Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

«Το να αγνοήσεις το άτομο, κάνει την ιστορία απρόσωπη».

Ο Lou Ureneck σε μια συνομιλία με τον Κωνσταντίνο Τρικουνάκη για το Literature.gr

 separator

 

Ο ΛΟΥ ΓΙΟΥΡΕΝΕΚ είναι καθηγητής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης. Έχει υπάρξει Nieman fellow του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου έχει υπηρετήσει κι ως editor-in-residence, και έχει τιμηθεί με το National Outdoor Book Award για το μυθιστόρημά του Backcast (2007).

Με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην Ελλάδα για την παρουσίαση του βιβλίου του, ο Κωνσταντίνος Τρικουνάκης συνομίλησε μαζί του. Μια αποκάλυψη πέραν των ερωτήσεων, είναι η από τη μητέρα του ελληνική καταγωγή, γεγονός που δεν φαίνεται να επηρέασε την αντικειμενικότητά του.

separator

 

Κύριε Γιουρένεκ, Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψετε τη μεγάλη φωτιά;

Το βιβλίο ξεκίνησε σα μια προσπάθεια να απαντηθεί η ερώτηση, ποιος ήταν ο Άσα Τζένιγκς; Έχουμε έναν άντρα υπεύθυνο για τη σωτηρία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, κυρίως ελλήνων, σε μια ηρωική επιχείρηση διάσωσης που ελάχιστοι γνωρίζουν. Πώς είναι αυτό δυνατόν; Όπως ανακάλυπτα τις απαντήσεις, γνώρισα την εντυπωσιακή πόλη της Σμύρνης η οποία έχει τη δική της συναρπαστική και σπουδαία θέση στην ιστορία. Η Σμύρνη ήταν μια ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί. Από την έρευνά μου σε αρχεία σε πέντε χώρες και από πολλές επισκέψεις στη Τουρκία, κατάφερα να δω τον Τζένιγκς και τη Σμύρνη στο πλαίσιο εκείνης της εποχής. Είναι μια ιστορία ηρωισμού, βίας, αδέξιων πολιτικών και επιβίωσης. Η πυρπόληση της Σμύρνης ήταν το καταληκτικό επεισόδιο μιας δεκαετούς γενοκτονίας εκατομμυρίων ελλήνων, αρμενίων και ασσυρίων. Έχω την τιμή να πω αυτήν την ιστορία. Οι λεπτομέρειες είναι ελάχιστα γνωστές σε Ελλάδα και Τουρκία. Ήθελα να πω μια πραγματική ιστορία βασισμένη σε αξιόπιστα στοιχεία. Ελπίζω να το κατάφερα.

Ο Τζένιγκς ήταν ένας μεθοδιστής ιερέας. Ήταν θρησκευόμενος και ήθελε να ζήσει μια ζωή προσφοράς. Είχε μια αίσθηση του χιούμορ και ήταν σε καλή διάθεση παρά τα εξουθενωτικά προβλήματα υγείας που είχε. Ήταν ελαφρά παραμορφωμένος και υπέφερε από τα χρόνια προβλήματα της νόσου Pott και μια ασθενική καρδιά. Ήταν ένας θαρραλέος άντρας. Από σύμπτωση βρέθηκε στη Σμύρνη την εποχή του ολοκαυτώματος. Ήταν η μεγάλη σύμπτωση της ζωής του. Αξίζει να αναφερθεί ότι ήταν σημαντικό μέλος της αμερικανικής ιεραποστολής που τοποθέτησε πολλούς άντρες και γυναίκες στην Τουρκία στο 19ο και αρχές του 20ου αιώνα. Πρέπει να ήταν από τους τελευταίους που πήγαν στην Τουρκία.

 

Οι χαρακτήρες – καλοί και κακοί- σκιαγραφούνται καθαρά από τα στοιχεία και την έρευνα ή και από υποκειμενική παρόρμηση για ότι θεωρείτε κάλο και κακό αντίστοιχα;

Ο στόχος μου σαν συγγραφέας, ήταν να συλλέξω ακριβείς πληροφορίες βασισμένες στις παρατηρήσεις των ανθρώπων που ήταν παρόντες στη Σμύρνη και να επιβεβαιώσω αυτές τις παρατηρήσεις με τη μαρτυρία άλλων. Ήθελα να πω μια ακριβή ιστορική διήγηση- αλλά είναι μια ιστορία που επιδεικνύει σκληρότητα καθώς επίσης γενναιοδωρία και κουράγιο. Επικεντρώθηκα σε συγκεκριμένα άτομα γιατί η ιστορία είναι συχνά το αποτέλεσμα των αποφάσεων συγκεκριμένων ατόμων. Οι άνθρωποι στη Σμύρνη παρασύρθηκαν από τις δυνάμεις της ιστορίας- μεγάλες αποφάσεις που πήραν αρχηγοί κρατών και στρατών. Το μεγάλο έγκλημα στη Σμύρνη κατά την άποψη μου, είναι η απροθυμία των συμμαχικών δυνάμεων της Ευρώπης να επιβάλουν την ειρήνη που κατακτήθηκε στο 1ο παγκόσμιο πόλεμο. Η Σμύρνη μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια τεραστία αποτυχία της διπλωματίας. Φυσικά είναι πολύ περισσότερα από αυτό, αλλά είναι σημαντικό να  αντιληφτούμε την αποτυχία των μεγάλων δυνάμεων να αποσοβήσουν την τραγωδία στη Σμύρνη.

 

Ενώ έχουν γραφτεί σωρεία μελετών, μυθιστορημάτων, αφηγήσεις βιωμάτων και λοιπά, εσείς εστιάζετε στους συγκεκριμένους ήρωες δίνοντας μια διαφορετική-μοναδική άποψη. Ιστορία μυθιστορηματική.

Ναι, αυτός ήταν ο σκοπός. Ήθελα να χτίσω μια μέρα με τη μέρα και λεπτό προς λεπτό αφήγηση των γεγονότων στη Σμύρνη. Θεώρησα ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να εκφράσω την πραγματικότητα. Καθώς η ιστορία προχωρούσε, μετέφερα τη «κάμερα» ή το μάτι του αφηγητή, από άνθρωπο σε άνθρωπο. Και πάλι ο στόχος μου ήταν να αναπαραγάγω την πραγματικότητα στη Σμύρνη.

 

Μολονότι κάνετε αναφορά στην αρχή, οι δράσεις των εμπλεκόμενων κρατών, δεν αναλύονται ιδιαίτερα. Θεωρείτε ότι δεν είναι σκοπός του έργου σας ή δεν θέλατε να αναφερθείτε εκτενεστέρα σε γεωπολιτικά και στρατηγικά παιγνίδια;

Δεν προσπάθησα να κάνω μια γεωπολιτική ανάλυση. Νομίζω ότι αυτό που ήταν πιο απαραίτητο ήταν μια λεπτομερής αφήγηση των γεγονότων στην περιοχή, στη Σμύρνη. 

 

Πιστεύετε ότι μεμονωμένα πρόσωπα με διάφορες ιδιότητες, σημαντικές ή ασήμαντες, μπορούν να αλλάξουν την πορεία μεγάλων γεγονότων;

Ναι, και τα επιτεύγματα του Άσα Τζένιγκς αποδεικνύουν ότι ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τη ροη της ιστορίας. Φυσικά δεν είναι ο τρόπος που η ιστορία τυπικά εκφέρεται ακαδημαϊκά στη σημερινή εποχή. Η έμφαση δίνεται σε αφηρημένες δυνάμεις όπως ο πατριωτισμός και λοιπά, αλλά στον πραγματικό κόσμο η ιστορία είναι το άθροισμα των πράξεων μεμονωμένων ατόμων, και πιστεύω ότι αγνοούμε το άτομο όταν γραφούμε ιστορία. Το να αγνοήσεις το άτομο κάνει την ιστορία απρόσωπη.

 

Ανάποδα: μεγάλα γεγονότα μπορούν να αλλάξουν ριζικά τον τρόπο σκέψης και δράσης μεμονωμένων ατόμων;

Οι ιδέες και οι πράξεις σημαντικών ανθρώπων διαμόρφωσαν την ιστορία της Σμύρνης. Αυτοί ήταν ο Lloyd George, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, o Woodrow Wilson. O Mustafa Kemal, warren Harding και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Ήταν ακόμα ο Asa Tzegkins, o Halsey Powell και ο Ιωάννης Θεοφανίδης.

 

Ξέρετε ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε ευαίσθητοι σε αυτό που αποκαλούμε Μικρασιατική Καταστροφή, δραματική κατάληξη της οποίας ήταν η μεγάλη φωτιά. Προσφέρετε μια πανανθρώπινη άποψη, θεωρώντας ότι δεν ήταν μόνο εθνική τραγωδία;

Η μικρασιατική γενοκτονία ήταν το πρότυπο για γενοκτονίες που ακολούθησαν αργότερα. Ο όρος γενοκτονία επινοήθηκε από έναν εβραίο ακαδημαϊκό για να περιγράψει το σκοτωμό των ελλήνων στη Mικρά Ασία. Είναι μια τεράστιας σημασίας ιστορία και θα έπρεπε να μελετάται πιο σχολαστικά και να συζητείται από τους έλληνες όπως επίσης και από άλλους, που προβληματίζονται με το ζήτημα της γενοκτονίας καθώς επίσης με θρησκευτική και εθνικιστική έλλειψη ανεκτικότητας.

Νίκος Ψυχογιός, Κωνσταντίνος Τρικουνάκης, Λου Γιουρενεκ

Καθάρματα και Ήρωες, γράφει ο Κωνσταντίνος Τρικουνάκης [ Η ΜΕΓΑΛΗ ΦΩΤΙΑ, ΛΟΥ ΓΙΟΥΡΕΝΕΚ ]

https://www.literature.gr/konstantinos-trikounakis/

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular