Κριτική: Η Ιταλίδα, Lucinda Riley, Εκδόσεις Διόπτρα

Συναρπαστικό το απόθεμα φαντασίας που διέθετε η Lucinda Riley

8 February 2022

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Η Ιταλίδα, Lucinda Riley, Εκδόσεις Διόπτρα

Κάποιοι ίσως κατέτασσαν τα πονήματα της Lucinda Riley (1965-2021) γνωστής από την επταλογία της “Οι κόρες των αστεριών“, στον χώρο του άρλεκιν και του πολύ ανάλαφρου μυθιστορήματος. Για να μιλήσουμε, όμως, αντικειμενικά, κανείς αναγνώστης ή συνάδελφος της Riley δεν θα μπορούσε να αρνηθεί ότι η υπόθεση σε όλα τα βιβλία της εν λόγω συγγραφέως-και όχι μονάχα στο συγκεκριμένο- είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να την αποκαλούσαμε απλά συναρπαστική ή ευφάνταστη.

Απεναντίας, αυτή περιέχει τόσο πολλές ανατροπές και “ξαφνιάσματα” του αναγνώστη, πάντα αρμονικά ενσωματωμένα στη ροή του κειμένου, που εύλογα αναρωτιέται κανείς σχετικά με το απόθεμα φαντασίας που διέθετε η Riley. Και αυτό είναι κάτι αναμφισβήτητα δύσκολο να το πετύχει ένας συγγραφέας, όσο κι αν καυχιέται ότι μπορεί να δουλεύει άψογα τη γλώσσα του- τα βιβλία δε που καταφέρνουν να συνδυάσουν και τα δύο αυτά στοιχεία είναι πραγματικά ελάχιστα.

Ξεκαθαρίζουμε, επομένως, ότι το είδος της λογοτεχνίας που έγραφε η Riley δεν ανήκει στην πιο “βαριά” και “εκλεπτυσμένη”-ας μου επιτραπεί ο όρος, αν και δεν συμφωνώ με διαχωρισμούς- λογοτεχνία με την ιδιαίτερη γλώσσα, την οποία κρίνουν συνήθως ευμενώς οι κριτικοί. Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε το “Η Ιταλίδα” με τέτοιου είδους πονήματα, αλλά οφείλουμε να το αξιολογήσουμε λαμβάνοντας υπόψη αυτό το καθεαυτό είδος της λογοτεχνίας που εκπροσωπεί. Οπότε, αν κάποιος αναγνώστης θέλει ένα “βιβλίο παραλίας” ή ένα βιβλίο το οποίο θα τον κρατάει γερά καθηλωμένο στον καναπέ του να γυρίζει τις σελίδες γρήγορα προκειμένου να δει τι θα γίνει παρακάτω και να μην πηγαίνει να κοιμηθεί αν δεν το τελειώσει πρώτα, τότε “Η Ιταλίδα” είναι σαφώς μία από τις καλύτερες επιλογές που μπορεί να κάνει.

Οι δυνατοί, γεμάτοι πάθος, παράλογοι και εμμονικοί έρωτες αποτελούν μία πρώτης τάξεως ύλη για ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα και αυτό η Riley φαίνεται ότι το γνώριζε πολύ καλά. Το ωραίο όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι ο έρωτας αυτός, ο οποίος αποτελεί και κεντρικό θέμα του βιβλίου, τοποθετείται στον χώρο του θεάματος και, πιο συγκεκριμένα, στον χώρο του λυρικού θεάτρου.

Ο Ρομπέρτο Ροσίνι είναι το μεγάλο αστέρι της όπερας από τη Νάπολη της Ιταλίας, τον οποίο θα ερωτευτεί σφόδρα και η Ροζάνα Μένιτσι, με καταγωγή από την ίδια πόλη και εξίσου ταλαντούχα ως τραγουδίστρια. Ενώ όμως η Ροζάνα είναι μία καλόψυχη και ήρεμη κοπέλα, ο Ρομπέρτο διακατέχεται από έναν ναρκισσισμό και μία εγωπάθεια που του επιτρέπει να φέρεται συχνά -λόγω της μεγάλης του διασημότητας- σαν κακομαθημένο παλιόπαιδο.

Ο Ρομπέρτο και η Ροζάνα λοιπόν θα αποτελέσουν το τέλειο ζευγάρι στις σκηνές των μεγαλύτερων λυρικών θεάτρων του κόσμου, τι γίνεται όμως με την αληθινή ζωή και τον γάμο; Αρκεί άραγε αυτή η εμμονική αγάπη τους προκειμένου να ζήσουν αρμονικά οι δυο τους για μια ολάκερη ζωή;

Η επιτυχία του βιβλίου οφείλεται αφενός στη γρήγορη πλοκή, αλλά και στο γεγονός ότι η Riley δεν αγνοεί τους δευτεραγωνιστές τους, αλλά, απεναντίας, αφιερώνει και στον περίγυρο και την οικογένεια του ζευγαριού τη δέουσα προσοχή, συμπεριλαμβάνοντάς τους σε όλο το σώμα του κειμένου, παράλληλα με την εξέλιξη της σχέσης του ζευγαριού.

Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη, ενίοτε όμως παρεμβάλλονται τα γράμματα της Ροζάνας στον γιο της, στον οποίο αφηγείται την πολυτάτραχη ζωή της στη δύση του βίου της.

Όσοι από τους αναγνώστες είναι μουσικοί ή τραγουδιστές της όπερας, θα βρουν, επιπλέον, συναρπαστικές τις πληροφορίες της Riley σχετικά με τον τρόπο ζωής, τις σπουδές και τις παραστάσεις των μεγάλων αστέρων του χώρου. Όσοι επίσης λατρεύουν την ιταλική μουσική, γλώσσα, κουλτούρα και φινέτσα θα βρουν πολλές αναφορές σε αυτές μέσα στις σελίδες του.

Θεματικά, πέρα από το μεγάλο ερώτημα αν μπορεί να στεριώσει ένας θεμελιώδης έρωτας, αναδύονται πολλά ζητήματα μέσα στις σελίδες του βιβλίου: πως η σκληρή δουλειά μονάχα, όταν συνυπάρχει με το ταλέντο, μπορεί να έχει αποτέλεσμα, το πως συνδυάζει κανείς την καριέρα με την οικογένεια, αν τελικά τιμωρούμαστε κάποια στιγμή όταν επιλέγουμε να πληγώνουμε διαρκώς τους άλλους, η μητρότητα, ο γάμος και η ηθική. Και πάνω απ’ όλα αυτά, φυσικά, η μουσική, το τραγούδι και η όπερα.

Αν θέλετε, επομένως, να κάνετε ένα ευχάριστο διάλειμμα μεταξύ πιο δυσκολοδιάβαστων πονημάτων, “Η Ιταλίδα”, η οποία διαδραματίζεται στη Νάπολη, το Μιλάνο, το Παρίσι, το Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και τη Βιέννη, θα είναι μια ανάλαφρη και διασκεδαστική επιλογή.