***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Λεύκες, Βίκυ Κλεφτογιάννη, Εκδόσεις Κέδρος

Τα κορίτσια Λεύκες πίνουν νερό νύχτες ολόκληρες. Ψηλώνουν από θέρος σε θέρος, αποκοιμούνται απέραντους χειμώνες, πάντα νέες και ανυπεράσπιστες στις ερημιές ενός βίου υπαίθριου. Τα κορίτσια που σαν Λεύκες περνούν από το πλάι μας με ένα των μαλλιών τους θρόισμα ανάμνηση μοναδική, είναι πάντα κάτι μες σε αυτόν τον κόσμο που πνίγηκε μες στην πιο χυδαία πρόζα. Λεύκες που ελαφριά γέρνουν εμπρός στην κάθε μοίρα, έρμαια των στοιχειών που κατακλύζουν τις νύχτες τα κοριτσίστικα όνειρα. Είναι τα κορίτσια Λεύκες, πάντα σπασμένες, με μια αρχαία και απροσδιόριστη ηλικία, με μια φωνή, που θυμίζει ποταμίσια ανάμνηση. Συναντιούνται με το πιο σκληρό πρόσωπο της ιστορίας, ζηλεύουν, ξεχνούν, φροντίζουν σπίτια, φροντίζουν ανθρώπους, κακοποιούνται, νοσταλγούν πατρίδες, αρρωσταίνουν, ευγνωμονούν, προδίδουν, αντιδρούν, σαγηνεύουν, συμφιλιώνονται με την μοναξιά παλεύουν, χλευάζονται, ταξιδεύουν, πληγώνονται απ’τον φθόνο, δημιουργούν, αντέχουν, αγαπούν, αγαπιούνται. Δεν κερδίζει πάντα η αγάπη στην περίπτωση αυτών των κοριτσιών. Καμιά φορά η ιστορία αφήνει σημάδια, τα κορίτσια επιστρέφουν. Κάπου εκεί ο χτύπος του ρολογιού, μοναδική ανάμνηση ενός έρωτα μια φτιασιδωμένη κούκλα, με χαλασμένο μακιγιάζ και λάθη, στο σαλόνι του αστικού μας μύθου. Τα κορίτσια Λεύκες τραβούν ολομόναχες τον δρόμο τους, θυμίζουν εκείνη την στωική φιγούρα, την γεμάτη καρτερικότητα που ανάβει τα εικονοστάσια στο μνημειώδες ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαυτή για την Ελευσίνα, την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023.

Στην καλύτερη εκδοχή η ζωή τους θα περάσει μες στα βιβλία και κάτι ψυχές ευαίσθητες θα αφηγηθούν το πώς και το γιατί της καρδιάς τους που μοιράζεται και σπαράζει στα μικρά πορτραίτα της κυρίας Βίκυς Κλεφτογιάννη. Η καινούρια της έκδοση που φροντισμένη κατά τα συνηθισμένα και αδιαπραγμάτευτα των εκδόσεων Κέδρος κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία, μιλά με την φωνή αυτών των κοριτσιών, εγκιβωτίζοντας ιστορίες μιας τραγωδίας απλής και καθημερινής που πλάθει τις ζωές και τις σημαδεύει. Είναι η φωνή τους στα είκοσι και πλέον κομψοτεχνήματα που ακούγεται, μια μικρογραφία του κόσμου. Μινιατούρες ευτυχίας ή δυστυχίας, πρόσωπα μακρινά πια, που πέρασαν και πάνε, έρωτες που χτυπήσανε την κοιμισμένη χορδή της ψυχής και έπειτα σβήσανε. Χωριά αιώνια της αγίας, ελληνικής επαρχίας, κόσμοι συντηρημένοι μες στην παλιά και γνώριμη πίκρα. Σπίτια και ερείπια της ζωής μας, μαύρα, λέει ο ποιητής και ετούτο συνιστά το μόνο κλειδί που θα χρειαστεί κανείς για να αφεθεί στις γεμάτες έκπληξη αφηγήσεις της δημιουργού, στο αναπάντεχο που σφραγίζει μοναδικά τα μικρά μυθιστορήματα της Βίκυς Κλεφτογιάννη.

Η συγγραφέας γεννήθηκε στην Άσκρη Βοιωτίας. Είναι βιολόγος με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην περιβαλλοντική βιολογία και διδακτορική διατριβή σε θέματα συμμετοχικής περιβαλλοντικής διαχείρισης. Κείμενά της περιλαμβάνονται σε ανθολογίες και συλλογικές εκδόσεις, σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Ζει στην Αθήνα, όπως τόσα και τόσα κορίτσια Λεύκες που δίχως στρας περνούν από το πλάι μας και αφήνουν την δροσιά αυτής της απλής και ανόθευτης χειρονομίας να μας συγκλονίσει. Στις σκηνογραφίες της επιστροφής που σηματοδοτεί τα διηγήματα της καινούριας έκδοσης του Κέδρου, οι μνήμες και οι λύπες έρχονται από βυθούς που αποσιωπήσαμε. Άνθρωποι πέτρες, ζωγραφισμένοι με την οικονομία που απαιτεί το δράμα, σύγχρονοι με σημάδια αιωνιότητας στα πάθη τους, με σώματα φυλακισμένα συνθέτουν το τέμπλο του κόσμου. Ιστορίες εφήμερες, γεμάτες από αθάνατους χαρακτήρες, στο ποτάμι που κυλά κάτω από τα πόδια μας. Η συγγραφέας γυρεύει τα εφόδια της μες στους κόλπους της απλής ζωής. Της περιπέτειας που δεν αφήνει καιρό για να γυρέψει κανείς  ποιος τάχα ήταν, τι ήταν εκείνο που κατόρθωσε. Μονάχα σαν έρθει η ώρα, όταν πια θα έχει κατακτηθεί μια γενναία απόσταση, καταμεσής μιας θάλασσας η Βίκυ Κλεφτογιάννη θα φτιάξει στο χαρτί της μια εποχή από την Κόλαση, ριγμένη ολόψυχα στις οπλές των αλόγων. Αλλού τα κορίτσια των αφηγήσεων που κοσμούν την έκδοση του Κέδρου,  στήνουν μάχες ύστατες με τα προσχήματα αυτού του κόσμου, με τις συμβατικότητες και με την λήθη. Κάποτε κερδίζουν στα σημεία και άλλοτε χάνουν, όσο το αναγκαίο και το χρήσιμο της ζωής επιβάλλεται στους όρους της σκηνοθεσίας. Πρόσωπα κοριτσιών που ασκούν μια γοητεία απαράμιλλη, αριστοτεχνικά δοσμένη μες στο ύφος, στην έκφραση που αβίαστα καθορίζεται με έναν τρόπο που καθιστά κλασσικές αυτές τις ψυχές, χαρακτήρες έργων που δεν σώθηκαν. Πίσω από την διαβατάρικη ετυμηγορία της μοίρας τους η Βίκυ Κλεφτογιάννη προλαβαίνει και με μια πολαρόιντ, παλιά όπως η αγάπη,  να εμποτίσει στα σκίτσα της μια ιδέα ψυχής. Και το κατορθώνει έτσι όπως της σφίγγει το χέρι επάνω στην στροφή, με το θάρρος που θέλει να επιστρέφει κανείς εκεί που είπε το μεγάλο του ναι ή πάλι όλα τα αρνήθηκε, προδίδοντας για πάντα τον εαυτό του.

Στεφανία, Της Αμοργού, Δέλτα Αξιού, Η γάτα, Λευκό, Μνήμη από πορσελάνη μερικοί από τους τίτλους των διηγημάτων που περιλαμβάνονται στην ιδιαίτερα αξιόλογη έκδοση του Κέδρου συνέχεια στην πιστή και αφοσιωμένη παρουσίαση αδοκίμαστων για το ευρύ κοινό, λογοτεχνικών φωνών. Είναι σώματα αυτές οι ιστορίες, κοιμούνται σε δωμάτια κοριτσίστικα, θαμμένα στην σκόνη. Πίσω από την θλιμμένη τους διακόσμηση κορμιά που χωρίζουν, σαν ρίζες φυτών, στριμωγμένες σε άγρια χώματα. Ιστορίες αφιερωμένες στις γυναίκες που κρατούν όρθιο τον κόσμο, σε εκείνες που αγέρωχες και άγιες εκτελούν τις μεγάλες πράξεις της ζωής ή πάλι πορεύονται ζευγάρια ορκισμένα με την μοναξιά των μικρών και των μεγάλων ωρών. Αλλού το οίδημα του θανάτου, στο επίκεντρο του κόσμου, ένα σκληρό, πυρηνικό κέντρο και απόκοσμες σκηνοθεσίες, γεμάτες από τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν, τοπία σαν λιθογραφίες και λάδια που κυλούν, ανοίγοντας καινούριους δρόμους στην ζωή. Επειδή τα κορίτσια Λεύκες λένε όλα τους τα μυστικά στα μικρά ποτάμια με τις άπειρες φλέβες. Και αργότερα το νερό που έχει την πιο βαθιά μνήμη, στέκει και λέει το τραγούδι που είπαν και άλλοτε, οι ασκητάδες της ποίησης. Μα είναι τώρα καινούριο, γδαρμένο στο χαλίκι της καινούριας εποχής, κρατάει ακόμη μια ιδέα από την ανθρωπιά του κόσμου. Ίσως η ώρα, το βράδυ, η νύχτα και το φεγγάρι να φαντάζουν αλλιώτικα μες στα βιβλία, μα με την λιτή  γλώσσα που τραβά το παραβάν ενός κάποιου παρελθόντος για να αποδώσει όλο γλαφυρότητα το θλιμμένο και το σοφό της ύπαρξής μας. Εκείνης που συντρίβεται κάτω από άγνωρα πεπρωμένα, που μάχεται που κάθε μέρα για να πεθάνει σαν μια μικρή αγία.

Οι συλλογές διηγημάτων λάμπρυναν ετούτη την χρονιά τα εγχώρια, εκδοτικά πράγματα. Προβεβλημένοι συγγραφείς και νέοι δημιουργοί κατέθεσαν τις αφηγήσεις τους, αναδεικνύοντας μαζί με το σύγχρονο, αστυνομικό είδος, μια ανανεωμένη εκδοχή των συλλογών διηγημάτων στην πρώτη γραμμή του εκδοτικού και αναγνωστικού ενδιαφέροντος. Αφηγήσεις που μιλούν για τρομακτικές χαρές και έρωτες ρομαντικούς ή μεγάλες απώλειες, φάρσες που κάνουν λιγότερο πικρή μια ιστορία. Αντλούν από το ρεπερτόριο της ζωής και αφήνουν τον ίδιο τον κόσμο να μιλήσει μέσα από τις λέξεις τους. Μας πετούν στα μάτια χούφτες νοσταλγίας και εγκαρτέρησης όσο γυρεύουν μια λέξη για την πέμπτη διάσταση της ζωής. Ιστορίες αποχαιρετισμοί, που αφήνουν μονάχα ένα νεύμα, κάτι το αμετάδοτο, ερωτήματα αναπάντητα, κλεισμένες μες στην μικρή τους φόρμα.

Κοιτάζω μια πρόσφατα δημοσιευμένη φωτογραφία του Φραντς Βέρφελ, σημαντικού εκπροσώπου του Μεσοπολέμου από τον κυριακάτικο τύπο. Με περιεργάζεται με ύφος ονείρου από την σελίδα μιας σημείωσης. Μα σκέφτομαι πως το βλέμμα του ταιριάζει απόλυτα με το κοίταγμα της Βίκυς Κλεφτογιάννη που αφήνεται με θαυμασμό στο θέαμα ενός καλειδοσκοπίου. Κοιτάζει τους άπειρους συνδυασμούς, αθροίζει τα χρόνια και ανασυνθέτει την βιωμένη, ανθρώπινη εμπειρία με τον λεπτό και θαυμάσιο σεβασμό που θα τρέφουμε για πάντα απέναντι στο όνειρο. Ακολουθεί τα χνάρια των ανοιξιάτικων φαντασμάτων, πίνει νερό από την αστείρευτη πηγή της εφήμερης ζωής. Κοιτάζει τις μορφές που αναδύονται μέσα από το κιαροσκούρο, μορφές γυναικείες πίσω από το τζάμι της ζωής, σε άγονες πια εποχές, νικημένες από τον εαυτό τους και τις περιστάσεις της βιογραφίας τους.

Η συγγραφέας Βίκυ Κλεφτογιάννη γράφει για δύο. Για τα πρόσωπα των μικρών της μυθιστορημάτων η ρήση του Αλμπέρτ Καμύ μπορεί να σταθεί σαν μια σύνοψη ακριβή. Ο κόσμος εκπληρώνει το καλό και το κακό ολότελα παθητικά. Μένει στην τέχνη της παρατήρησης να διασώσει την σιωπή και το βάρος της ζωής, την συνενοχή και τον παραλογισμό της. Οι Λεύκες που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις του Κέδρου γυρεύουν την ομορφιά έτσι όπως την είδε ο πρόσφατα χαμένος Αλέκος Φασιανός. Πάει να πει με το πλησίασμα στην πραγματικότητα, στο τυχαίο που συμβαίνει εκεί έξω, που περιπλανιέται σε δρόμους και καρδιές και θέλει την σπάνια χάρη μιας ικανής γραφής για να διασωθεί. Αυτό ακριβώς επιτελεί η Βίκυ Κλεφτογιάννη, φτιάχνοντας σπάνιες φιλίες με τις άπειρες εκδοχές της ζωής μας.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.