***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Πολλοί είναι οι λόγοι που υποστηρίζουν τη δήλωση του τίτλου: η πρόταξη ενός τραγουδιού των Radiohead ως προμετωπίδας στη συλλογή, οι διαρκείς αναφορές σε τίτλους τραγουδιών, συνθέτες και μουσικούς μέσα στους στίχους, η ένθεση αποσπασμάτων από τραγούδια στην αρχή των ποιημάτων εν είδει προλόγου ή περικειμένου, η παρεμβολή τραγουδιών (στίχων που γράφτηκαν εξαρχής για να μελοποιηθούν) ανάμεσα στα ποιήματα.
Δεν πρέπει να προξενεί έκπληξη· ο Αντιόχου έχει αποδείξει κατ’ επανάληψη ότι η μουσική τον αφορά προσωπικά: πότε με το «Last night a poet saved my life», δρώμενο στο οποίο ποιητές αναλαμβάνουν ρόλο DJ και παίζουν αγαπημένες τους μουσικές, ενώ την ίδια στιγμή διαβάζουν ποιήματα άλλων ποιητών, και πότε με την ετήσια διοργάνωση «Μουσική και ποίηση», που ευνοεί έμπρακτα τον διάλογο ανάμεσα στην ποίηση και τη μουσική.
Ποίηση, μουσική αλλά και ιατρική. Συνεχίζοντας την παράδοση των γιατρών που γράφουν ποίηση, ο Αντιόχου ειδικεύεται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Η συγκεκριμένη θέση τον έχει επιβαρύνει με μια θεώρηση του ανθρώπινου σώματος που ισοδυναμεί με αναίρεση των μεγάλων αφηγήσεων περί ναού της ψυχής κ.τ.ό. και που το καθιστά μια μάζα τρωτή, φθαρτή και αναλώσιμη. Αυτός είναι ο λόγος που, σε αυτή τη συλλογή του Αντιόχου, πιο πολύ από ό,τι σε προηγούμενες συλλογές του στις οποίες το σώμα γινόταν το σημείο παράφορης συνεύρεσης πόνου και ηδονής, δικαιώνει την αρχαία του ετυμολογία: γίνεται τώρα σήμα, δηλαδή τάφος: τάφος της ηδονής, της επιθυμίας, αλλά – μέσα από τις αδυναμίες και την παθογένειά του – και της ίδιας της ζωής.
Είναι ίσως η θέση του στις ΜΕΘ ή μια δύσκολη προσωπική του ιστορία που τον έφεραν πολύ κοντά τόσο στον θάνατο όσο και στο θαύμα, γεγονός το οποίο ευθύνεται για πολλά από τα τεκταινόμενα στην ποίησή του, κυρίως για την ασταμάτητη πάλη ανάμεσα στο παραισθητικό και το νηφάλιο, το συγκινητικό και το σαρκαστικό, το ζωώδες και το ανθρώπινο. Η χαρά σχεδόν απουσιάζει· οι στιγμές κατά τις οποίες εκφράζεται είναι μεμονωμένες, φευγαλέες και αδύναμες – τμήματα μιας ευρύτερης πραγματικότητας που το νόημά της περιγελά τον άνθρωπο επειδή τον ξεπερνά τόσο κραυγαλέα.
Η συλλογή ξεκινά με ένα εμβληματικό σχεδόν ποίημα, την «Εξάντλησι», το οποίο ακολουθεί ένα άτυπο ιντερμέδιο με τραγούδια και σονέτα σε διάφορα μέτρα. Αρκετά ποιήματα ξεχωρίζουν (π.χ. «Τακ τακ», «Παραίσθησις Β΄», «Παραίσθησις Γ΄», «Ανάφλεξις»), πολλές περισσότερες μεμονωμένες στροφές και στίχοι. Η εικονοπλασία, παρότι σκοτεινή, είναι εύγλωττη και παραστατική, τα σχήματα λόγου και οι μετασχηματισμοί εύστοχοι και συμπαγείς.
Βασικό χαρακτηριστικό της ποίησης του Γιάννη Αντιόχου είναι η δύναμή της να εντυπώνεται στον αναγνώστη. Μέσα στη σκοτεινότητά της, τον πείθει να τη διαβάσει, του προκαλεί έντονα συναισθήματα (ενίοτε άβολα), τον προσκαλεί να προβληματιστεί και εντέλει ολοένα να επιστρέφει.
Αντί επιλόγου, ένα απόσπασμα από το ποίημα «Παραβολή»:
Η ζωή μου συνδέεται με τη λέξη
Ασκώ την ποίηση
Αν και οι στίχοι μου μάλλον γδέρνουν
Συνήθως αφαιρώ το ρήμα
Και τραβώντας
Σφίγγω και σφίγγω τις εποχές
Απαλείφω τα χρόνια
Κι αφήνω τη λήθη
Ως μια πλαστή πραγματικότητα
Ενταφιάζοντας στο ποίημα
Όλα όσα κανείς υποκρίνεται
Πως δεν έχει ζήσει
Ή πως δεν τα θυμάται
Και ανατέλλουν τα ποιήματα
Ηλίανθοι ψηλώνοντας στους λειμώνες
Με αγκιστρωμένους τους ανθρώπους
Στις σκληρές τους λέξεις
Πάντα ακριβώς ένα βήμα
Πριν την έξοδο.
Η Χριστίνα Λιναρδάκη είναι φιλόλογος, επιμελήτρια κειμένων και μεταφράστρια. Εργάζεται ως επιμελήτρια εκδόσεων στο Κέντρο Πολιτισμού μεγάλου οργανισμού. Άρθρα, μεταφράσεις, συνεντεύξεις (από λογοτέχνες όπως η Κωστούλα Μητροπούλου, η Λένα Παππά, κ.ά.), ποιήματα και κριτικές της έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά (Ομπρέλα, Έρεισμα, Πλανόδιον, Νέα Σκέψη, νέα ευθύνη), ενώ έχει συμμετάσχει ως ομιλήτρια στην παρουσίαση αρκετών βιβλίων και ποιητών. Ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ομπρέλα, μέχρι το τέλος της έκδοσης του περιοδικού. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Τη βρίσκετε στο facebook: www.facebook.com/cleareaching, στο twitter (#stigmalogou), στο instagram και στο pinterest.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
