Μεσοτοιχίες, Κωνσταντίνος Μούσσας, Εκδόσεις Κέδρος
Η αίσθηση της εποχής μας παραμένει κάπως μετέωρη. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια για άλλη μια φουρνιά ανθρώπων που νόμιζαν πως θα μπορούσαν να δώσουν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Το αίνιγμα παραμένει εκεί έξω, γοητεία, μεγάλη απορία της ζωής, μια πηγή αθάνατου νερού. Ο κόσμος διαθέτει τα μυστικά του, πορεύεται με αυτά, μες σε καιρούς σπηλαιώδεις και άλλοτε φωτεινούς. Κάθε του βήμα είναι για τον θάνατο ή την αναγέννηση. Ετούτος ο καιρός γύρισε, θέλει τα χρόνια δύσκολα. Εκείνοι που ξέρουν κατεβάσανε τα στόρια και δεν συμβουλεύονται τους μουσώνες, το επάγγελμα του οιωνοσκόπου έσβησε πια. Ο κόσμος παραδόθηκε σε μια διαφορετική δίνη. Η πανδημία καταρράκωσε τους θεσμούς. Η Εκκλησία όσο και αν προσευχήθηκε δεν βρήκε την λύση, τρομαγμένη και εκείνη κρύφτηκε πίσω από την μάσκα της, μαθημένη στην δύσκολη επιβίωση. Η πολιτεία και τα μέσα της μεταμορφώθηκαν όλοι τους σε καταμετρητές. Η επιστήμη κλείστηκε στα εργαστήρια και προσευχήθηκε στο όνομα των νανοσωματιδίων. Σε μια καφκικών διαστάσεων επική ιστορία, όλοι ανεξαιρέτως αθροίζαμε και αθροίζουμε, τρομάζαμε και τρομάζουμε με όσα καθημερινά ανακοινώνει αυτή η ολοκαίνουρια υπηρεσία. Κάποτε είχα διαβάσει κάποιο αγγλικό μυθιστόρημα, The Day of The triffids, μια τελείως απίθανη ιστορία με ανεπανάληπτη μοναξιά και μια πρωτόγνωρη καταστροφή σε κάθε επίπεδο που μου θυμίζει απρόσμενα την παράδοξη επικαιρότητα. Διαλυμένες πόλεις, άνθρωποι τυφλοί, σαρκοβόρα φυτά. Όμως, αυτά αφορούν έναν μετέωρο χώρο, ένα είδος μεσοτοιχίας, έτσι δεν είναι;
Ακριβώς όπως τιτλοφορείται η καινούρια συλλογή διηγημάτων του Κωνσταντίνου Μούσσα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Κέδρου. Μικρές ή και μεγαλύτερες, αυτοτελείς ιστορίες, αφηγήματα που φύονται μες σε κόσμους κλειστούς, γεμάτους δαίμονες, όπως αυτοί που επικαλείται στο οπισθόφυλλο ο [i]Maurizio de Rosa. […μας αποκαλύπτεται ο αγώνας του ανθρώπου να παραμείνει άνθρωπος. Γιατί εξίσου επικίνδυνοι με την εξάπλωση της ασθένειας είναι οι δαίμονες και το σκότος που όλοι έχουμε μέσα μας και όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε…] γράφει ο βραβευμένος Ιταλός με γενέτειρα το Μιλάνο, συνοψίζοντας σε μερικές μόνο γραμμές αυτές τις προεκτάσεις που επιταχύνουν προς το απροσδόκητο της ιστορίες του συγγραφέα, γραμμένες με τα υλικά μιας κακής εποχής. Η ροπή προς το αφάνταστο απογειώνει τις σκηνογραφίες του κυρίου Μούσσα, καθώς το όνειρο ανταγωνίζεται την πραγματικότητα, σκληρά και επίμονα. Τα υλικά του δεν διαθέτουν καμιά δεξιότητα. Πρόκειται για την αβάσταχτη ειμαρμένη της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων. Ορεινά χωριά στην Κορινθία, μια έρημη λεωφόρος Αλεξάνδρας, στέγαστρο ψυχών βασανισμένων, λεωφόρος των νυχτόβιων και των περιπατητών. Πάρκα και αστικοί, κοινόχρηστοι χώροι άλλοτε πολύβουοι, μα σήμερα, τώρα, την στιγμή που γράφονται ετούτες οι γραμμές, εγκαταλειμμένοι. Οι παλιοί τους γνώριμοι τους γύρισαν την πλάτη. Καραδοκούν από τα μπαλκόνια, πλάθουν το Τενεσί μες στην καρδιά των Αμπελοκήπων, διαγράφουν κύκλους με τις ζωές τους, επιρρεπείς στην σαγήνη. Κάποιοι άλλοι, στις ευαίσθητες κοινωνικά ιστορίες των Μεσοτοιχιών αρκούνται σε ετυμηγορίες, τότε της ιστορίας, σήμερα της ιατρικής, μιας νέας πλειοψηφικής και επίκαιρης, συλλογικής αναγκαιότητας.
Η πανδημία έχει ήδη διαρκέσει περισσότερο από δύο χρόνια. Η επίσημη μάχη της ανθρωπότητας μετρά μόνο μερικούς μήνες. Ο κόσμος καλείται να αντιμετωπίσει κάθε μέρα μια καινούρια παράμετρο. Οι στατιστικές μελέτες μιλούν για χιλιάδες νεκρούς, διαρκείς μεταλλάξεις. Φαίνεται πως η πανδημία εμπνεύστηκε από τον χαρακτήρα μας. Η γενική αστάθεια, αυτό το αβέβαιο και το πεπλανημένο της σημερινής ζωής, προβλέπεται να επιμείνει, φορτίο δεσποτικό πάνω στις σύντομες πορείες μας.
Κανείς δεν είχε προβλέψει έναν κόσμο σε αναστολή, ένα σύμπαν που καλείται να επανεκκινήσει δίχως προβλήματα, σαν να πρόκειται για μια καλολαδωμένη μηχανή αξιώσεων. Το σύνθημα που δόθηκε δεν φτάνει παντού με την ίδια ένταση, κάπου αλλού ο κόσμος δυσκολεύεται, η ιστορία τρέχει, παντού γράφονται ιστορίες που αύριο θα περιγράψουν το παρόν μας σε έναν μελλοντικό ανθρωπολόγο.
Σαν αυτές του Κωνσταντίνου Μούσσα που διαθέτουν μια ελληνιστική σπίθα και αρκετές από τις νεκρές πια μαρτυρίες του Στράβωνα. Υπέροχα τοπία με ανεξάντλητες προελεύσεις, δικαιώνοντας τον σπουδαίο μεταφραστή Maurizio De Rosa όταν κάνει λόγο για ένα μωσαϊκό. Ψηφίδες του, τόποι και μήνες, μοναδικό του μέσο αυτή η γλώσσα που συζητιέται, ερωτεύεται, μισεί, φοβάται, καταργεί. Μια γλώσσα εκδικητής που υφαίνει τα ψυχογραφήματα των Μεσοτοιχιών. Γεμάτης από γεγονότα με αισθητικό πρόσημο, οι ιστορίες της καινούριας έκδοσης του Κέδρου μιλούν χαμηλόφωνα για μια επικείμενη αποκάλυψη. Όλα τα υπόλοιπα αφορούν εκείνο το εξαφανισμένο μας μυαλό που τρέχει σε φαντασιώσεις, υποχρεώσεις, εξορίες, καταστροφές, έρωτες και γηρατειά. Εκείνος ο νέος που διαβάζει τον Γυάλινο Κόσμο και η τρομαγμένη μεγαλοκοπέλα του κόκκινου Περισσού δεν έχουν πια τίποτε για να κρατηθούν. Όλοι οι θεοί, ανεξαιρέτως αποδείχτηκαν αδιανόητοι, ανεπαρκείς. Και έτσι απομένουμε όλοι μας ντυμένοι την αμίαντη αθωότητα ενός εργαστηρίου που κάνει βήματα αργά.
Ο Κωνσταντίνος Μούσσας δεν συνιστά κάποιον πρωτοεμφανιζόμενο δημιουργό. Οι εκδόσεις Κέδρος δίνουν φωνή σε ένα νέο επιστήμονα, με σημαντικές λογοτεχνικές περγαμηνές σε πρωτότυπο επίπεδο παραγωγής αλλά και μεταφραστικό. Βραβεύσεις και πετυχημένες δημοσιεύσεις Ιταλών ποιητών και διηγηματογράφων κατέστησαν σαφή την αξία του Πειραιώτη ιατρού. Το μάτι του αιχμηρό, μαθημένο να διαβάζει τις πτυχές της εποχής, η γλώσσα του ικανή να περιγράψει με κατάλληλα εδάφια σελίδες από το μεγάλο έπος της λαϊκής ιστορίας. Εκείνης που συγκρατεί σήμερα το μεγάλο μερίδιο της μνήμης, μια ήπειρο δική της, χαλκευμένη σε γκραβούρες και καημούς. Ο Κωνσταντίνος Μούσσας ζητά να αγγίξει και άλλοτε υφαίνει το μαγικό θαυμαστό δίνοντας στην λογοτεχνία τις διαστάσεις μιας ολόκληρης μεταφυσικής. Ανάμεσα στα όνειρα και την αιωνιότητα ο συγγραφέας των Μεσοτοιχιών από τις εκδόσεις Κέδρος, επιλέγει αναντίρρητα τα πρώτα και συστηματικά καλλιεργεί αναπάντεχα μια θαυμάσια και εκπληκτική γεωγραφία τόπων και βιογραφιών και ταχύρυθμων ονείρων.
[i] http://www.authors.gr/members/view/maurizio-de-rosa
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
