Ο Ανήφορος, Νίκος Καζαντζάκης, Εκδόσεις Διόπτρα

Ο Καζαντζάκης γράφει αυτό το υπέροχο βιβλίο στα μέσα της δεκαετίας του ’40, αμέσως μετά τον Ζορμπά. Ο Ανήφορος όμως χαράσσει μια διαφορετική πορεία. Είναι ένα κείμενο πιο εσωτερικό, το διακρίνει μια μελαγχολία βαθιά και λυτρωτική.

Ο άνθρωπος που βγαίνει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ένας άνθρωπος χωρίς έρμα, ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να στοχαστεί το αύριο, αθώς το σκιάζουν η βία και ο πόνος. Τη λύτρωση αυτού του ανθρώπου αναζητά ο Καζαντζάκης.

Η δράση του εκτυλίσσεται αμέσως μετά τον πόλεμο σε Κρήτη και Αγγλία. Ο Κοσμάς έπειτα από απουσία είκοσι χρόνων, ενώ έχει συμμετάσχει ενεργά στον πόλεμο ως αεροπόρος, επιστρέφει στην πατρίδα του, το Μεγάλο Κάστρο, μαζί με την Εβραία γυναίκα του, τη Νοεμή. Η Νοεμή είναι μια τρομερή γυναικεία φιγούρα. Κουβαλάει την πανανθρώπινη μνήμη του Ολοκαυτώματος και μαζί της την ερώτηση για την αξία της ζωής. Μέσα στη φρίκη που άφησε ο πόλεμος γεννήθηκε μια δυνατή αγάπη, μια αγάπη που, όπως όλες οι μεγάλες αγάπες, αγγίζει τον πόνο.

Έχουν περάσει μόλις μερικές μέρες από τον θάνατο του πατέρα του Κοσμά. Είμαστε σε μια Κρήτη που μετράει τις πληγές της από τον πόλεμο, διαβαίνουμε τα ρημαγμένα της χωριά ζώντας προσωπικές ιστορίες θάρρους και πόνου. Ο άνθρωπος δεν έχει σωθεί, κινδυνεύει και ο Κοσμάς μεταβαίνει στη μεταπολεμική Αγγλία για να τον σώσει. Το προσωπικό κόστος της επιλογής του είναι τεράστιο.

Όμως αυτό είναι το χρέος, αυτός είναι ο ανήφορος  που όλοι πρέπει να διαβούμε. Εκεί στη μοναξιά γεννιέται μια ελπίδα, μια δυνατότητα να είσαι ελεύθερος. Είναι ένα βιβλίο βαθιά αντιπολεμικό, υπαρξιακό και γεμάτο από ανθρωπιά.

Ο Ανήφορος είναι μια μεγάλη λογοτεχνική στιγμή, που όμοιά της δύσκολα συναντάμε στην ελληνική λογοτεχνία της εποχής του ή οποιασδήποτε εποχής. Είναι ένα έργο που ανήκει σαφώς στη σφαίρα του κλασικού, που θέτει τα ερωτήματα που διαρκώς κατατρέχουν τον άνθρωπο και δεν αποτελεί απλώς μια πολύ μεγάλη λογοτεχνική στιγμή για τη χώρα μας αλλά και ένα πολιτιστικό γεγονός.

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.