς πάντοτε! Μια φράση που απομονώνει παράλληλα και τη σχέση της φωτογραφίας με την αφηγηματική τέχνη. Μια φωτογραφική στιγμή μπορεί να χαθεί το ίδιο ακαριαία όπως η έμπνευση. Η δύναμή της όμως έγκειται στο γεγονός ότι έχει ωστόσο καταφέρει να συνομιλήσει με την ψυχή του δημιουργού σε μια  τυχαία στιγμή που μπορεί να καταλήξει δημιουργικά ή να χαθεί για πάντα.

Ο Εμπειρίκος δείχνει με απόλυτη ακρίβεια στο φωτογραφικό του έργο την εμμονή του με την φωτογραφική αφηγηματική, την αξεθύμαστη αναζήτηση της έμπνευσης, το κυνήγι μιας οπτικής «φράσης» που μπορεί να προκαλέσει αδοκίμαστες συγκινήσεις, ’όπως ακριβώς ένας στίχος του και παράλληλα την καλλιτεχνική του φύση. Αρέσκεται να φωτογραφίζει ανθρώπους από κάθε κοινωνική τάξη και ηλικία, φωτίζοντας τόσο τη ρυτίδα της ζωής, τον κάματο του μόχθου, την ιστορία του τόπου και τον τρόπο του βίου του όσο και την άνοιξη μιας αυγής που έρχεται στη ζωή μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού.

Ο ποιητής φωτογραφίζει και μοιάζει να αφηγείται τον «χαμένο ή ξανακερδισμένο χρόνο» μέσα από το φακό του. Ένα μικρό κορίτσι που παίζει ανέμελα, μια  νέα κοπέλα που χάνεται σε κάποιο σοκάκι, η νέα γυναίκα που αιχμαλωτίζεται τη στιγμή που κοιτά το παιδί της, μιας γερόντισσα ή ένας γέροντας που κοιτά κουρασμένα το φακό του ποιητή. Ο άνθρωπος μέσα στη βιωματική εμπειρία του χρόνου. Η ανθρώπινη ψυχή μέσα στο χρόνο και τον τόπο. Η δύναμη ή αδυναμία του, η Ιστορία του τόπου του και η ρυτίδα του κόσμου του. μοναδικές στιγμές που ο Εμπειρίκος λειτουργεί ως φωτογράφος για να εκφράσει την ποιητική του ευαισθησία και το αντίστροφο, νιώθοντας τη ζωντανή, κρυστάλλινη διαύγεια μιας φωτογραφικής στιγμής που δρα καλλιτεχνικά και αυτόνομα στην ποιητική αφήγηση.

Ο ίδιος λέει για τη φωτογραφία: «Μία φωτογραφία ζει, έχει ολόκληρη δική της δράσι, συνυφασμένη με την ζωή του θεατή, όπως ένα φλουρί, ένα κρύσταλλο, ή ένα γάντι».

Ο Εμπειρίκος υπήρξε σπουδαίος Έλληνας φωτογράφος, το ίδιο σημαντικός όσο και ποιητής και η αποτίμηση του φωτογραφικού του έργου αξίζει να γίνει αντικείμενο μελέτης όχι μόνο για την αξία του έργου αυτού καθαυτού όσο για την σπουδαία αφηγηματική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις τέχνες και στη δυναμική αρτιότητα που συχνά τις ορίζει.

Tessy Baila – Editor in Chief

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular