***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Ο Γάτος που Έσωζε Βιβλία, Sosuke Natsukawa, Εκδόσεις Ψυχογιός

Σε μετάφραση

Αύγουστου Κορτώ

Στο συναρπαστικό Χρονικό της Νάρνια όλα μιλούν και όλα ψιθυρίζουν έναν σκοπό. Πλάσματα και πράγματα συμμετέχουν σε μια χειρονομία που αποβλέπει στην ζωή και την δόξα της ομορφιάς. Συγκρούονται, πεθαίνουν, ξεχειμωνιάζουν, ρίχνονται στην μάχη και με τον άνεμο χορεύουν. Τέτοια συγκλονιστικά παραμύθια μπορεί να γεννά η μεγάλη οθόνη. Μυθιστορήματα ολόκληρα, προικισμένα με το αφάνταστο, ολάνθιστα από αξίες ιπποτικές που αναλογούν σε πράξεις μεγάλες, ανυπέρβλητες. Το φεγγάρι μεταμορφώνεται σε κρύο αλουμίνιο, η μυστική ζωή αποκαλύπτεται, ένα σωρό αινίγματα γυρεύουν απαντήσεις, κάθε τι φαντάζει χρήσιμο και ωραίο μες στον κόσμο των παραμυθιών και βαθυστόχαστο, με όλα γίνεσαι φίλος, η ουσία ξεχειλίζει μες στην πυκνή σημασία της ανθρώπινης πράξης.

Έναν τέτοιο κόσμο, βγαλμένο θαρρείς από τα Γράμματα του Γιώργου Μηλιαρέση και τις εκδόσεις 24 Γράμματα, μπορεί κανείς να απαντήσει στην ξεχωριστή έκδοση του Ψυχογιού. Ο Αύγουστος Κορτώ αναμετράται με το εγχείρημα της μετάφρασης και εισφέρει αποφασιστικά στο μεγαλείο της ιστορίας του Sosuke Natsukawa που υπογράφει το μυθιστόρημα Ο Γάτος που Έσωζε Βιβλία. Ακίνητα γεφύρια πάνω από κήπους, το ζήτημα της απλής ζωής της γεμάτης από το θαύμα, το περιττό της θαυμάσιας οικονομίας που συμπληρώνεται από τον αφάνταστο κόσμο του ωραίου και του ιδανικού. Οι ρίγες του γάτου με την ανθρώπινη λαλιά και το μνημειώδες θάρρος ενός αγοριού, η πορσελάνινη υφή του κοριτσιού, το κατάμεστο που φαντάζει αδειανό, οι δαιδαλώδεις βεράντες, εκείνη το ρητό που θέλει τα παραμύθια να φτιάχνονται για να μαγεύουν τον κόσμο, σαν την Νίκη της Σαμοθράκης. Όλα γεννιούνται πάνω σε λεπτό ρυζόχαρτο με γραμμές καμωμένες από μελάνι και μέσα εκεί σαλεύει ο κόσμος του Natsukawa που αριστοτεχνικά ξαναφτιάχνει σε μια υπέροχη, μεταφραστική χειρονομία ο Αύγουστος Κορτώ. Ο σημαντικός πεζογράφος έρχεται ξανά με ένα μυθιστόρημα γεμάτο από την αθωότητα των παιδιών και την αύρα της ολόδροσης ιστορίας , εκείνης που την σκαρώνουν τα σύμβολα και την λένε τα όνειρα. Μυστήρια σαν τον θάνατο, περιβάλλονται από την ίδια, αφοπλιστική θεώρηση της ιαπωνικής ψυχογραφίας, αυτήν που αναδεικνύει στο ύψος μιας τελετής κάθε ευκαιρία που η μνήμη πάντα φυλά για λογαριασμό μας. Και έτσι ξαναζούνε για πάντα. Ο Γάτος που Έσωζε Βιβλία χαρίζει σε φίλους και ανυποψίαστους αναγνώστες αυτήν την δεύτερη ζωή που η τέχνη ορθώνει μόνον για μας, που τα βιβλία περιέχουν, πίσω από το σκληρό εξώφυλλό τους, στο βάθος της ρωγμής που σημαδεύει το ορατό και αφήνει ζωντανή την ιδέα του αφάνταστου, του άρρητου και του μοναδικού.

Το σκληρό εξώφυλλο της έκδοσης του Ψυχογιού σημαίνει πολλά περισσότερα από το έγχρωμο σχέδιό του, θαρρείς σε ξύλο παλιό. Σημαίνει την ξεχωριστή φροντίδα της Τζίνας Γεωργίου που επιμελείται την πρώτη εντύπωση αυτού του ξεχωριστού μυθιστορήματος. Ένας ολοζώντανος γάτος, μια απομίμηση πιστή, σχεδόν χειροπιαστή, γεννιέται μες στις σελίδες των βιβλίων που έχουν όλη την μοναξιά του κόσμου για να αναμετρηθούν. Τα βιβλία που αποκοιμιούνται στα ράφια του τίποτε, τα βιβλία που επιτελούν μια ολόκληρη μυσταγωγία, που τραγουδούν πράξεις με πελώριες σημασίες, που παρηγορούν και εξομολογούνται τα ανθρώπινα, απαλλαγμένα από τις εικόνες που δεσμεύουν την φαντασία. Το κινηματογραφικό μυθιστόρημα που οι εκδόσεις Ψυχογιός φέρνουν στο προσκήνιο συνεπάγεται την προσεκτική και εκλεκτική επιλογή των νέων τίτλων όσων σήμερα συνθέτουν την εντυπωσιακή βιβλιοπαραγωγή των εκδόσεων στην αυγή μιας παράξενης και ατίθασης εποχής. Πρόκειται για το είδος της ποιότητας που προσδίδει στην νουβέλα των εκδόσεων Ψυχογιός τον χαρακτήρα του εξαιρετικού, στην μορφή, την φόρμα του την ίδια. Απομένει στην ιαπωνική μυθολογία να πει την τελευταία κουβέντα για αυτό το αγόρι που συμπυκνώνει στο πρόσωπό του όλες τις εκδοχές των ηρώων. Εκείνων που διατρέχουν ακατόρθωτες μα την ίδια στιγμή τόσο υπαρκτές τις σελίδες αυτού του γεμάτου από το μυστήριο και το θάμπος του κόσμου, βιβλίου. Η βιωμένη εμπειρία φαντάζει ο μόνος αστερισμός εκεί έξω, φτερουγίζει στον χώρο, καθαγιάζει τον χρόνο του ήρωα Ριντάρο που κυλά προς την αιωνιότητα. Η ζωή στις σελίδες του Γάτου Που Έσωζε Βιβλία δεν φαντάζει παλιά και φθαρμένη, αλλά διανέμεται ισόποσα ανάμεσα στην ευκαιρία και το βάρος που πηγάζουν από τα βάθη της πράξης, του φόβου την κοίτη.

Ο παππούς του ξυπνούσε νωρίς, όμως εκείνο το ανυπόφορα χειμωνιάτικο πρωινό δεν ήταν στην κουζίνα ως συνήθως. Στον Ριντάρο φάνηκε παράξενο και έχωσε το κεφάλι στην κρεβατοκάμαρα του παππού του, που ήταν στρωμένη με ένα τατάμι. Ο ηλικιωμένος άνδρας ήταν ακόμη χωμένος κάτω από το πάπλωμά του, έχοντας ήδη αφήσει την στερνή του πνοή. Δεν είχε όψη ανθρώπου που υπέφερε – στον Ριντάρο φαινόταν περισσότερο με άγαλμα κοιμισμένου. Κατά την γνώμη του ιατρού της γειτονιάς, πιθανότητα είχε υποστεί καρδιακή προσβολή και είχε πεθάνει γρήγορα. Έτσι αρχινάει η ιστορία, με θάνατο, με ψυχές που έχουν χάσει την ισορροπία τους, με μορφές νεανικές που γνωρίζουν την ζωή και στο σάρωμά της μαθαίνουν να σκύβουν το κεφάλι. Ο νεαρός Ριντάρο θα αναλάβει να σώσει το βιβλιοπωλείο του παππού του. Τα σπάνια αποκτήματά του, οι ξεχωριστές σελίδες που κατοικούν το παράδοξο αυτό μέρος, τα βιβλία που διαθέτουν μια δική τους μοίρα, η γνώση και το αίσθημά τους που παραμένει νεανικό και επίκαιρο όσα χρόνια και αν περάσουν, θέτονται στην αιχμή του ύστατου αγώνα του. Ο Ριντάρο μαζί με τους παράξενους ήρωες τραβούν τον δύσκολο εκείνο δρόμο που οδηγεί ίσια ως το υψηλό. Μα τίποτε δεν μπορεί να τον αποκόψει από την γη του, από αυτό το πραγματικό και συνάμα θαυμαστό που μόνο η λογοτεχνία των παραμυθιών κατορθώνει να διασώζει.

Στον κήπο φανήκανε φεγγίσματα και η ειρήνη βασίλεψε στην ομορφιά απάνω. Και στο ψιμύθιο που βάφει πάλλευκο το πρόσωπο του κοριτσιού, και στα μάτια του τα ζωγραφισμένα μέσα βαθιά φανήκανε τα σημάδια του τέρατος. Κίτρινες και μαύρες ρίγες ζωντάνευαν μες στους κήπους της. Και ο Ριντάρο, αγόρι ακόμη και ανήμπορο να ξεχωρίσει την αγάπη από το καθήκον, και ο Ριντάρο φόρεσε το πρόσωπο του καθήκοντος. Έχει να εξομολογηθεί μια ιστορία, ποτέ δεν διστάζει, τον κόσμο εμφατικά ζωγραφίζει και τα πράγματα. Η φύση του παραμένει μια πράξη ηρωική, εντός του μεγαλώνει μια πράξη ισοδύναμη της πιο ανέφελης ευτυχίας. Ο Ριντάρο έχει να σας πει μια ιστορία σεμνή και συμπονετική, γράφεται εδώ πλάι σας, στα παλιά τα μαγαζιά, στο βάθος τους. Γράφεται με τα υλικά της πιο άδοξης ζωής, είναι καμωμένο από πνεύμα και η καθαρή σκέψη σε τίποτε δεν συνέβαλε στο μεγαλείο αυτής της ιστορίας. Μια ιστορία για το τι σημαίνει άνθρωπος, μια ιστορία που αφήνει δειλά να φανεί πέρα από την υγρή ομίχλη, το δίκαιο και το φωτεινό. Ο Ριντάρο υπάρχει μες στην εικονογραφία του Μηλιαρέση και του μικρού του εγχειριδίου γύρω από το αποτύπωμα της λαϊκής ζωής στην πολιτεία του Τόκυο. Το τέρας είναι ο άνθρωπος, όχι ο Γάτος και το σπάνιο ρόδο στις σελίδες του βιβλίου. Ο Ριντάρο και οι πράξεις του, ο Γάτος και τα βιβλία φαντάζουν συγγενείς εξ αίματος, καθώς η ζωή πάλλεται δίχως να γυρεύει απαντήσεις σε ωραία ερωτήματα. Μονάχα καταφάσεις αντέχει η ζωή, κλειδιά και όρθρους περιφρονεί, κυλά και σαρώνει τις πέτρες και τα έργα, παραβιάζει τις διαστάσεις και επιβάλλεται. Όσο υπάρχουν παραμύθια τα άδυτα άδυτα δεν θα παραμένουν και εμείς οι φτωχοί θα μπορούμε να παίρνουμε μια γεύση από το αφάνταστο, από τον προμαχώνα του που υπερασπίζεται έναν κόσμο με περισσότερη μαγεία.

Ο Αύγουστος Κορτώ μεταφράζει τον Sosuke Natsukawa. Ο Ιάπωνας ιατρός και συγγραφέας που ασκεί την ιατρική στην επαρχία του Ναγκάνο παρουσιάζεται στο κοινό του που ήδη αθροίζεται σε είκοσι έξι χώρες. Ο Γάτος που Έσωζε Βιβλία των εκδόσεων Ψυχογιός σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ ανανεώνει το ενδιαφέρον γύρω από το πρόσωπο του Ιάπωνα συγγραφέα. Απομένει στην μυστική ενδελέχεια που διατρέχει σαν φλέβα τον ιστό αυτού του κόσμου, απομένει σε αυτήν το δύσκολο εγχείρημα να πει το τέλος της, να δικαιώσει την σημασία της ιστορία που στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή έρχεται με την φροντισμένη έκδοση του Ψυχογιού. Μια ενδελέχεια του έρωτα, του θανάτου, του πνεύματος που φυλακίζεται και πάλι σαλεύει μες στην φριχτή της τιμωρία, μες στους τοίχους που η ίδια χτίζει.  Κάπως έτσι χτίζεται η πλοκή του Γάτου που Έσωζε Βιβλία, η πλοκή ενός παραμυθιού γραμμένου κάπου στην παλιά πόλη του Τόκυο κάτω από τόνους χάλυβα και γυαλιού.

Στο μικρό μαγαζάκι του Ριντάρο η καινούρια έκδοση του Ψυχογιού σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ εφευρίσκει άλλες μορφές, πνευματικότερες, που αφηγούνται καλύτερα την αγάπη και την τιμή αυτού εδώ του κόσμου. Με την πάλη και την ποικιλία τους σφραγίζουν ανεξίτηλα τις σελίδες του βιβλίου. Και έτσι η ιστορία γραμμένη στο φως του λύχνου του παλιού, μεταφυσικού σχεδόν μαγαζιού στήνει διάλογο με το πνεύμα και την ίδια στιγμή στερεώνει την φιλία του ανθρώπου με το σύμπαν που του όρισαν να ζει.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.