***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Αναζητώντας ερείσματα μέσα σε μια διασπασμένη πραγματικότητα που μοιάζει σαν τεθλασμένη γραμμή στον ορίζοντα, υπάρχει πιθανότητα να βρεθείς σε απόκοσμα μονοπάτια, σε δρόμους φασματικούς, θραυσματικούς και νεφελώδεις, όπου το άγνωστο κατοικοεδρεύει. 

Η «Λεωφόρος ΝΑΤΟ» (εκδόσεις Κίχλη) αποτελεί ένα πανοπτικό μιας περιπλάνησης που ξεπερνά τα όρια μιας απτής διαδρομής και εμφιλοχωρεί σε κομμάτια της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, σε υπαρξιακές αναζητήσεις, σε συναισθήματα που ακροβατούν ανάμεσα στον φόβο και την απώλεια.

Ο συγγραφέας του βιβλίου, Νικήτας Σινιόσογλου, ψάχνει να συνδέσει το ατομικό στοιχείο με το κοινωνικό, μέσα από τη δημιουργία μιας πρωτότυπης κειμενικής φόρμας, που άλλοτε μοιάζει ως κραυγή απέναντι στη μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου και άλλοτε ως κάλεσμα για τη δημιουργία μιας ενιαίας συλλογικότητας. Παράλληλα, στέκεται επιφυλακτικός απέναντι στην έννοια του «τοξικού ανθρώπου», αφού όπως χαρακτηριστικά γράφει «τοξικό είναι ό,τι ξεβολεύει κι όλα απωθούνται ευκολότερα αν είναι τοξικά· ο ναρκισσισμός μας αποκτά το άλλοθί του».

Ο συγγραφέας διατρέχει δρόμους που φέρνουν στην επιφάνεια αναμνήσεις από το παρελθόν, ενώ παράλληλα δημιουργούν σκέψεις και συναισθήματα για το παρόν και το μέλλον. Αποτυπώνοντας με τον φακό του ανοίκειους χώρους και περίκλειστα σημεία, φωτίζει τον σύγχρονο κόσμο με εκείνη την αμφισημία που χαρακτηρίζει όποιον δεν διακατέχεται από κοινωνικές νόρμες, προκαταλήψεις και στερεότυπα. Χρησιμοποιεί μια αφηγηματική τεχνική που μοιάζει να αποφλοιώνει και να ξεγυμνώνει τον χώρο από οτιδήποτε περιττό και ανούσιο και διατρέχει, με την αυτοπεποίθηση του έμπειρου και την ορμή του πρωτάρη, τις παλινδρομήσεις και τις αγκυλώσεις μιας εποχής που είναι παγιδευμένη ανάμεσα σε έννοιες εφήμερες και παροδικές.

«Άραγε βρίσκεται ο τόπος σε φάση οικοδόμησης ή αποδρομής;» Αυτό το ερώτημα επανέρχεται διαρκώς στο μυαλό του αναγνώστη, μέσα από την περιπλάνηση του συγγραφέα στη Λεωφόρο ΝΑΤΟ, μια λεωφόρο ενδοσκόπησης και αυτογνωσίας, όπου ο συγγραφέας επιχειρεί να την οικειοποιηθεί, ακόμα και να τη σφετεριστεί, προκειμένου να αποκτήσει μια εστία, μια βάση, μια ταυτότητα – έστω κι αν αυτή είναι στιγμιαία ή ψευδεπίγραφη.

«Οι άνθρωποι που το παρακάνουν στους λεγόμενους δρόμους της σκέψης, που τους περιδιαβαίνουν πιο βαθιά απ’ όσο πρέπει και για πολύ καιρό, έχουν πότε πότε ανάγκη την περιπλάνηση με το σώμα…», επισημαίνει ο συγγραφέας, επιχειρώντας να εξηγήσει σε ένα βαθμό στον αναγνώστη ή να δικαιολογήσει στον εαυτό του – πρόκειται για την ανεστραμμένη οπτική γωνία του ίδιου κοσμοειδώλου – τους λόγους αυτής της οδοιπλανίας. Βέβαια, από την περιγραφή της συνειδητοποιούμε σταδιακά πως είναι βαθύτεροι, πολυπλοκότεροι και περισσότερο πρισματικοί, ειδικά από το σημείο που ο Νικήτας επιλέγει να μπλέξει προσωπικά βιώματα – γνωριμίες με ανθρώπους, διαβάσματα, παιδικές αναμνήσεις – μέσα σε ένα συνολικότερο πλαίσιο ώσμωσης και συνδιαλλαγής με συμπτώματα της εποχής.

Ο συγγραφέας τεμαχίζει την περιπλάνησή του σε μικρά στιγμιότυπα – τα περισσότερα έχουν ξεχωριστούς τίτλους – που μπορεί κανείς να τα διαβάσει μεμονωμένα ή κάτω από το πρίσμα ενός ευρύτερου πλαισίου χαρτογράφησης, ενώ ταυτόχρονα προεκτείνει το γλωσσικό στοιχείο με παραπομπές σε δικές του απεικονίσεις, που μοιάζουν με σηματωρούς της επόμενης περιπλάνησής του.

«Οι εξεγερμένοι πολίτες έχουν ανάγκη τις Θερμοπύλες τους. Στο κενό πώς να στήσουν οδοφράγματα κι από πού να σφενδονίσουν τα έπιπλα και τις οικοσυσκευές τους; Οι πλατιές λεωφόροι ευνοούν μόνον τις διμοιρίες που προελαύνουν συντεταγμένες∙ ενώ τα πλήθη εκτίθενται ανοχύρωτα και διασπώνται, αν δεν σμικραίνουν κιόλας με τρόπο μαγικό».

Διαχωρίζοντας την έννοια της φύσης από το τοπίο, ο συγγραφέας αναδεικνύει τις υπαρκτές δυσκολίες σχηματισμού του δεύτερου και, παρότι τις αναδεικνύει σχετικά νωρίς, καταφέρνει στο τέλος να γειτνιάσει επιτυχώς την «αίσθηση του ανήκειν και του συνανήκειν», με τον «αναγκαίο σπόνδυλο που ονομάζουμε ψυχικό τόνο».

Η «Λεωφόρος ΝΑΤΟ» είναι η απεγνωσμένη προσπάθεια του συγγραφέα να απεγκλωβιστεί από έναν λαβύρινθο παραληρηματικών σκέψεων και συναισθημάτων γύρω από το σωστό και το λάθος, το δίκιο και το άδικο. Με αυτή τη λογική ξεκίνησε την περιπλάνησή του, με την πίστη πως «η λεωφόρος δεν μπορεί να ξαναγίνει λαβύρινθος».  Το ότι στο τέλος καταφέρνει να μπει ακόμα πιο βαθιά μέσα του και ταυτόχρονα να κάνει κι εμάς αναπόσπαστα μέρη του, δημιουργώντας τελικά την προοπτική της συλλογικής αναζήτησης ενός νοήματος που θα μας υπερβαίνει, αποτελεί τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου και της περιπλάνησης. 

***O Παναγιώτης Κολέλης είναι συγγραφέας  

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.