Πίσω από τον Ρασκόλνικοφ, πίσω από την Άννα Καρένινα, πίσω από τον Τζάκ Τόρενς υπάρχουν δεκάδες αφανείς λογοτεχνικοί ήρωες που βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην εξαίσια πλοκή των μυθιστορημάτων που αγαπήσαμε.
O Θανάσης Χειμωνάς σκιαγραφεί έναν από αυτούς…
Η Βασιλική-Βίκυ στο «Μπορείς να κλάψεις μέσα στο νερό;» του Αλέξη Σταμάτη.
Το «Μπορείς να κλάψεις μέσα στο νερό;» είναι η ιστορία πολλών ανθρώπων. Μιλάει κατ’αρχήν για δυο οικογένειες. Εντάξει, κάτι λιγότερο από δύο καθώς οι οικογένειες αυτές «τέμνονται» σε έναν άνθρωπο: Τον Ορέστη Πολίτη, έναν πετυχημένο προγραμματιστή ηλεκτρονικών υπολογιστών. Την στιγμή που ξεκινά η αφήγηση, ο Ορέστης είναι παντρεμένος με τη Μαρίνα και έχει μια κόρη, την Άννα, μια παράξενη κοπέλα που γουστάρει να εισπνέει βερνίκια και να κυνηγάει Άγνωστους Αόρατους Εραστές. Παλιότερα, ο Ορέστης είχε μια άλλη σύζυγο, μια «μυστηριώδη» γυναίκα, την Αγγελική. Με αυτήν είχε κάνει έναν γιο, τον Μιχάλη, με τον οποίο είχε χαθεί για χρόνια και στο βιβλίο αυτό ξανασυναντιέται μαζί του. Γύρω από αυτούς κινούνται και διάφορα άλλα πρόσωπα. Ο Τάκης, ο Γιώργος, ο Πλάτος και μια αινιγματική οικιακή βοηθός, η Βασιλική για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω. Κάπου υπάρχει κι ένα ανθοπωλείο το οποίο, κάποια στιγμή γίνεται παρανάλωμα του πυρός. Η ιστορία εξελίσσεται αργά, μέσα από σύντομα κινηματογραφικά κεφάλαια. Στις τελευταίες σελίδες όμως, η δράση είναι καταιγιστική.
Ο Αλέξης Σταμάτης πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως ποιητής, κάτι που ήταν ιδιαίτερα έντονο στα πεζογραφήματά του. Στα τελευταία κειμενά του όμως αναγνωρίζουμε μια έντονη θεατρικότητα. Το «Μπορείς να κλάψεις μέσα στο νερό;» είναι ένα μυθιστόρημα «κλειστού χώρου». Μπορείς να φανταστείς τα περισσότερα κεφάλαιά του να διαδραματίζονται πάνω στο θεατρικό σανίδι ή μπροστά από την κινηματογραφική κάμερα. Είναι ένα μυθιστόρημα επίκαιρο που περιγράφει την Ελλάδα του σήμερα, την Ελλάδα της κρίσης, της ανεργίας και της τρομοκρατίας αλλά και ένα μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται κάτω από τις σκιές μεγάλων λογοτεχνικών μορφών του χθες, όπως της Μέλπως Αξιώτη και του Νίκου Καχτίτση. Ένα μυθιστόρημα στοιχειωμένο από την Eroica του Κοσμά Πολίτη.
Ας μιλήσουμε όμως για την Βασιλική. Ή την «Βίκυ» όπως εξελίσσεται στην πορεία της αφήγησης.
H Βασιλική λοιπόν, κάνει την εμφάνισή της μετά την πρώτη κατοστάρα σελίδων του βιβλίου. Η Μαρίνα βρίσκεται κατάκοιτη στο κρεβάτι της μετά από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα και δοκιμάζει οικιακές βοηθούς. Μετά από διάφορες κυριούλες και θείτσες σκάει μύτη απρόσκλητη η Βασιλική, μια νεαρή όμορφη κοπέλα που έμαθε τυχαία για το ατύχημα από τον ψιλικατζή της γειτονιάς. Η Βασιλική αυτοσυστήνεται ως επαρχιωτοπούλα, απόφοιτος γυμνασίου. Η παρουσία της αποβαίνει καταλυτική αφού ανακατεύει για καλά την τράπουλα στην οικογένεια Πολίτη (κι όχι μόνο) θυμίζοντας αμυδρά τον Τέρενς Σταμπ στο Θεώρημα του Παζολίνι. Ο δικός της λογοτεχνικός χαρακτήρας εξελίσσεται, στην πορεία αποδεικνύεται πως η Βασιλική είναι διαφορετική από αυτό που νομίζαμε, «Κάτι τρέχει με σένα» της πετάει η Άννα για να εισπράξει λίγο αργότερα την πληρωμένη απάντηση «Δεν έχεις ιδέα από ζωή, κοριτσάκι μου». Τελικά, η Βασιλική είναι μια αριστούχα πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Αθηνών με μεταπτυχιακά στο Λονδίνο. Η Βασιλική αλλάζει μπροστά στα μάτια μας. Το άγαρμπο χωριατοκόριτσο μετατρέπεται σε μια νεαρή σοφιστικέ διανοούμενη πως ονομάζεται πλέον Βίκυ. Ο τρόπος που ο Σταμάτης παρουσιάζει στον αναγνώστη την «μετάλλαξη» αυτή είναι πραγματικά μαστορικός.
Η Βίκυ (πλέον) θα συνάψει ερωτική σχέση με τον Μιχάλη. Δεν θα συμμετάσχει ενεργά στην γεμάτη ανατροπές πλοκή, θα είναι όμως συνεχώς παρούσα. Το λέει άλλωστε κάποια στιγμή και η ίδια: «Είστε σαν ηθοποιοί. Αυτό βλέπω καθημερινά: μια παράσταση».
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
