Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Νυχτερινό Ταχυδρομείο, Hoda Bakarat, Εκδόσεις Κέδρος 

Το εύθραυστο,

Ανθρώπινο φύλο

Οι επιστολές κλείνουν εντός τους ως είδος, την λαϊκή ιστορία του κόσμου. Περιέχουν σε ίση αναλογία ομολογίες ερωτικές, εμπορικές συμφωνίες, αποχαιρετισμούς, επίσημες αποφάσεις που μπορούν να αλλάξουν για πάντα την ιστορία ενός ανθρώπου, αποφυλακίσεις, αιτήματα, από έναν κρατούμενο, ένα κορίτσι, έναν στρατηγό, έναν πόλεμο. Ολόκληρος ο κόσμος εμπιστευόταν για χρόνια τα πιο προσωπικά μυστικά του στην εξαιρετική ποιότητα του επιστολικού χαρτιού. Η απουσία κάποιου ανθρώπου δεν μετριόταν με τον ηρωισμό ή με τον θάνατό του, αλλά με το κουράγιο που φανέρωνε μες στο γράμμα του. Όπως σε εκείνες τις υπερβολικές αφηγήσεις που ο λαϊκός μύθος θέλει τον νεαρό να φεύγει για το μέτωπο, μόνο και μόνο επειδή γνωρίζει πως ανάμεσα σε εκείνον και σε εκείνη παρεμβάλλονται  μίλια απουσίας και έτσι ποτέ οι δυο τους δεν θα σχηματίσουν εκείνο το φοβερό, μουσικό ολόκληρο.

Γράμματα σε κάποιον φίλο, σκηνές από το αβαθές υλικό της μνήμης, αγωνίες και παραδοχές, τοπία και ονόματα. Ένας ολόκληρος κόσμος περιλαμβάνεται στις επιστολές που διασώζονται σήμερα και μαρτυρούν την αέναη, ανθρώπινη ανάγκη για επικοινωνία.

[…Τι και αν ήταν σπασμένες οι γωνιές του σκοταδιού, τι και αν στ΄ανάμεσά μας περιλαμβάνεται μια θάλασσα τρομακτική σαν των Σαργασών, τι και αν το μυαλό μου έχουν καταλάβει αμέτρητοι, μηχανικοί ίπποι που χτυπούν εκκωφαντικά. Εγώ έχω το γράμμα σου και ακόμη έχω εσένα να μου θυμίζεις με λέξεις τι σόι πράγμα είναι εκείνη η ζωή, μια σύντομη μαρμαρυγή, έτσι δεν είπες σε κάποιο γράμμα σου; Είπε, κράτα το γράμμα μου και ευθύς θα νιώσεις ολόκληρη την σιωπή μιας αυλής. Μες στις σελίδες του κατοικούν νεαρές πεταλούδες, μην τρομάξεις όταν θα φτεροκοπούν πλάι σου. Εσύ τότε θα έχεις γίνει μία ήπειρος, ναι, αυτό, μία ήπειρος…]

Θα μπορούσαν όλα τα παραπάνω να περιλαμβάνονται στο βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος. Όμως θα έλεγε κανείς ότι φαντάζουν περιττά εμπρός στην πρόζα της Hoda Bakarat που υπογράφει με τις μακροσκελείς επιστολές της κάποιο ανεξόφλητο χρέος. «Ανεπίδοτες επιστολές που χάθηκαν μες στην δίνη του χρόνου, όπως και οι άνθρωποι που της έγραψαν: μετανάστες, εξόριστοι της ζωής, παραβάτες, άνθρωποι ηττημένοι από τις συνθήκες και τις προσωπικές τους επιλογές, που αναζητούν τον δρόμο της επιστροφής, την πορεία προς την λύτρωση και την συγχώρεση και νοσταλγούν έναν κόσμο που έχει χαθεί οριστικά»,  γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Η συγγραφέας, Λιβανέζα στην καταγωγή, μάρτυρας των πρώτων σελίδων ενός τρομερού εμφυλίου γράφει από την γαλλική πρωτεύουσα. Η διάκρισή της με το διεθνές βραβείο Αραβικής λογοτεχνίας με το οποίο τιμήθηκε το 2019 για το Νυχτερινό Ταχυδρομείο δεν αρκεί για να της επιτρέψει να γυρίσει στην Βηρυτό. Ψηφίδα και εκείνη ενός ολόκληρου κόσμου που ζει σήμερα μακριά από εμπόλεμες πατρίδες, κρατά ότι μπορεί από εκείνο το υπέροχο και ματωμένο σύμπαν. Το βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος που κυκλοφορεί σε μετάφραση της Πέρσας Κουμούτση περιλαμβάνει γράμματα φτιαγμένα από αυτό το υλικό. Μακροσκελείς εξομολογήσεις ενός γιου, ενός ερωτευμένου άνδρα, μιας γυναίκας. Λέξεις γραμμένες, γέφυρες που στήθηκαν κάποτε και τώρα παραπαίουν, κάνοντας λόγο για λανθασμένες επιλογές, για άδικες κρίσεις, για απουσίες εκκωφαντικές. Αν είχαν φωνή αυτά τα γράμματα θα έφεραν ήχους από λέξεις λυγμικές, μελαγχολικές φωνές που ουρλιάζουν στην ομίχλη, ανθρώπους που βρέθηκαν εμπρός σε τρομερά χάσματα και τώρα παλεύουν με ολόλευκες αποστάσεις. Επιστρατεύουν λέξεις, σημεία στίξεως σαν τάχα εκείνη ακριβώς την στιγμή που τα χαράζουν στο χαρτί μια καρδιά να αποσιωπά ή πάλι να διερωτάται για εκείνο τον κίνδυνο που είπε εαυτό της. Όταν τα σώματα λείπουν τότε και μόνο οι επιστολές της Bakarat, γραμμένες στο πρώτο, ενικό πρόσωπο, λες και κανείς έστρεψε όλους τους καθρέφτες προς την μεριά μας, κουβαλούν μια ιδέα από το βαθύ, γεροντικό γέλιο, το τόσο πικρό, ήχους ανεπαίσθητους από μια καρδιά που φτερουγίζει σαν μικρή, τρεμάμενη παλάμη. Γράμματα σε ύφος πρόζας που ακόμη γυρεύουν το λευκό τους λιμάνι, λέξεις που παλεύουν με το άκαμπτο χιόνι, καρφιτσωμένες πάνω στο μέτωπο που κοιτάζει προς τα πίσω.

Η Hoda Bakarat με την γνώριμη αμεσότητα και την λαϊκή σοφία του αραβικού κόσμου, ανοίγει την καρδιά της σαν την μεγάλη, μπλε ομπρέλα της Κατερίνας Γώγου που χωράει όλους τους τρόπους της καρδιάς. Κάθε τόσο, σε κάποια παράγραφο που τελειώνει μπορεί κανείς να αντικρίσει δωμάτια αυλές, την τελευταία θέληση, μπορεί να ακούσει τις πέτρες που μεγαλώνουν μες στην ψυχή. Αν ισχύει εκείνο που γράφει ο Γ. Χειμωνάς στον Πεισίστρατό του, αν τα δέντρα μιλούν με καταπράσινες λέξεις, οι επιστολές της καινούριας έκδοσης του Κέδρου συλλαβίζουν την απουσία, αυτό το ερυθρότατο πράγμα, το τόσο χτυπητό και επιζήμιο. Μέσα από θολά παράθυρα οι αποστολείς βρίσκουν τον τρόπο να μιλήσουν και ας τους κόβει την ανάσα μια ρυτίδα στην φωνή τους. Η Bakarat ξέρει καλά πόσα μπορούν και καταφέρνουν αυτές οι μεταχειρισμένες λέξεις, οι μεταχειρισμένες ζωές που ξεφυλλίζονται σαν όνειρα με στο Νυχτερινό της Ταχυδρομείο. Όσο για τον πόνο, αυτός είναι που θέτει σε κίνηση τις γραφίδες, αυτός που πετά το χαλίκι στα τρομερά μάτια των παραληπτών.

Οι επιστολές της Hoda Bakarat συνιστούν ένα είδος κήπου. Ταξιδεύουν πάνω από ονόματα, πρόσωπα και πράγματα, φαντάζουν λέξεις πικρές σαν κοιμητήρια, κρέμονται από τα καρφιά της καρδιάς. Ίσως να μην φτάσουν ποτέ σε κάποιον παραλήπτη, είτε πάλι αφεθούν στην τύχη ενός κλεισμένου συρταριού κιτρινίζοντας τα περιστατικά της ζωής. Ωστόσο αν κάτι προκύπτει αβίαστα μέσα από τις σελίδες του Νυχτερινού Ταχυδρομείου δεν είναι άλλο από ένα είδος γκρεμιστικού πάθους που φωταγωγεί τις πιο δύσκολες ώρες, όταν η χώρα των ήχων σφραγιστεί και όταν κανείς νιώσει πως υπάρχουν πράγματα ανυπολόγιστα για να αναμετρηθεί σε αυτήν την ζωή.

Η καινούρια έκδοση του Κέδρου φέρνει στο προσκήνιο μια συγκλονιστική συγγραφέα. Μπολιασμένη από την ατμόσφαιρα του κόσμου που άφησε μα και από εκείνη που συνάντησε στην Ευρώπη του καινούριου αιώνα, η Bakarat βαπτίζει τα γράμματά της μες στους κόλπους της φθοράς. Γράφει μέσα από την καρδιά των λιβαδιών με τους ασφοδέλους, γράφει για κάτι που ζει απαράλλαχτο χαμηλά εντός μας, την ώρα που διαλέγουμε τους μεγάλους ρόλους της ζωής μας. Εκείνοι που μιλούν μέσα από τις σελίδες του Νυχτερινού Ταχυδρομείου μοιάζουν με μια ξεχασμένη φρουρά που αναπαριστά μια απουσία σχεδόν αρχαιολογική. Οι άνθρωποι θητεύουν στην ιδέα όσων έχασαν κάποτε και η Λιβανέζα Bakarat ίσως γνωρίζει καλύτερα από τούτο το σημείωμα τι να σημαίνουν όλα αυτά που λάμπουν μες στους θεατρικού, σχεδόν μονολόγους. Ίσως ακόμη κατέχει τον κώδικα των βροχών που φτιάχνει τις καταλληλότερες λέξεις, που μπορεί να περιγράψει της καρδιάς το ολοκαύτωμα και το ανεκπλήρωτο.

Αποκτήστε το βιβλίο

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular