***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Μια συλλογή ιστοριών από μεγάλες πένες του περασμένου αιώνα και ένα μπουκέτο αφηγήσεων αλιευμένων από λαϊκές παραδόσεις του Μεξικού, της Αφρικής, της Αραβίας και άλλων τόπων της γης (και κάτω, και πέρα από τη γη φυσικά!). Το εξώφυλλο του βιβλίου μέσα από το οποίο απειλητικά μάτια σε ατενίζουν, θυμίζει αφίσα έργου θεάτρου Grand Guignol και εκτελεί μια μοναδικά μακάβρια ωδή στον τίτλο του.
Οι ιστορίες του βιβλίου είναι:
- «Ο Αθηνόδωρος και το φάντασμα» – Πλίνιος ο Νεότερος. Το αξιοσημείωτο με ετούτη την ιστορία είναι πως, γραμμένη τον τελευταίο αιώνα π.Χ., ίσως και να αποτελεί την πρώτη καταγραφή φαντάσματος όπως θα το γνωρίσουμε μετέπειτα στην κλασική του μορφή (στοιχειώνοντας ένα σπίτι, σέρνοντας αλυσίδες σκλαβιάς και αποζητώντας μια λύτρωση μετά θάνατο). Συλλεκτική ιστορία!
- «Το παζάρι των νεκρών» αποτελεί μια λαϊκή αφήγηση που μας έρχεται από Δυτική Αφρική και μιλάει για την παράλληλη ύπαρξη δυο κόσμων (των ζωντανών και των νεκρών όπως υποψιάζεστε), ωστόσο ο τρόμος λειτουργεί ελάχιστα εδώ και η ιστορία αποτελεί περισσότερο μια διδαχή ζωής με μεταφορικές έννοιες. Πάντως δεν μπορείς να βηματίσεις από τον έναν κόσμο με τον άλλον δίχως να υπάρξουν συνέπειες!
- «Ο άντρας που έφερε πίσω τη γυναίκα του από τη χώρα των πνευμάτων». Επίσης μια λαϊκή αφήγηση που μας έρχεται από την ινδιάνικη φυλή των Γουινεμπέγκο της Βόρειας Αμερικής. Λίγος τρόμος και εδώ, όμως απολαύστε την ιστορία οραματιζόμενοι πως βρίσκεστε σε μια ινδιάνικη σκηνή, τα κάρβουνα είναι αναμμένα μπροστά σας και μέσα τους καίγονται φύλλα, βότανα και άλλα παραισθησιογόνα μυρωδικά, ενώ ο αρχηγός της φυλής διηγείται μια αλληγορική ιστορία που συμβολίζει την πορεία ζωής-θανάτου και ντύνει μοναδικά ένα πανάρχαιο έθιμο της φυλής.
- «Το ζωγραφισμένο δέρμα» του Κινέζου Που Σουνγκ Λινγκ. Εδώ βουτάμε στον τρόμο και το απολαμβάνουμε! Οι μνημειώδεις ιστορίες του Λινγκ μιλάνε για το υπερφυσικό και μέσα τους δεν παρελαύνουν απλώς φαντάσματα και δαίμονες, αλλά μια ολόκληρη κουλτούρα βασισμένη σε αρχέγονες παραδόσεις της Ανατολής. Κεντρικά μοτίβα των ιστοριών είναι η ανδροκρατούμενη κοινωνία, η λαγνεία, οι σαρκικές επιθυμίες και φυσικά οι συνέπειές τους. Η συγκεκριμένη ιστορία μιλάει για έναν δαίμονα που αλλάζει μορφές και ως γυναίκα θα ρίξει στην παγίδα του έναν καλοσυνάτο άνδρα που του πρόσφερε βοήθεια και στέγη. Υποψιάζεστε πόση καλοσύνη κουβαλάει για κάποιον ένας δαίμονας, σωστά; Ευθεία γραμμή αφήγησης, άμεση φρίκη με εικόνες που κεντάνε και διαπίστωση πώς ο συγγραφέας δημιούργησε σχολή στα χρόνια του επηρεάζοντας τη δυτική κουλτούρα των επόμενων γενιών και τη δομή δεκάδων βιβλίων τρόμου.
- «Η ιστορία του δεύτερου βασιλιά-ζητιάνου» είναι αλιευμένη από τις αραβικές «Χίλιες και μία νύχτες». Είναι μια ιστορία μέσα σε μια δεύτερη –χωρίς ωστόσο να μας μπερδεύει– και ακόμα κι αν δεν αποτελεί αμιγώς μια ιστορία τρόμου, είναι απολαυστικότατη έτσι πλημμυρισμένη με τζίνι, εφρίτες, χαλίφηδες, μάγια, μάχες και άπειρες μεταμορφώσεις. Η ακατάπαυστη ροή της και τα αλλεπάλληλα γεγονότα βουτηγμένα στη θρησκευτικότητα του Ισλάμ και δεμένα σε ένα μακρύ σχοινί παραδόσεων της Ανατολής, μου έφερε κατά νου τις αξεπέραστες περιπέτειες του βαρόνου Μινχάουζεν.
«Όταν η μοίρα σού φέρνει συμφορές, να παρηγορείσαι με τη σκέψη πως η μια μέρα φέρνει προκοπή κι η άλλη δυσκολίες»
- «Η κατάρα της φωτιάς και των σκιών» του νομπελίστα Ιρλανδού Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς. Υπάρχει πιθανότητα ετούτη την ιστορία να την έχει διηγηθεί στον Γέιτς η ίδια του η μητέρα, μιας και τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα στο Σλίγκο, την ιδιαίτερη πατρίδα της. Ο ποιητής αντλεί έμπνευση από έναν τοπικό θρύλο, παντρεύει την ιρλανδική μυθολογία με χριστιανικά στοιχεία και μέσα από μια γραφή βουτηγμένη στη μελαγχολία, μας προσφέρει τον τρόμο υπό μορφή «θεϊκής» τιμωρίας.
- «Ο χήρος και η γυναίκα του», μια λαϊκή αφήγηση από το Μεξικό, έναν τόπο όπου οι νεκροί έχουν τη δική τους ημέρα (Dia de los muertos) και οι ζωντανοί μεταμφιέζονται σε σκελετούς για να γιορτάσουν την επαφή με αγαπημένους που έχασαν. Η πεποίθηση πως όσοι πέθαναν συνεχίζουν να υπάρχουν κάπου αλλού υφίσταται μέχρι και τις μέρες μέσω μιας ολόκληρης κουλτούρας που διατηρεί το έθιμο και έχει παντρέψει τον καθολικισμό με τις αρχαίες παραδόσεις των Αζτέκων. Ετούτη η μακάβρια ιστορία μιλάει για τη μετάβαση μιας ψυχής από τον κόσμο των ζωντανών στον κόσμο των νεκρών, ενώ παράλληλα αποτελεί ωδή στη λαχτάρα μιας επανένωσης και έναν έρωτα γεμάτο μοναξιά.
- «Ο βρικόλακας» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, μια ιστορία-ποίημα που βρίθει εικόνων τρόμου και φρίκης. Βασισμένη σε πραγματικό πρόσωπο (τον Θανάση Βάγια που εικάζεται πως ήταν προδότης και υπεύθυνος για τη σφαγή εξακοσίων Ελλήνων). Το συγκεκριμένο πόνημα θα αποτελέσει για πολλούς το αγαπημένο της συλλογής καθώς μέσα στον λυρισμό του εξυφαίνει μερικές υπέροχα φρικτές εικόνες. Η τρόμος εδώ είναι σε συνάρτηση με τύψεις, αναζήτηση συγχώρεσης, τιμωρία και την ησυχία (ή όχι!) που επιφέρει ένας θάνατος όταν οι πράξεις του νεκρού τον καθιστούν καταραμένο και απέθαντο. Εντέλει, είναι σύγκλιση μύθων και ομόρριζη φαντασία των βαλκανικών λαών η αποτύπωση του φαινομένου «Βρικόλακας» ή μήπως είναι καταγραφές πραγματικών γεγονότων; Η Ελλάδα είναι γεμάτη από τέτοιες αναφορές, όμως την αλήθεια λίγοι γνωρίζουν καθώς μέσα στα σύγχρονα χρόνια, η δυναμική της κρύφτηκε πίσω από τον ορθολογισμό. Απολαύστε ετούτο το διαμάντι της συλλογής!
- «Η οικογένεια του βουρδούλακα» του Αλεξέι Τολστόι. Ο εξάδελφος του Λέοντα μας προσφέρει κατά τη γνώμη μου το ομορφότερο δείγμα τρόμου μέσα σε ετούτη τη συλλογή, ένα κείμενο διαποτισμένο με τη σλαβική παράδοση. Μια ιστορία που μόλις την ξεκινήσεις δεν γίνεται να μην την τελειώσεις καθώς ο τρόμος αναδύεται κατακόκκινος, θερμός και απειλητικός μέσα στις σελίδες. Εδώ εφάπτονται και τα μάτια του εξωφύλλου (θα με θυμηθείτε σαν τη διαβάσετε!) ενώ εξαιρετική εντύπωση κάνει η κατά Τολστόι προσέγγιση που διαχωρίζει τους βρικόλακες από τους βουρδούλακες, καθώς οι δεύτεροι προτιμούν να πίνουν το αίμα συγγενών και φίλων τους έτσι ώστε όταν εκείνοι πεθάνουν να μεταμορφωθούν και οι ίδιοι σε βουρδούλακες, δημιουργώντας έτσι στρατιές απέθαντων. Όπως καταλαβαίνετε η δομή κλιμακώνεται σε τέτοια ένταση που θυμίζει κλασικές ταινίες της «Hammer» και την ιστορία την ακούς, τη ζεις, τη χαίρεσαι! Πραγματικός, χειροπιαστός τρόμος!
- «Το φάντασμα του Κάντερβιλ» του Όσκαρ Ουάιλντ. Γνωστός για το πνευματώδες ύφος του, εδώ έχουμε το πρώτο του διήγημα που δημοσιεύτηκε και έμελλε να γίνει μια από τις γνωστότερες ιστορίες του. Γεμάτη θεατρικότητα από έναν μάστορα του είδους, η ιστορία ακροβατεί από το τραγικό στο αστείο, διακωμωδώντας τον γοτθικό τρόμο μέσω ενός φαντάσματος που εναγωνίως προσπαθεί να τρομάξει τους νέους ένοικους του πύργου του. Και ενώ έχω διαβάσει την ιστορία χρόνια πίσω, επιβεβαίωσα τον κανόνα της αξίας της απολαμβάνοντάς την από την αρχή! Υπέροχο κλείσιμο σε μια συλλογή που διάβασα απνευστί.
Εν κατακλείδι, οι «Κλασικές ιστορίες τρόμου απ’ όλο τον κόσμο» δεν είναι και τόσο σκοτεινές –δίχως αυτό να τις κάνει λιγότερο απολαυστικές. Το ζύγι θα έλεγα πως βρίσκεται κάπου στη μέση μεταξύ τρόμου-αγωνίας και παραβολών-διδαχών. Σίγουρα το μεταφυσικό και το παράδοξο δηλώνουν παρόντα αλλά είναι μια συλλογή που μπορεί να διαβαστεί και από ευρύτερο, μη μυημένο στον τρόμο, κοινό. Για ακόμη μια φορά θα σταθώ στη μετάφραση και την ανθολόγηση του κυρίου Θωμά Μαστακούρη που πριν από κάθε ιστορία μας προσφέρει έναν πρόλογο-θησαυρό πληροφοριών για την καθεμιά, ενώ σημαντικότατη είναι και η ύπαρξη παραπομπών που μας τροφοδοτούν πληροφορίες που αφορούν σε κοινωνικές ιεραρχίες, τόπους, αναφορές εθιμοτυπικών, σημασιολογία λέξεων κ.α.
Συνοδέψτε ταξιδιάρικα την ανάγνωση του βιβλίου ακούγοντας τον δίσκο «In A Gadda Da Vida» των Iron Butterfly.
Περιλαμβάνονται οι ιστορίες:
– “Ο Αδηνόδωρος και το Φάντασμα”, Πλίνιος ο Νεότερος (αρχαία Ρώμη)
– “Το Παζάρι των Νεκρών”, λαϊκή αφήγηση (Δ. Αφρική, Δαχομέη)
– “Ο Άντρας που έφερε πίσω τη Γυναίκα του από τη Χώρα των Πνευμάτων”, αφήγηση της φυλής Γουινεμπέγκο (Β. Αμερική, Νεμπράσκα)
– “Το Ζωγραφισμένο Δέρμα”, Που Σουνγκ Λινγκ (Κίνα)
– “Η Ιστορία του Δεύτερου Βασιλιά-Ζητιάνου”, ιστορία από τις Χίλιες και Μια Νύχτες (Αραβία)
– “Η Κατάρα της Φωτιάς και των Σκιών”, Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (Ιρλανδία)
– “Ο Χήρος και η Γυναίκα του”, λαϊκή αφήγηση (Μεξικό)
– “Ο Βρυκόλακας”, Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (Ελλάδα)
– “Η Οικογένεια του Βουρδούλακα”, Αλεξέι Κονσταντίνοβιτς Τολστόι (Αν. Ευρώπη)
– “Το Φάντασμα του Κάντερβιλ,” Όσκαρ Ουάιλντ (Αγγλία)
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
