***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Τα βιβλία των άλλων Ι, Κωστής Παπαγιώργης, Εκδόσεις Καστανιώτη
Μια εκτενής επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που αφορούν στους Έλληνες δημιουργούς του λόγου και στην ελληνική λογοτεχνία, την παλαιότερη και την πιο σύγχρονη, είναι η ανθολογία των δοκιμίων του που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδ. Καστανιώτη. Τα επιλεγμένα δοκίμιά του φέρνουν στο φως τη σκέψη του και τον λαγαρό συλλογισμό του συστήνοντας εκ νέου τον άνθρωπο που με τον λόγο του σηματοδότησε έναν νέο εντελώς τρόπο προσέγγισης και κριτικής της λογοτεχνίας.
Με έναν χαρακτηριστικά δικό του στοχαστικό ύφος, που συχνά εναλλάσσεται με μια διακριτή αίσθηση χιούμορ και άλλοτε με μια ιδιαίτερη ειρωνεία, ο Παπαγιώργης καταθέτει μια εξαιρετική γνώση και εποπτεία της Ιστορίας της εγχώριας λογοτεχνίας και προσεγγίζει τα κείμενα και τους συγγραφείς με αναγνωστικό πάθος διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την απρόσκοπτη ανάδειξη των ουσιαστικών στοιχείων που τα χαρακτηρίζει. Η εν τω βάθει ματιά του δεν αρέσκεται σε φιλολογικού τύπου αναλύσεις των έργων. Απομακρύνεται από τη θεωρία και στέκεται στο συναίσθημα που δημιουργείται κατά την αναγνωστική διαδικασία. Καταβυθίζεται στο σημαντικό και στο ουσιώδες και ανασύρει στην επιφάνεια τη μοναδικότητα του, καταγράφοντας τις λεπταίσθητες ισορροπίες που ενυπάρχουν σ’ αυτό και οριοθετούν τον αφηγηματικό του πυρήνα. Χωρίς να χρησιμοποιεί κριτικά και δοκιμιακά στερεότυπα και με αφετηρία την απόλυτη αίσθηση ενός κειμένου όπως αυτή εντυπώνεται στη δική του ψυχή ο Παπαγιώργης, είτε εξάρει ενθουσιωδώς είτε συγκρατημένα, αυτό που επιτυγχάνει είναι να διαχωρίσει την κριτική του από την κατεστημένη ανάλυση των πεζογραφικών έργων και να διοχετεύσει μέσα στα δικά του κείμενα την πνοή ενός ειλικρινούς ρεαλισμού, μιας αλήθειας διάχυτης και συχνά πύρινης.
Σημαντικός του βοηθός στη δημιουργία της προσωπικής του διαλεκτικής με τα κείμενα είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί. Ευθύβολη, συχνά παιγνιώδης, λιτή και ταυτόχρονα πυκνή, σίγουρα οικεία και αποφθεγματική η γραφή του γίνεται το ορμητήριο των θεμελιακών, θυμοσοφικών προσεγγίσεών του. Αποφεύγει κάθε είδους ακαδημαϊσμό και επικεντρώνεται στη γνωμική φύση της γλώσσας του με αποφασιστικότητα. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που οι λέξεις του εξακοντίζονται πέρα από τη θεωρητική του δεινότητα και μετατρέπουν σε «μικρές πραγματείες» τις κριτικές του που, είτε πρόκειται για μεγάλα κείμενα είτε για μικρά αποσπασματικά σημειώματα, διδάσκουν την αυτόνομη λειτουργία της λογοτεχνίας και της βιβλιοκρισίας.
«Για τον Κωστή Παπαγιώργη», γράφει ο Δημήτρης Καράμπελας στην εξαιρετική εισαγωγή της ανθολογίας που σχεδίασαν μαζί με τον Γιάννη Αστερή, «τα βιβλία υπήρξαν ο πιο ζωτικός και ακατάλυτος δεσμός του με τον κόσμο. Η ανακάλυψή τους στην όψιμη εφηβεία του, έλαβε διαστάσεις αποκάλυψης». Είναι σαφές ότι από αυτήν ακριβώς την αποκάλυψη δημιουργείται ο διανοητής Παπαγιώργης, ένας ασυμβίβαστος κριτικός με «ακαριαίες εμπνεύσεις» που όριζαν την ιδιοτυπία του. Και μπορεί σήμερα ο αναγνώστης των κειμένων του να μη συμφωνεί πάντα με τις δικές του κρίσεις αυτό όμως δεν περιορίζει σε καμιά περίπτωση την τεράστια σημασία που βιώνει σε κάθε γειτνίαση με τους λογισμούς του. Το βέβαιο είναι ότι η ανθολόγηση αυτή που παραδίδει στον αναγνώστη του μέλλοντος κείμενα του Παπαγιώργη συγκροτημένα ως σύνολο και αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τρίτομης σειράς μπορεί να γίνει ταυτόχρονα ένας οδηγός γλωσσικού, εκφραστικού και κριτικού ήθους και να συντελέσει σε μια νέα αξιωματική θεώρηση της λογοτεχνίας.
Ο Κωστής Παπαγιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώριο Υπάτης. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Παραλία Κύμης, όπου υπηρετούσε ως δάσκαλος ο πατέρας του, και εν συνεχεία στην Αθήνα (Χαλάνδρι), στη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι (1968-1975) και πάλι στην Αθήνα (Εξάρχεια). Εξέδωσε μια σειρά δοκιμίων εμπνευσμένων από την κλασική αρχαιότητα και από το βίο του σημερινού καθημερινού ανθρώπου, καθώς και έργα που αφορούσαν έμμεσα ή άμεσα το φρόνημα του Νεοέλληνα. Επίσης επιδόθηκε με αξιοζήλευτη δεινότητα στις μεταφράσεις σημαντικών φιλοσόφων και διανοητών (μεταξύ άλλων Σαρτρ, Σιοράν, Ντεριντά, Ρικέρ, Κίρκεγκωρ, Φουκώ, Λεβινάς). Στις Εκδόσεις Καστανιώτη ήταν διευθυντής των σειρών «Ελάσσονα Φιλοσοφικά», «Μείζονα Φιλοσοφικά» και «Μέγιστα Φιλοσοφικά». Παλαιότερα διηύθυνε στις Εκδόσεις Ροές τη φιλοσοφική σειρά «Δοκίμια». Συνεργάστηκε με περιοδικά (Πλανόδιον, Αθηνόραμα, Το Δέντρο, Αντί κ.ά.), εφημερίδες (Lifo, Επενδυτής, Κόσμος του Επενδυτή και παλαιότερα Απογευματινή), καθώς και με πόρταλ στο διαδίκτυο (matrix24.gr και Protagon).
Το 2002 τιμήθηκε με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μαρτυρίας-Χρονικού για το βιβλίο του Κανέλλος Δεληγιάννης. Ήταν παντρεμένος με τη Ράνια Σταθοπούλου.
Έφυγε από τη ζωή στις 21 Μαρτίου 2014.
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
