Κάποτε στο Χόλιγουντ, Quentin Tarantino, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Πες μου για τότε… [διαβάστε το υπέροχα νοσταλγικό ”Κάποτε στο Χόλιγουντ” του Quentin Tarantino]

18 April 2022

***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

***Κάποτε στο Χόλιγουντ,* Quentin Tarantino, Εκδόσεις *Ελληνικά Γράμματα***

Πώς λες αντίο σε μια υπόθεση που σε σημάδεψε; Υπάρχει τρόπος να αποχαιρετίσεις μια ολόκληρη εποχή; Αρκεί και μόνο μια χειρονομία για να πεθάνει το Χόλιγουντ; Η εποχή που αλλάζει σαρώνεται, μια καινούρια τάξη γεννιέται. Θεσμοί που κάποτε επινόησε το σκάρτο εφεύρημα της μόδας σήμερα κείτονται νεκροί έχοντας βεβαίως διατρέξει θαυμάσιες δεκαετίες. Η βέβαιη φθορά των πραγμάτων και των ανθρώπων δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον πιο φαντασμαγορικό κόσμο του αιώνα που πέρασε. Η ανθρωπότητα μπορεί να υπερηφανεύεται πως πραγμάτωσε την πιο ακραία φαντασίωση, πως στάθηκε στο πλευρό της εγκόσμιας επιθυμίας, τραγουδώντας κάθε πιθανό σενάριο, κάθε εκδοχή της ζωής, ανασύροντας από την ανυπαρξία χαρακτήρες με κερδισμένο το στοίχημα της αιωνιότητας. Ο κόσμος της έβδομης τέχνης έρχεται να κάνει πράξη το εμβληματικό, να ενσαρκώσει κάθε χαρακτήρα της ζωής εκεί έξω, να καυτηριάσει, να καταγγείλει. Τα αστέρια του παρελαύνουν από τις εκράν και η ανθρώπινη δυνατότητα μπορεί επιτέλους να φανταστεί το αδύνατο δυνατό μες σε αυτά τα μικρά σύμπαντα πυκνά σε όλα τα είδη της τέχνης. Ονόματα, πεζοδρόμια της δόξας στην καλύτερη στιγμή της ματαιοδοξίας μας, αποτυπώματα από ινδάλματα, μοντέρνους θεούς που συντρίβονται εκκωφαντικά. Κάπως έτσι το ίδιο το Χόλιγουντ, αυτός ο αστερισμός του αδύνατου σήμερα χάνει την αίγλη του και άκομψα πλάθει την σαρκοφάγο του. Μια κιβωτός, σαν εκείνη του Γιώργου Ιωάννου γεμάτη αυτήν την φορά από το πιο τέλειο ψέμα θα φυλά τις πιο χρυσές του σελίδες. Και ίσως μερικοί άλλοι, ορισμένοι γνήσιοι και αυθεντικοί αποθηκάριοι της μικρής, ταπεινής γοητείας που πάντοτε θα μονοπωλεί το περιεχόμενο του κινηματογραφικού κόσμου. Προσωπικότητες που με την ματιά τους πλούτισαν την αμερικάνικη, κινηματογραφική βιομηχανία.

Ανάμεσά τους, δίχως αμφιβολία ο Quentin Tarantino και άλλοι που συνεισφέρουν σε μια ζωγραφιά, σε παράδοξους χαρακτήρες που πιστεύουν στην ακέραια ιδέα της δικαιοσύνης. Μια δικαιοσύνης που γράφεται με ρεβόλβερ και αίμα και ασύλληπτα περιθώρια, ντυμένα ολοζώντανα εκκεντρικά χρώματα.

Αλλά επειδή θα πρέπει κανείς να προσέξει ένα σημείωμα σαν αυτό μην τάχα και αδειάσει από ευγνωμοσύνες και γίνει νεκρολογία, στα ηχεία παίζει τώρα το Stuck in the middle with you καθώς μια παρέα από τίμιους άντρες, βουτηγμένους ως το λαιμό στο αίμα λύνουν τις διαφορές τους στο Reservoir Dogs. Εκείνο το γκαράζ μετατρέπεται σε σκηνή από μια δίχως προηγούμενο σφαγή, καθώς τα παλικάρια ανταλλάσσουν δικαιοσύνη μεταξύ τους και ένας προς έναν πέφτουν νεκροί. Δεν τους καίγεται καρφί για την ζωή τους. Ανήκουν στην φυλή του Django που δίχως τις αλυσίδες του μετατρέπεται σε μια φονική μηχανή, στο όνομα της ανθρωπότητας και του κοριτσιού του. Υπάρχει λίγη ευτυχία εκεί έξω, υπόσχεται ο Tarantino και διαλέγει προσεκτικά την μουσική του καθώς τα παλικάρια μιλούν με τα μάτια ή ταμπουρώνονται και γύρω πέφτουν βροχή οι σφαίρες. Το Pulp Fiction διαμόρφωσε μια ολόκληρη σχολή και άσκησε τεράστια επιρροή διαμορφώνοντας κάτι διαφορετικό από όσα πεθαμένα σημαίνει η τρομερή λέξη κουλτούρα. Αργότερα τίτλοι όπως Kill Bill, Death Proof και το ύστερο Κάποτε στο Χόλιγουντ.

Αυτό που ο Tarantino φρόντισε να κάνει βιβλίο στην εξαιρετική, ρέουσα μετάφραση του Βαγγέλη Γιαννίση από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Ο αμερικάνος σκηνοθέτης με το αμίμητο ύφος του και τον ωμό ρεαλισμό γράφει ένα μυθιστόρημα αποχαιρετισμό στον κόσμο του Χόλιγουντ, σε αυτές τις ανεπανάληπτες ράτσες και τους τρομερούς ήρωες που μπλέκουν τις ζωές τους με ακατόρθωτους τρόπους, φτιαγμένοι από πάθη και α στερητικά. Κασκαντέρ και πρωταγωνιστές, χίπις και εύκολα κορίτσια που μετρούν εδώ και εκεί τα άστρα, που ραγίζουν καρδιές και σταματούν την κυκλοφορία. Κάποτε στο Χόλιγουντ κυκλοφορούν ήρωες που πηδούν από μπαλκόνια και εξώστες και οδηγούν γρήγορες μοτοσικλέτες και αγαπούν εικοσάχρονα κορίτσια από σπάνιο υλικό, με λεπτά άκρα και μυρωδιά Μπούικ, ινδιάνικες κοτσίδες, ένας κόσμος από σάρκα, λάθη και ζημιές. Μικροί χαρακτήρες, με αφάνταστες ζωές, αστέρια που κυκλοφορούν τους δρόμους της δόξας και εκπροσωπούν μια πλούσια πανίδα. Αδίστακτοι και ωραίοι οι ήρωες του Tarantino ανταποκρίνονται πλήρως στις φανταστικές ιστορίες που διάφορες παλιοσειρές δάνεισαν στον συγγραφέα αποκαλύπτοντας σκηνές από μια πραγματικά κινηματογραφική ζωή. Οι φίλοι του και αυτό το ταπεινό ευχαριστώ παραμένει στην πρώτη σελίδα του μυθιστορήματος, στην μετάφραση του Βαγγέλη Γιαννίση, την πάντα προσηλωμένη στην ατμόσφαιρα που αναδύουν τα κινηματογραφικά σύμπαντα του Tarantino. Μελαγχολικό και συναρπαστικό μαζί το πεπρωμένο αυτού του πλήθους που στελέχωσε τις εφεδρείες του Χόλιγουντ. Ένας κόσμος γειωμένος, φτιαγμένος από σάρκα, μυστικά ρομαντικός, κυρίες και κύριοι η χρυσή εποχή του αμερικάνικου ονείρου στις οθόνες σας.

Ορισμένα άλογα μπορούσαν να μάθουν πώς να πέφτουν χάμω δίχως να τραυματιστούν ή να τρομάξουν. Και στο Χόλιγουντ την εποχή που γυρίζονταν εκατοντάδες ταινίες και σειρές γουέστερν, αν ήσουν ιδιοκτήτης ενός αλόγου που ήξερε πώς να πέφτει και μετά να σηκωθεί, μπορούσες να βγάλεις μια μικρή περιουσία. Εκτός και αν ήσουν αρκετά τυχερός ώστε το βλαστάρι σου να γίνει επιτυχημένο παιδί – ηθοποιός δεν υπήρχαν πιο εύκολα λεφτά. Ο Tarantino παραθέτει μερικές σπάνιες λεπτομέρειες της ζωής που γράφεται με φόντο τον πιο πλούσιο λόφο του κόσμου. Ένας σωρός από δολάρια σηκώνει επάνω του την αμερικάνικη εποποιία, το Χόλιγουντ διαθέτει χιλιάδες θεούς, τους λατρεύει , περνά από την έξαρση στην κατάπτωση, φτιάχνει σκαιές πολιτείες, μονάχα οι φροντιστές κατοικούν εκεί μέσα. Χτίζει φτηνά ξενοδοχεία, χαράζει χωματόδρομους για να κατηφορίσει ο ήρωας, οι κομπάρσοι μπαίνουν γρήγορα στο πετσί του ρόλου. Το αποτέλεσμα είναι μερικές δεκάδες στρώσεις να κρύβουν την δική τους ζωή μα αυτό ελάχιστη σημασία έχει όταν κανείς κατοικεί μια πόλη φάντασμα, σκηνικό άγριας δύσης, στάβλοι, παντοπωλεία, ένας νεκροθάφτης, η ζωή διαθέτει τα σύμβολά της και το Χόλιγουντ τα σημειώνει όλα, καταγράφει στην κάμερα όπως ο Προυστ ζει ξανά τις ζωές των πραγμάτων και των ανθρώπων και των εποχών.

Ποιος μπορεί να πει αν κάποτε θα πεθάνει το Χόλιγουντ; Θα μπορούσε ένα και μόνο χαστούκι να ρίξει ένα τέτοιο καλοταϊσμένο σύστημα, να λερώσει την φήμη του; Κανείς δεν το νομίζει. Οι εποχές ίσως αλλάζουν όμως η δίψα του κοινού για τους κόσμους που φτιάχνουν σκηνοθέτες όπως ο Quentin Tarantino παραμένει επίμονη. Όσο σκληρός και αν είναι ο κόσμος του, οι ήρωες αγαπιούνται και είναι παράδοξα ψύχραιμοι, ήσυχα σαν να εξομολογούνται περνούν από το εξωφρενικό ως το πραγματικό και έπειτα ξανά πίσω , στο ίδιο μονότονο δρομολόγιο. Ο χημισμός του κυττάρου στην περίπτωση των Ρικ και Κλιφ διαθέτει μπόλικο τυχοδιωκτισμό, αρκετά μυστικά, ατόφια γοητεία, γρήγορο σεξ, κάλπικες υποσχέσεις, σιωπηλά τηλέφωνα, πρώην κατάδικους, την Mrs Texas στο απόγειο της πικρής της δόξας. Αν αρνηθείς αυτόν τον γρήγορο, παράδοξο τρόπο του παλιού Χόλιγουντ, αυτόν που μεταφέρει ο Βαγγέλης Γιαννίσης στην μετάφραση που κυκλοφορεί από τα Ελληνικά Γράμματα από το Κάποτε στο Χόλιγουντ του Tarantino, αν αρνηθείς τότε σκηνές όπως εκείνες του Ρικ στις Δεκατέσσερις Γροθιές του ΜακΚλάσκι, τότε επιδέξιοι φόνοι με αστραφτερό ασημένιο στιλέτο δεν μπορούν να σου πουν τίποτε, για έναν κόσμο που κάτω από το χειροκρότημα κρύβει τα ουρλιαχτά με φώτα που θαμπώνουν υπέροχα.

Μα οι ήρωες μοιάζουν να το αγαπούν. Μες στις γραμμές του ξαναγίνονται όσα δεν είναι, κάτι γιγάντιες ελαιογραφίες με τύπους ντυμένους στολή ιππικού όλο μορφασμούς, κομμάτι μιας πελώριας διαφημιστικής καμπάνιας για την Επανάσταση των Κομάντσι. Δεν βαριούνται ποτέ, όπως και ο αναγνώστης ακολουθώντας υπάκουα, όπως στα φιλμ, τις παράξενες λήψεις και την αληθινή όψη των αστεριών όταν τα φώτα σβήνουν και το μάλλον όνειρο μεταμορφώνεται σε άσχημα μεθύσια. Μικρές και μεγάλες ιστορίες ξετυλίγονται με τυχαίες αφορμές, σαν τον ξεχωριστό βρυχηθμό του roadster που μεταφέρει τους Ρόμαν και Σάρον Πολάνσκι στην επιβλητική τους έπαυλη. Κάπως έτσι, καθώς οι ζωές κυλούν παράλληλα και οι ήρωες του Tarantino γυρεύουν όπως η ολόκληρη η Αμερική των πρώιμων 70s μια θέση στον ήλιο, το Κάποτε στο Χόλιγουντ αναπλάθει την γοητεία του ατημέλητου και παραστατικού αυτού κόσμου. Ο Quentin Tarantino γράφει το μυθιστόρημά του σαν να σκηνοθετεί εκείνους τους τύπους και με τα λόγια του δοκιμάζει να ζωντανέψει τις πιθανότητές τους, να θέσει σε κίνηση τα μικρά και τα μεγάλα αστέρια ενός εκτυφλωτικού σύμπαντος με εξωφρενικούς χαρακτήρες, παράδοξα πάθη και απίθανες ιστορίες, ανθρώπους τόσο κοντινούς μας ώστε αυτό εδώ το βιβλίο να μιλά για κάτι τόσο οικείο όσο οι κινηματογραφικοί ήρωες που μια φορά και έναν καιρό αγαπήσαμε. Οι εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα φέρνουν στο προσκήνιο την εξαιρετική μετάφραση του Βαγγέλη Γιαννίση και η γραφή του Tarantino αναλαμβάνει όλα τα υπόλοιπα απολαυστικά αυτού του ξεχωριστού μυθιστορήματος.