Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Ο Παναγιώτης Κολέλης και το έργο του «Η Εξαπάτηση της Δημοκρατίας» είναι μια ευχάριστη έκπληξη από εκείνες που νέοι άνθρωποι μας επιφυλάσσουν.

Όχι μόνο για τα λογοτεχνικά εργαλεία που χρησιμοποιεί με τέχνη και χιούμορ, αλλά και για την απαλλαγμένη από αγκυλώσεις και προσκολλήσεις ματιά του.

Το θέμα του λεπτό μα και τεραστίου βάρους ταυτόχρονα. Δύσκολο να το αγγίξεις χωρίς να πληγώσεις και να πληγωθείς. Βλέπετε στα πράγματα της πολιτικής, στα όποια με τη φαινομενική ιλαρότητα ενός Ψαθά, αποξέει το ευγενικών ιδεών ψεύτικο περιτύλιγμα και τα παραπλανητικά μεγαλόστομα λόγια, ο καθένας μας μπορεί να βρει ομοιότητες. Λιγότερο με τους ήρωες, μα περισσότερο με το πλήθος. Εκείνο που τρέφει τους πρώτους με την απεγνωσμένη και μάταιη μεταλλαγή του από Δεξιά στα Αριστερά και αντιστρόφως. Που με το αμφιλεγόμενο ύψιστο δημοκρατικό του δικαίωμα, την ψήφο, δίνει τη δύναμη στους ταγούς. Αυτό που βαυκαλιζόμενο αναδεικνύει, επιλεγεί και ορίζει αυτούς ως άρπαγες του μόχθου, των ονείρων του, της πραγματικότητας ολόκληρης.

Μιας πραγματικότητας που διαστρεβλώνεται με έναν ασύστολα και εμπαικτικά επικοινωνιακό τρόπο, ο οποίος διαχειρίζεται το πλήθος. Το λαό στην περίπτωση μας, ως αγέλη ηλιθίων.

Η αντίδραση του Παναγιώτη Κολέλη, είναι η διακωμώδηση των γεγονότων που αφορούν σε πρόσωπα ή συλλογικότητες. Για τον τρόπο που βιώνονται μέσα σε ένα διαρκώς ογκούμενο παραλογισμό. Εξέχουσα θεση καταλαμβάνει ο πολιτικός λόγος, πώς κατασκευάζεται και πως εισπράττεται από το ακροατήριο.

Όλα αυτά μέσα από την πορεία ενός μαύρου κι ενός άσπρου αλόγου ζεμένων στην ίδια άμαξα. Αυτήν της πολιτικής εξουσίας που με τη σειρά της υπηρετεί έναν αφανή μα σε όλους γνωστό κλέφτη: το κεφάλαιο. Απρόσωπο, απάνθρωπο και μακιαβελικό.

Χωρίς να ισοπεδώνει τα πάντα ο Κολέλης, ακολουθώντας την πολιτική άνοδο των ηρώων του, χωρίς να ξεγελιέται από το χρώμα αφού η μόνη κι άνευ ουσίας διαφορά τους είναι ακριβώς αυτό το χρώμα, αποτυπώνει την πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας. Δεν κάνει καμία προσπάθεια να αναλύσει, να τεκμηριώσει με σύγχρονους όρους επικοινωνιολογίας, ψυχολογίας ή οικονομικών. Μόνο αφαιρεί δια της μυθοπλασίας τη μπογιά και τα φιασίδια για να αποκαλύψει το απεχθές πρόσωπο της πόρνης.

Ούτε ήρωες ούτε αντί-ήρωες τα πρόσωπα. Απλώς ανθρωπάκια, τιποτένια και ξεπουλημένα, που αυτές οι ιδιότητές τους, γίνονται διαχειρίσιμες και πολύτιμες από εκείνους οι οποίοι είναι οι πραγματικοί άρχοντες του παιγνιδιού. Δεν τους κατονομάζει. Είναι δύσκολο εξάλλου να πεις ακριβώς. Τους αντιπροσωπεύουν γραβαταρισμένοι άκαρδοι μπάσταρδοι.

Ως προς τη δομή, στο μεγαλύτερο μέρος του το έργο (ως τη σελίδα 318),είναι ειρωνικό και αυτοσαρκαστικό με ανάλαφρο ύφος που θυμίζει έντονα πολιτική σάτιρα των μέσων του εικοστού αιώνα –πριν και μετά. Ύστερα μετατρέπεται, λίγο αιφνίδια είναι η αλήθεια, σε δυστοπικό, Οργουελικού χαρακτήρα. Το φινάλε του είναι ένα μη-τέλος. Ο αναγνώστης, ταυτισμένος πλήρως πλέον με το «λαό» της αφηγηματικής μυθοπλασίας, δε βιώνει την κάθαρση. Γίνεται απόλυτα σαφές ότι τέτοια ούτε υπάρχει ούτε θα υπάρξει στο μέλλον.

Ως προς τα λογοτεχνικά εργαλεία για τα όποια έγινε μνεία στην αρχή, διακρίνεται ο παράλληλος και πανομοιότυπος τριποδισμός των ηρώων – των αλόγων που σέρνουν την άμαξα. Το ιδεολογικό τους υπόβαθρο θα περίμενε κανείς ότι θα οδηγούσε σε διαφορετικές πορείες, πράγμα που αποδεικνύεται γελοιωδώς ουτοπικό.

Η ώριμη ματιά ενός τρίτου και φιλοσοφημένου παρατηρητή, παρεμβάλλεται πολύ συχνά με γνωστές ρήσεις, διανθισμένες με ομοιοκατάληκτη πρόταση του Κολέλη, δίνοντας μια ποιητική χροιά. Πρωτότυπο το τελευταίο, εμβριθές και μελετημένο, ωθεί το πνεύμα σε πολιτικά και κοινωνικά ερωτήματα ή προτείνει απαντήσεις για αυτά. Ειδικά σε αυτούς τους σύμμικτους στίχους, η αλληγορία είναι διάχυτη, το υπόλοιπο κείμενο όμως δεν αφήνει περιθώρια για προσωπικές ερμηνείες.

Είναι καθαρό όσο μια ανιδιοτελής σκέψη, είναι μια πηγή με διάφανο νερό που χύνεται σε ένα λασπωμένο ποτάμι.

 

Konstantinos Trikounakis

 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular