Το πικρό ποτήρι, Λένα Διβάνη, Εκδόσεις Πατάκη
Το νέο βιβλίο της Λένας Διβάνη, καθηγήτριας της ιστορίας εξωτερικής πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών, τιτλοφορείται “ Το πικρό ποτήρι” και περιέχει τη, συνοπτική μεν, αλλά απίστευτα ευκολοδιάβαστη βιογραφία του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους Ιωάννη Καποδίστρια.
Θα λέγαμε ότι το βιβλίο εστιάζει περισσότερο σε τρεις θεματικές: πρώτον, στη σχέση του Καποδίστρια με τη μοναδική αγαπημένη της καρδιάς του, τη Ρωξάνδρα Στούρτζα, με την οποία όμως δεν επρόκειτο ποτέ να είναι μαζί, δεύτερον, στη δράση του Καποδίστρια στην Ευρώπη ως διπλωμάτη και ως απεσταλμένου ή υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας και, τρίτον, στη θητεία του ως Κυβερνήτης της Ελλάδος, μια θητεία η οποία τερματίζεται απότομα με την αποτρόπαια δολοφονία του.
Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο θα έπρεπε να διαβάσουν όλοι οι Έλληνες για πολλούς λόγους. Επειδή είναι απίστευτα ευκολοδιάβαστο και μικρό σε μέγεθος. Επειδή είναι εξαιρετικά καλογραμμένο, χωρίς να πλατειάζει πουθενά και διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Και, κυρίως, επειδή, μας γνωστοποιεί το παράδειγμα ενός τόσο ξεχωριστού άντρα, ενός πραγματικού πατριώτη, ο οποίος τα θυσίασε όλα, ακόμη και την ίδια του τη ζωή για την ευημερία της πατρίδας. Ποιος άλλος Έλληνας πρωθυπουργός κοιμόταν μόλις τρεις ώρες κάθε βράδυ προκειμένου να εργάζεται υπέρ της πατρίδος του; Ποιος άλλος Έλληνας πρωθυπουργός δέχτηκε να θυσιάσει την προσωπική του ευτυχία, μένοντας άγαμος, χάριν της πατρίδος; Ποιος άλλος Έλληνας πρωθυπουργός αρνήθηκε τις ανέσεις και τις διευκολύνσεις που του προσέφερε το αξίωμά του; Ποιος άλλος Έλληνας πρωθυπουργός δέχτηκε να εργάζεται αφιλοκερδώς και χάριζε τον μισθό του στο κράτος;
Οι περιστάσεις, βέβαια, τότε ήταν πραγματικά πολύ ιδιαίτερες, αφού, κανένας άλλος πρωθυπουργός δεν είδε την πατρίδα μας στα χάλια που την αντίκρισε ο Καποδίστριας όταν έφτασε στο Ναύπλιο στα τέλη του 1827. Και πάλι όμως, η προθυμία του Κόντε να παραμερίσει το προσωπικό συμφέρον του χάριν του δημοσίου σε μία εποχή όπου όλοι κοιτούσαν μόνο το συμφέρον του εαυτού τους, δεν μπορεί παρά να είναι αξιοθαύμαστη.
Η Διβάνη παρουσιάζει ολοκληρωμένα τον Καποδίστρια απ’ όλες τις απόψεις. Ως πολιτικό, ως διπλωμάτη, ως άνθρωπο, ως αριστοκράτη, ως γιατρό, ακόμη και ως ερωτευμένο άντρα. Ο Ιωάννης ήταν ένα περίεργο κράμα ανθρώπου, ένας άντρας γεμάτος αντιφάσεις. Γοητευτικός, μα συνεσταλμένος. Άνθρωπος συντηρητικός κατά βάθος, μα συνάμα και εκσυγχρονιστής. Θιασωτής του ευρωπαϊκού δυτικού κράτους, μα και λάτρης της πατρίδας του, της Ελλάδας. Αριστοκρατικός, μα λιτοδίαιτος και εγκρατής. Αυστηρός με τις αρχές και με τους γύρω του, μα, συγχρόνως, τρυφερός και ευαίσθητος. Έλληνας του εξωτερικού, μα συγχρόνως πιο πατριώτης από πολλούς γηγενείς.
Μετά από μια σύντομη αναδρομή στα παιδικά χρόνια του Κόντε και στα χρόνια των σπουδών του, η Λ.Δ. εστιάζει στα χρόνια που πέρασε ο Καποδίστριας στη Ρωσία και στη γνωριμία του με τη Ρωξάνδρα Στούρτζα, μια γνωριμία καταλυτική και για τους δύο, η οποία όμως δεν ευοδώθηκε να έχει ευτυχή κατάληξη. Η επιλογή του Καποδίστρια να ζήσει μακριά από την αγαπημένη του, ήταν το ένα πικρό ποτήρι το οποίο αναγκάστηκε να πιει. Στο τέλος του βιβλίου, όταν δέχεται τη θέση του πρώτου Κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, ξέρει πολύ καλά, ότι θα αναγκαστεί να πιει και ένα δεύτερο πικρό ποτήρι. Γνωρίζει ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις με τις κινήσεις του, γνωρίζει ότι θα συγκρουστεί με συμφέροντα, γνωρίζει ακόμη και ότι θα προκαλέσει τόσα μίση και πάθη, τα οποία να του στοιχίσουν, ενδεχομένως, ακόμη και την ίδια του τη ζωή. Και πράγματι, έτσι ήταν γραφτό να γίνει.
Το βιβλίο αποτίει φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο ο οποίος έδωσε τα πάντα στην Ελλάδα τον καιρό που αυτή δεν είχε απολύτως τίποτε: στον Κόμη από την Κέρκυρα, τον Ιωάννη Καποδίστρια, έναν άντρα ο οποίος θα έπρεπε να αποτελεί πρότυπο προς μίμηση από όλους τους πολιτικούς της χώρας μας, τόσο για τη φιλοπονία του, όσο και για την αφιλοκέρδεια και για την εργατικότητά του.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
