Η παγίδα, Ανδρέας Μήτσου, Εκδόσεις Καστανιώτη

«Αστόχαστα επανέρχεται o συγγραφέας και ξύνει την πληγή, καθώς αποφασίζει κάποια φθονερή στιγμή, ανίδεος των συνεπειών της πράξης του, να βγάλει το αγκάθι από τη σάρκα του, ν’ απαλλαγεί από μια οδυνηρή μνήμη. Όμως αυτό χώνεται όλο και πιο βαθιά, και τότε ξεπηδάει ξαφνικά—πού να το φανταστεί—ένα φιδάκι κόκκινο, μέσα απ’ τα μπάζα και τα χώματα. Τα χώματα που επί τόσα χρόνια, μεθοδικά και με αξιολύπητη υπομονή, είχες σωρεύσει για να τη στομώσεις εκείνη τη θύμηση, για να τη σκεπάσεις. Και θέλει να σε φάει τώρα το φιδάκι, να σε δηλητηριάσει ξανά».

Ποιοι μηχανισμοί οδηγούν στη μεταμόρφωση ενός ανθρώπου σε συγγραφέα; Πώς ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει τη ζωή όταν πέσει στην παγίδα της γραφής; Καταφέρνει ένας δημιουργός να ξεφύγει ποτέ από τη λυτρωτική δύναμη της γραφής ή παραμένει εσαεί δέσμιος ενός λυτρωμού που δεν επιτυγχάνεται ποτέ; Είναι μερικά από τα πολλά ερωτήματα που αναδεικνύονται κατά την ανάγνωση του νέου βιβλίου του Ανδρέα Μήτσου για το βίωμα και την περιπέτεια της γραφής που κυκλοφόρησε με τον τίτλο Η Παγίδα από τις εκδ. Καστανιώτη.

Με εξομολογητική διάθεση ο βραβευμένος συγγραφέας δίνει μια νέα μορφή στις εκκρεμότητες του παρελθόντος, μεταπλάθοντας τα πάθη και τις αμαρτίες, σε μια προσπάθεια να γλιτώσει από τις μνήμες που ενίοτε τον καταδιώκουν. Γράφει έτσι ένα άτυπο μυθιστόρημα με τον ίδιο ως κεντρικό ήρωα. Αίφνης ο συγγραφέας εμπεριέχεται ολόκληρος στην αφήγησή του. Και ανασύρει από τη λήθη στιγμές της συγγραφικής του πορείας, δομώντας και αποδομώντας ταυτόχρονα την πραγματική τους μορφή σε μια προσπάθεια να δώσει μια νέα, σαφή και ρωμαλέα διάσταση σε αυτές.

Από τον πρώτη του συλλογή διηγημάτων έως το τελευταίο του έργο ο Ανδρέας Μήτσου ξεφυλλίζει τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα, τα πάθη, ενίοτε τα λάθη ή τους φόβους του και παρουσιάζει ολόγυμνη στα μάτια του αναγνώστη την ουσία της υπαρκτικής δύναμης που ασκεί η γραφή στη ζωή του από τότε που ήταν μικρό παιδί έως σήμερα.

«Μαζί στην ίδια περιπέτεια, πάνω στην ίδια βάρκα», τοποθετεί τον αναγνώστη του, τον τελικό κριτή. Και δεν παραλείπει να του αποδώσει τις δικές του ευθύνες, ακόμα και να τον χαρακτηρίσει εισβολέα των κειμένων, όταν βιαστικά τελειώνει ένα βιβλίο χωρίς να έχει απολαύσει την ανάγνωση. Γράφει χαρακτηριστικά:

«Εκείνος που θέλει να βγάλει οπωσδήποτε άμεσο συμπέρασμα, απτό κέρδος, από την κάθε ανάγνωση, προχωράει γρήγορα παρακάτω, βιάζεται να τελειώσει το διάβασμα, καθώς και μ’ όλα τα πράγματα στη ζωή του. Αποσκοπεί να ωφεληθεί και όχι να ευχαριστηθεί, απαιτεί να αποζημιωθεί για το χρόνο που διέθεσε να το διαβάσει, ότι δεν του πήγε χαμένος.

Μα ο χρόνος, έτσι κι αλλιώς, χαμένος είναι και ανυπόστατος. Συλλαμβάνεται και παίρνει μορφή και αξία όταν γίνεται τέχνη, καλλιτεχνική μετουσίωση, και επομένως προσωπικό βίωμα».

Απολαυστικός ο λόγος του Ανδρέα Μήτσου, δίνει στο κείμενο έναν ιδιαίτερο ρυθμό, άλλωστε αποσαφηνίζει τον τεράστιο ρόλο του ρυθμού στη συγγραφική διαδικασία και καθιστά την ανάγνωση μια ονειρική αλίευση από το βάθος και την πραγματικότητα του συγγραφικού εργαστηρίου του. Ο αναγνώστης διεισδύει σε μια προφορική αφήγηση με στοχαστικό και ιδεολογικό πρόσημο και μαθαίνει τα μυστικά ενός μεγάλου, βραβευμένου και πολύπειρου συγγραφέα, τις τεχνικές που χρησιμοποιεί για να δελεάσει τον αναγνώστη του, ενίοτε τους σκοτεινούς ή πιο φωτεινούς σκοπούς του. Αναγνωρίζει τις αλήθειες του, βιώνει τους εφιάλτες του, εφορμά από τις δικές του αφετηρίες, ακούει πώς «ξελευτερώνονται οι ιδέες του», συμμερίζεται τους στόχους του, ζει τον χιμαιρικό οίστρο των ερώτων του, αφουγκράζεται το σαγηνευτικό θρόισμα των λέξεών του, κατορθώνει τέλος να συμπάσχει όταν ο συγγραφέας «χώνει πάλι βαθιά το μολύβι και πονά». Γιατί η γραφή είναι πόνος και αφύπνιση ελευθερίας, μια επαναστατική δύναμη που λευτερώνει πρώτα τον νου του συγγραφέα και ύστερα του αναγνώστη.

Όσοι έχουν την τύχη να γνωρίζουν τον Ανδρέα Μήτσου προσωπικά έχουν την αίσθηση ότι τον ακούν να τους μιλά με τον παιχνιδιάρικο και ταυτόχρονα σοβαρό τρόπο που τον χαρακτηρίζει, να εξιστορεί τις πίκρες και τις ανάσες της μακροχρόνιας πορείας του στον χώρο. Να προσφέρει αντίδωρο στην αγάπη όλων μας τη δική του ψυχή, τυλιγμένη σε 528 απολαυστικές και γόνιμες σελίδες. Το βέβαιο είναι όμως ότι οι αναγνώστες αυτού του βιβλίου κρατούν στα χέρια τους μια λογοτεχνικά πολύτιμη βίβλο. Μια βίβλο χρήσιμη για τους συγγραφείς, επίδοξους ή μη, αλλά και για τους αναγνώστες που θα πρέπει να διαβαστεί από κάθε άνθρωπο που αγαπά το βιβλίο και νοιάζεται για τον πόνο που προϋποθέτει η συγγραφή του. Μια σημαντική κατάθεση προσωπικών εμπειριών και φιλοσοφικού στοχασμού για τη γραφή, τις διεξόδους της, τα αδιέξοδά της, την εναγώνια προσπάθεια του δημιουργού της να αγγίξει μέσω αυτής, εν τέλει,την αγάπη. Άλλωστε «η μόνη πορεία που έχει νόημα είναι η πορεία μας προς την αγάπη» και για τον Ανδρέα Μήτσου το μονοπάτι που οδηγεί εκεί περνά μέσα από τον έρωτα για τις λέξεις.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.