***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***

«Μα ήταν περισσότερο από ζωντανό. Νεκρολογία σκέτη».

Ο ωραίος λοχαγός προσφέρει σαν αποχαιρετιστήριο ενθύμιο στον ηλικιωμένο δικαστή ένα πορτρέτο του, με στολή και απαστράπτοντα γαλόνια, όπου ο παραλήπτης διακρίνει την αλλόκοτη ζωντάνια μιας νεκρολογίας. Το αδέξια σκιτσαρισμένο πρόσωπο μνημείωνε στο χαρτί την ομορφιά του λοχαγού, αφανισμένη από την τωρινή όψη του, ρημαγμένη και γκρίζα. Αντικρίζοντάς τον ο δικαστής να προχωρεί προς το μέρος του κουρασμένα και με βλέμμα υποταγμένο, θυμάται μια ιταλική παροιμία. «A morire sempre e tempo». «Για να πεθάνει κανείς, υπάρχει πάντα καιρός». Όταν, όμως, λίγες σελίδες αργότερα, ξανασυναντιούνται για τελευταία φορά, ο ηλικιωμένος δικαστής τον βλέπει να χάνεται αγέρωχος στο πλήθος «μέσα σε μια λάμψη αμείωτη, σε μια αποθέωση της μορφής του που είχε ξαναγυρίσει».

Ο Μένης Κουμανταρέας δολοφονήθηκε τα ξημερώματα του Σαββάτου. Ένας φρικτός, άδικος θάνατος για μια τόσο ωραία ύπαρξη.

Ποιος θάνατος δεν είναι άδικος; Κάποιοι περισσότερο και κάποιοι λιγότερο. Ο δικός του παραείναι. Ο θάνατος του Κουμανταρέα τερμάτισε βίαια και άσχημα μια ζωή, που αγαπούσε την ομορφιά σε όλο το εύρος της έννοιάς της· ζωή εμβαπτισμένη στην ευγένεια και την κομψότητα, σπάνιες για τα επαρχιακά μας ήθη. Ωστόσο, ο καθένας, στο μέτρο του θάρρους και των δεξιοτήτων του, έχει δικαίωμα να δημιουργήσει τη ζωή του, σπανιότερα το θάνατό του. Το μεγάλης πνοής έργο του Μένη Κουμανταρέα κατισχύει της στιγμής της εκπνοής του. Άλλωστε σημασία έχει μόνο ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στις δύο ταφικές χρονολογίες. Στην περίπτωσή του, χρόνος αποκρυσταλλωμένος σε μερικά από τα αριστουργήματα της ελληνικής πεζογραφίας. Βιοτεχνία υαλικών (1975), Η κυρία Κούλα (1978), Το κουρείο (1979), Ο ωραίος λοχαγός (1982), Η συμμορία της άρπας (1993). Στις σελίδες τους ο θάνατός του δεν έχει την παραμικρή εξουσία. Όπως το σκίτσο με κάρβουνο του ωραίου λοχαγού πάσχιζε να άρει το πένθος της μορφής του, τα γραπτά του Κουμανταρέα μαρτυρούν την αειθαλή αλκή του πνεύματός του. Διότι μόνο το πνεύμα μετουσιωμένο σε έργο μπορεί να νεύει προς εκείνο το ανεκτίμητο «για πάντα».

Τιμώντας εκείνον που αφιέρωνε τη μέρα στα γραπτά και τη νύχτα στο σώμα, ας μην θυμόμαστε αυτή την τόσο ασήμαντη νύχτα, που πέθανε.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.