***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

Λυκοχαβιά, Κώστας Μπαρμπάτσης, Eκδόσεις Κέδρος

Η συλλογή διηγημάτων «Λυκοχαβιά» του συγγραφέα Κώστα Μπαρμπάτση, αποτελεί το πρώτο βιβλίο του δημιουργού και μας έρχεται από τις εκδόσεις Κέδρος. Αποτελεί μια συλλογή έξι διηγημάτων στα οποία πρωταγωνιστεί η ντοπιολαλιά της ελληνικής υπαίθρου με πρωταρχικό τοπίο εκείνο της Αιτωλοακαρνανίας και της Ηπείρου, κατά τη διάρκεια του πολέμου, της Κατοχής, και του Εμφυλίου.

«Αλλά με το που πλάγιασε, να τος πάλι ο Ζάρκος. Όρμησε πάνω και πιάνοντάς τον απ’ το μανίκι, έκανε δήθεν πως θα του δαγκώσει το χέρι. Είχε όρεξη το άτιμο και παρ’ όλη τη στεναχώρια του, δεν ήθελε να του χαλάσει χατίρι. Κι αφού το ‘παιξε και ξεθύμανε, κάθισαν κι οι δυο μπροστά στη φωτιά. Με κολλητά τα σώματα κάθισαν, ο ένα δίπλα στον άλλονα. Του πέρασε το χέρι γύρω απ’ το λαιμό κι όλο έσκυβε και το φίλαγε ανάμεσα απ’ τα μάτια. Και κάθε που ‘στρεφε και τον έγλειφε ο λύκος, ολοφώτεινος ο Τσίλιας»

Η κύριος Μπαρμπάτσης μάς προσφέρει ένα βιβλίο βουτηγμένο στην αμεσότητα, και τόσο οι σκηνές όσο και οι ήρωές τους βρίθουν αυθεντικότητας. Μας δημιουργούν την αίσθηση πως τα όσα διηγείται στο έργο του αποτελούν όχι απλώς παρατηρήσεις αλλά και μνήμες του, κομμάτια –ίσως– των αναμνήσεων ορισμένων φίλων, εκμυστηρεύσεις συγγενών, ανθρώπων και καθημερινών ηρώων που κουβαλούν το βάρος του πόνου και της πίκρας μέσα στη ζωή. Έξι ιστορίες που τις χαρακτηρίζει η απώλεια, η χαμένη λογική, η μάχη τόσο με τους γύρω όσο και με την ίδια τη ζωή, όταν είσαι ένας άνθρωπος εύθραυστος και αντιμέτωπος με τη σκληρότητα που σε περιβάλλει. Έτσι, θα διαβάσουμε για τη Σεβαστή που σπάραζε ζητώντας να της φέρουν πίσω τον Ζαχαρία, τον πατέρα του παιδιού που είχε στην κοιλιά της· για τον Ζάρκο, τον λύκο που είχε για παρέα του ο Τσίλιας στα λαγκάδια, κι όσα κι αν του έλεγαν οι άλλοι εκείνος δεν έφευγε από κοντά του· για τον Λευτέρη, έναν λοχαγό στο αλβανικό μέτωπο που είχε υποσχεθεί ότι ακόμη κι ένας φαντάρος να έμενε ζωντανός, θα τον πήγαινε στον τόπο του· για τη Γεωργία που είκοσι χρόνια τριγυρίζει στα λεωφορεία ξεροσταλιάζοντας για μια κουβέντα κι ένα βλέμμα του Κωνσταντή· για τον υπέροχο Λώλο (παρατσούκλι από τον «λωλός») που πέρασε τόσα και όμως συνέχισε να γελά και να τον παρεξηγεί ο κόσμος που δεν τον κατάλαβε ποτέ.

«Λώλο τον φώναζαν. Γιάννη τον έλεγαν κανονικά, αλλά όλοι Λώλο τον φώναζαν. Ιδιαίτερα απ’ όταν ξεφοβήθηκαν και μετά του ‘βανα αβέρτα αέρα. Λωλός ο ένας, λωλός ο άλλος, ώσπου το λωλός έγινε Λώλος και του ‘μεινε. Κι ήταν ήσυχος ο κακομοίρης, κανέναν δεν πείραζε, μόνο γέλαγε. Αλλά μιλάμε για ξεκάρδισμα τώρα, όχι τίποτα ξεψυχίσματα. Για γέλιο που σα το ‘πιανε, ακουγόταν ως τα παραδίπλα χωριά κι ακόμη παραπέρα. Κι όσο γέλαγε, τόσο κογιόναραν αυτοί. Μικροί και τρανοί. Μια του πέταγαν λιθάρια, μια του ‘δεναν παφίλια στα ποδάρια, δεν τ’ άφνανε σε χλωρό κλαρί. Αλλά ο Λώλος ούτε τους θύμωνε ούτε μάλωνε, παρά μόνο γέλαγε»

Με προσωπικό αγαπημένο μου το διήγημα για τον Λώλο –«Ζωντανό σκιάχτρο» ο τίτλος του–, βρέθηκα αντίκρυ σε ένα σπαραξικάρδιο κείμενο για την αθωότητα και τη διαφορετικότητα, και ο κύριος Μπαρμπάτσης κατάφερε και μου έφερε δάκρυα στα μάτια… Όχι, όμως, μόνο το συγκεκριμένο διήγημα αλλά και τα έξι της «Λυκοχαβιάς» αποτελούν κείμενα που χτυπούν βαθιά μέσα στο συναίσθημα και την καρδιά· μιλούν για μια κοινωνία που αγκαλιάζει την ύπαρξη του κάθε ήρωα όχι για να την αγκαλιάσει με τρυφερότητα αλλά με σκοπό να την πνίξει, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι αυτό γίνεται για να την απελευθερώσει.

Στη «Λυκοχαβιά» τα θέματα των ιστοριών μπορεί να είναι σκληρά και το πέπλο που σκεπάζει τις ιστορίες βαρύ, όμως μέσα από τις σελίδες τους χαράζουν ελπίδες για το πείσμα της ζωής, για την ταπεινότητα, για τη συγχώρεση, για πράξεις καλοσύνης κ.α. Η αλήθεια των ηρώων αποτυπώνεται με μεστούς ηθογραφικούς τόνους και το περιβάλλον δίδεται μέσα στην αυθεντικότητά του δίχως να καμουφλάρεται από εξιδανικεύσεις. Στο σύνολό του, οι ιστορίες του κυρίου Μπαρμπάτση διαθέτουν γλαφυρή δομή, άμεση ροή, και ηλεκτρισμένη ένταση μέσα στην έκταση του κάθε κειμένου, με αποτέλεσμα το σύνολο διαθέτει βάθος και ένταση. Αποτυπώνουν δε, τον αγώνα του ανθρώπου που μέσα από μεροκάματα αγροτιάς, επιχειρεί να γραπώσει τη ζωή από τα πέτα της επιβίωσης, αναζητώντας  την ελπίδα και το φως. Οι ιστορίες καταπιάνονται άλλοτε με τη βαρβαρότητα κι άλλοτε με την ακραιφνή ευαισθησία, ενώ όλες τους μιλούν για καταστάσεις επιβίωσης και ύπαρξης, για το βαθύ ανθρώπινο συναίσθημα παρών, ενώ γραμμένες όλες τους με ντοπιολαλιά, καταφέρνουν και αποδίδουν τις ζωές και τις σκηνές των ηρώων τους με ειλικρινή αυθεντικότητα. Είναι το πρωτόλειο έργο του συγγραφέα και μιλάει στην καρδιά μας για την ελπίδα, για δεκάδες αναποδιές και κακουχίες, για τις σκληρές αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε, για μετάνοια, απανθρωπιά, και παράλληλα με αυτά για αλληλεγγύη, συμπόνια, φιλότιμο και πίστη. Η «Λυκοχαβιά» δεν διαβάζεται σε γρήγορο ρυθμό και θα πρέπει ο αναγνώστης να βυθιστεί μέσα στην ατμόσφαιρά της για να απολαύσει τα λογοτεχνικά περάσματά της, όμως αναντίρρητα το χαρακτηρίζουμε ως μία άξια πρώτη προσπάθεια του συγγραφέα Κώστα Μπαρμπάτση και αναμένουμε τη συνέχεια της πένας του.

Συνοδέψτε την ανάγνωση του βιβλίου ακούγοντας τον δίσκο «Age of Aquarius» των Villagers Of Ioannina City, από το 2019.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.