Ο τίτλος μονάχος του είναι αρκετός για αντιληφτεί ο αναγνώστης περί τίνος πρόκειται. Αν έλειπε το «χυμώδης», όσο μπορεί να είναι μια γραφή, αν τα όσα έχει να πει ο συγγραφέας δεν ήταν εκφρασμένα με τόσο διασκεδαστικό, ενίοτε χιουμοριστικό ή και ευρηματικό τρόπο, το αποτέλεσμα πιθανότατα θα ήταν βαρετό.
Όμως ο Νίκος Σαραντάκος με γλαφυρότητα και μαεστρία πλέκει τα short stories των φρούτων. Σχεδόν τα προσωποποιεί, εμφανώς επηρεασμένος από τον «Πωρικολόγο», το λαϊκό σατυρικό έργο που ανάγεται στον δέκατο τρίτο αιώνα στο βυζάντιο. Έτσι τα φρούτα γίνονται οι ήρωες μας, οι ιστορίες τους συχνά εμπεριέχουν μικρές περιπέτειες όπως αυτές των ανθρώπων που μεταναστεύουν αναζητώντας καλύτερη τύχη.
Αυτή τους η πορεία, εκφράζεται στη λαϊκή θυμοσοφία, μέσα από παροιμίες, φράσεις και στιχάκια, μύθους και ιστορίες για τη θεση τους στην αρχαία και νεότερη κουλτούρα, μα και στιγμές που διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο στις πολιτικό-οικονομικές εξελίξεις. Σύντομη μα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αναφορά στη σταφιδική κρίση που ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την πτώχευση επί Τρικούπη, όπως και η ληστρική εκμετάλλευση της μπανάνας, ενίοτε με τη συνδρομή των πεζοναυτών των ΗΠΑ που οδήγησε στις «Δημοκρατίες της Μπανανίας» με τους δοτούς ηγέτες. Για το συγκεκριμένο κακό της παρελθόν η Γιουνάιτεντ Φρουτ άλλαξε το όνομα της σε Τσικίτα. Το αίμα που συνδέεται με το άτιμο κέρδος από τις καλλιέργειες είναι διαχρονικό φαινόμενο…
Η έρευνα που έχει κάνει κυρίως στο γλωσσολογικό-ετυμολογικό μα και ιστορικό μέρος, είναι πλούσια, μόλο που φαίνεται πως η ενημέρωση του για το πού και πόσο καλλιεργούνται σήμερα στην Ελλάδα τροπικά φρούτα, είναι ελλειμματική. Αφού όμως δεν είναι στις προθέσεις του να μιλήσει για την καλλιέργεια, ούτε τις ιδιότητες ή την διατροφική αξία των φρούτων, μπορούμε να το παραβλέψουμε.
Έτσι παρακολουθούμε τους ήρωες μας, τα φρούτα, ήδη μέσα από τα έπη του Ομήρου, να παίρνουν τη θεση τους ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους, μα κυρίως να στηρίζουν διατροφικά ολόκληρους λαούς, ή τουλάχιστον τις φτωχότερες μάζες αποκτώντας ζωτική σημασία. Χαρακτηριστικό είναι, πως πέρα από όσα αναφέρει ο συγγραφέας ίσως γιατί αφόρα το κρασί, παράγωγο κι όχι φρούτο, ο Ερρίκος ο Η΄ βασιλιάς της Αγγλίας το 16ο αιώνα, διόρισε τον πρώτο πρόξενο στο Ηράκλειο της Κρήτης, με αποκλειστική αποστολή να προμηθεύεται κρασί, την γνωστή μαλβαζία (Η δημιουργία του κρητικού τοπίου, πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης). Όμως πληροφορούμαστε τι ήταν οι συκοφάντες (ναι σχετικοί με το φρούτο) και πιο το δευτερεύον φρούτο του παραδείσου μεταξύ άλλων ενδιαφερόντων.
Το έργο, στα χνάρια μιας «Πολίτικης κουζίνας», αφήνει τους χυμούς και τα αρώματα χάρη στην πένα του Σαραντάκου, να μας ταξιδέψουν. Κι έχει τη νοσταλγία του το ταξίδι, σαν θυμόμαστε την εποχή που πιτσιρίκια πετροβολούσαμε τα τελευταία κορόμηλα στα ψηλά, αδειάζοντας το δέντρο πριν ωριμάσει τους καρπούς του, ή που κάναμε νυχτερινές επιδρομές σε μποστάνια και περιβόλια. Μερικές –άτυχες- φορές, κάποιος θυμωμένος ιδιοκτήτης μας εξηγούσε «πόσα απίδια βάζει ο σάκος»…
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
