Please enable JavaScript to view the comments powered by Disqus.

 

Ο δρόμος του ξεριζωμού και της προσπάθειας να ξαναβρεθεί μία ταυτότητα είναι πάντα σε καιρούς δύσκολους ένα ρήμαγμα, μια εξορία, μια εκβιαστική έξοδος, ένας διωγμός, είναι απώλεια και άψητο κρέας ανθρώπων και ζώων εις σάρκα μία. 

Αν, λέει ο Φουκώ, δεις μια φωτο προσώπου μέσα στο δωμάτιο θετικά και αμέσως μετά η θετική εμφάνιση γίνει αρνητική, όλο το φόντο πίσω απ’ το πρόσωπο και το ίδιο το πρόσωπο, ενώ αρχικά αντιμετωπίζεις τη δυσκολία να το ταυτοποιήσεις, στη συνέχεια γίνεται πιο εύκολο. Γιατί; Γιατί οι σχέσεις ανάμεσα στα στοιχεία του ίδιου του προσώπου και μέρους του δωματίου παραμένουν ίδιες. Είναι σταθερές σχέσεις  στοιχείων, δεδομένων του χαρακτήρα τους, της ύπαρξής τους. Τα συστήματα σχέσεων είτε θετικά είτε αρνητικά παραμένουν ίδια. Φανταστείτε όμως συστήματα σχέσεων που κινούνται συνεχώς, που ρευστοποιούνται, που εξαυλώνονται, που είναι αναγκασμένα να εμφανίζονται αστραπιαία και να κρύβονται αυτόματα για να αντιμετωπίσουν την καθυποταγή τους στη σιωπή,  τη βίαιη ταξινόμησή τους σε μορφές σκληρότητας που επιβάλλουν την άρνηση και την απόρριψη. Αυτές οι αντιθέσεις, τα κοντράστ, δεν επιτρέπουν  μια σταθερή ματιά , γιατί λειτουργούν ασύμμετρα. Είναι όλα ρευστά και υγροποιημένα. Λοιπόν, ο κόσμος του Κυριάκου είναι κόσμος αντεστραμμένος, είναι όλος ένα αρνητικό φωτογραφίας,  είναι το αρνητικό της θάλασσας, είναι η Μαύρη Θάλασσα,  είναι το Καρά-Ντενίζ,  είναι μια Άξεινος Θάλασσα, αφιλόξενη, που κατ’ ευφημισμόν ονομάστηκε  Εύξεινος Πόντος. Από εκεί ξεκινάει κατά την γνώμη μου αυτή η τόσο ελληνική , αλλά σκοτεινή αφήγηση του Κυριάκου, αυτό το διπολικό Γκόθικ  αφήγημα, που διαπερνάει όλα του τα έργα. Αν κάθε κείμενο δεν είναι έργο, αφού για να υπάρξει ως τέτοιο πρέπει να πληροί αισθητικούς όρους, η τόσο μπαρόκ διακόσμηση των έργων, ποιητικών και πεζογραφικών, δεν φέρνει καμιά αλλαγή και γνώση, γιατί λείπει ο θάνατος. Ο Γιάννης Κουνέλης είπε πως κουλτούρα χωρίς κηδεία δεν υπάρχει.  Ό,τι ανακάλυψε ο άνθρωπος το πέτυχε στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την σκοτεινή του φύση. Να σπάσει την πόρτα από στοιχειωμένα σπίτια, να αντιμετωπίσει βάρβαρα, ακόμη και κακόγουστα πολλές φορές, την ψεύτικη ομορφιά, προκειμένου να συναντηθεί με το πρωτόγωνο, το αυθεντικό,  το φανταστικό, το μυστηριώδες, το καταχθόνιο,  τον φόβο του με τη θλίψη και τον θάνατο. Ο Μπάυρον, ο Σέλλε-ι μας το έδειξαν. Ο εξτρεμισμός του Πάνκ επίσης.  Το στρίψιμο της βίδας, η Λίλιθ, ο Ντόριαν Γκρέι, η Ρεβέλα, αλλά και ο Φώκνερ, η Φλάνερυ Ο΄Κόννορ, η Τζόις Κάρολ Όουτς κ.α. μας έδοσαν με ένα νεογοτθικό στίγμα την αποξένωση, την τρέλα, τη μοναξιά, το ερειπιώδες μεγαλείο  του ανθρώπινου πόνου και φόβου.  Έτσι, οι λέξεις του Κυριάκου , είναι φτιαγμένες με μυστικά και κατάρες, ανακαλούν την εποχή μας, εποχή μαύρου θανάτου. Ο ρομαντισμός του Κυριάκου βάθυνε τα μοτίβα που σήμερα αποκρύπτονται από τις ιδεολογίες, την υπερφυσική δηλαδή διάσταση του φυσικού και ψυχολογικού τρόμου. Ο Κυριάκος γράφει απόλυτα για το σήμερα με ένα τρόπο που φέρνει την ποίηση μέσα στα έγκατα του sensation novel.

Τι κάνει ο Κυριάκος; Αναφέρεται σε ένα δρόμο για τη Δράμα που σε κάνει να νομίζεις πως έχει σχέση με μια ρεαλιστική δουλειά. Μια σκληρή, κυνική παρουσίαση εκείνου που έχει χαθεί.  Αναφέρεται σε σημαίνοντα που δε δείχνουν πουθενά.  Όμως αυτό που μας δείχνει είναι πως η ζωή ήταν πάντα μια υπερχείλιση εκείνου που πάντα χάνεται, εκείνου υπάρχει  γιατί είναι προορισμένο να χαθεί.  Χρησιμοποιεί τη φυλή του, ακούσματα, μαρτυρίες, μύθους, αλλά δεν είναι λαογράφος, δεν είναι ιστορικός, σχεδόν δεν είναι ποιητής με την κλασσική έννοια.  Ο Παβλικόφσκι το είπε καθαρά, είναι τόσο ρευστός ο  κόσμος που είναι αδύνατον να δραματοποιηθεί. Γι’ αυτό ο δρόμος για τη Δράμα είναι ο απεγνωσμένος δρόμος του Κυριάκου για Το Δράμα. Ψάχνει απλές φόρμες για να πειραματιστεί στην δραματουργία του σήμερα. Ψάχνει κάτι πιο απλό για να αποδράσει, όχι στο χθες, αλλά στο φανταστικό πρόσωπο που κρύβεται. Στο δικό μας πρόσωπο, το σημερινό. Και γνωρίζουμε καλά πόσο δύσκολο και σκληρό είναι να είσαι πρόσωπο. Γι’ αυτό ασχολείται με την ασθένεια της ομορφιάς. Γι’ αυτό ψάχνει σκιές μέσα στις ιστορίες πεθαμένων , εκτελεσμένων, βασανισμένων, φαντασμάτων,  δηλαδή ιστορικές ψυχώσεις που μόνο στη μνήμη υπάρχουν. Στον ερειπιώδη ψυχισμό του σήμερα. Στα ερείπια και τις καλύβες που είναι το τελευταίο οχυρό της φαντασίας και του ονείρου.  Κι αυτό το κάνει με ένα ψυχολογικό ρεαλισμό, που απευθύνεται σ’ εμάς. Ψάχνει και βρίσκει διαλυμένες μορφές, αποσπάσματα, γρίφους και αινίγματα, ελλείψεις, απώλειες, με μια αντι-ποιητική ποίηση. Δήθεν τυχαία. Τηλεγραφικά,  για να δείχνει την ώρα θανάτου.  Δεν θρηνεί για ό,τι χάθηκε.  Τον ενδιαφέρει το παράδοξο της ύπαρξης. Το συγκεχυμένο. Δείχνει ζευγάρια και οικογένειες σε παλιές φωτογραφίες, που θέλησαν να βγουν έξω απ’ το πλαίσιο, δεν τα κατάφεραν όμως. Όλο του το έργο, ζωγραφιστό, φωτογραφικό, ποιητικό, πεζό, γοητεύεται το ίδιο από την κατάρρευση της λογικής συνοχής του κόσμου.  Από την μορφολογία της παρακμής. Και μέσα από  απομεινάρια κατοικιών, που φαίνονται όλα τα υλικά  ξεκοιλιασμένα, γυμνά, αποκαλύπτει τον κατασκευαστικό χαρακτήρα της λογοτεχνικής φύσης.  Βουτάει μέσα στα χάσματα, τις ασυνέχειες, τη βία, το έγκλημα, και με τα κλικ της μηχανής Βερτώφ, του σινεμά βεριτέ, της κάμερα ομπσκούρα της μνήμης μας, φωτογραφίζει τις βάθος ενδοσκοπήσεις, όσο μπορεί να τις αντέξει ο ελαφρύς στοχασμός. Ο Θωμάς Τσαλαπάτης  το έγραψε, το ύψος βυθίζεται στο άλμα! Ακόμα και τα τοπία του Κυριάκου είναι μορφολογία θραυσμάτων. Γεωμετρικά σχέδια ή σχέσεις χρωμάτων, με αναπτυγμένο τον χαρακτήρα της αβεβαιότητας μέσα στην κατασκευασμένη βεβαιότητα.  Ακόμα και λεζάντες φτιάχνει που είναι φωτογραφίες κειμένων ή φωτογραφίες που είναι λεζάντες μιάς φράσης. Κι όλα αυτά με ειρωνία. Ο Κυριάκος φωτογραφίζοντας τις χελώνες της ΔΕΗ, μας έμαθε πως  το πιο γρήγορο πράγμα, το ηλεκτρικό, έρχεται με χελώνες, σύμβολα της αέναης αργοπορίας.

Δεν υπάρχει  λοιπόν Δράμα. Δεν υπάρχει η Δράμα. Υπάρχει μόνο το «σιωπηλό άλλο» που λέει ο Ματσάδο, αυτό το σιωπηλό άλλο που επιμένει να είναι σκληρό κόκκαλο, το οποίο ροκανίζοντάς το η λογική, σπάει τα δόντια της, γιατί έρχεται αντιμέτωπη με την ουσιώδη ετερογένεια της ύπαρξης, την αθεράπευτη ετερότητα, από την οποία πάσχει το ένα, ώστε να γίνεται μοναδικό.

Το Δραμάιλο  δείχνει αυτό που δεν υπάρχει. Δείχνει την εμπερίεξη του Γουίνικοτ, την παρατημένη ψυχή που αδυνατεί να διαχειριστεί το τραύμα και ζητάει από την κοινωνία την βοήθειά της, που επίσης δεν υπάρχει. Ο Κυριάκος  δεν είναι ανιχνευτής του εξαφανισμένου. Δεν στήνει ένα μουσείο διάσωσης της παράδοσης.  Αν υπάρχει ελπίδα μας λέει, οφείλεται στο κουράγιο των απελπισμένων. Κι εμείς δίπλα στους πρόσφυγες γίναμε αυτό που λέει ο Αγκάμπεν, γίναμε «ομιλούντα σώματα». Πράγματα με φωνή. Όμως  δίπλα σε αυτή την αισθητική του ερείπιου, που μπορεί να μας εξανθρωπίσει αν αισθανθούμε πως αυτό το ερειπιώδες μέρος του εαυτού μας κρύβει πολλή δύναμη, ο Μπένγιαμιν το έχει δείξει ωραία αυτό, ας θυμηθούμε  τον Μούζιλ, «είμαστε αυτό που δεν είμαστε ακόμα»!!!Είμαστε το όχι ακόμα. Υλικά και άυλα  που δεν έχουν ακόμα νόημα και αλήθεια. Δεν υπάρχει κανένας δρόμος για τη Δράμα! Είναι η ίδια μια Πόλη που δεν έχει υπάρξει ακόμα. Στον δρόμο χαμένοι θα την φανταστούμε. Και τότε μόνο θα πούμε πως κάπου πρέπει να βρίσκεται. Κι ο Κυριάκος μας βοηθάει, είναι ανιχνευτής του μη ανιχνεύσιμου.

 ***Ο Κώστας Καλημέρης γεννήθηκε στην Αθήνα. Μεγάλωσε και τελείωσε το σχολείο στο Βύρωνα. Πέρασε στην Πάντειο μέσα στη δικτατορία όπου πολιτικοποιήθηκε. Ειδικεύτηκε στο σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό. Ως κριτικός λογοτεχνίας υπήρξε για πολλά χρόνια συνεργάτης του περιοδικού “Διαβάζω” και μέλος της συντακτικής επιτροπής. Συνεργάστηκε ακόμα με τα περιοδικά “Γράμματα και Τέχνες”, “Δρώμενα”, “Εντευκτήριο”, “Οκτάβα”, “Δίφωνο”, “Ηριδανός” και την εφημερίδα “Μακεδονία”. 

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png

This image has an empty alt attribute; its file name is sep-lit-1024x59.png
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
latestpopular