Ο τελευταίος Άλυπος, Ελένη Γκίκα, Εκδόσεις Αρμός

“Η ιστορία της τρομοκρατίας είναι παλιά μου εμμονή. Οι παρέες που κάποτε επιστρέφουν τσακισμένες από τη ζωή, επίσης. Ανέκαθεν έβλεπα με δέος το… μεγαλείο της ήττας. Είμαι απ’ εκείνους που υποστηρίζουν ότι στην πτώση μας φαίνονται τα μεγέθη μας, όπως η λάμψη ενός άστρου αφού πρώτα έχει σβήσει. Όσον αφορά το αστυνομικό μυθιστόρημα υπήρξε ανέκαθεν μεγάλη παρηγορία για μένα και πάθος. Ενώ σου δίνει την αίσθηση του παιχνιδιού (και μάλιστα ενός έξυπνου παιχνιδιού) εν τούτοις αποτελώντας και τον κοινωνικό καθρέφτη, επιτρέπει να αντικρίσεις τα πράγματα και τις συνθήκες σε βάθος, να πεις κάποια πράγματα έξω απ’ τα δόντια.” , δηλώνει σε συνέντευξή της  δημοσιευμένη στο περιοδικό Bookpress  η Ελένη Γκίκα, με την πολυετή εμπειρία της πάνω σε λογοτεχνικά και δοκιμιακά κείμενα, αποδεικνύει ότι ξέρει να παίζει θαυμάσια το έξυπνο παιχνίδι της συγγραφής ενός αστυνομικού, με την πολλή  ευρύτερη έννοια μυθιστορήματος, δίνοντας  μια άλλη εντελώς προσωπική διάσταση στο είδος.  Μέσα από την αφήγησή της καθρεφτίζεται με ιδιαίτερο τρόπο, εμπλουτισμένο με χιούμορ, ατμόσφαιρα και υπαρξιακό βάθος, η κοινωνία μιας παραθαλάσσιας επαρχιακής πόλης από τη γενιά του Πολυτεχνείου μέχρι και σήμερα, με πάμπολλες αναφορές σε προγενέστερα ιστορικοκοινωνικά γεγονότα, γεννεσιουργές αιτίες των παρόντων.

Με την εξέλιξη της πλοκής αναλύονται ταυτόχρονα οι κοινωνικές συνθήκες, ψυχογραφούνται σε βάθος οι χαρακτήρες του μύθου και κυρίως λέγονται κάποια πράγματα έξω απ΄τα δόντια.

Πυλώνες στη ροή της αφήγησης, σε τέλεια συνάρτησή της, ανθολογημένα αποσπάσματα της παγκόσμιας Ποίησης και Λογοτεχνίας, ( διαρκές ένδυμα στη ζωή της συγγραφέως), αποσπάσματα δοκιμίων μεγάλων στοχαστών και φιλοσόφων, Ευαγγελικές περικοπές, μέρη της Αποκάλυψης, Ψαλμοί  Δαυϊδ, αλλά και στίχοι σύγχρονων τραγουδιών, δίνουν μια μοναδική ευκαιρία αρχικής επαφής ή επανάληψης, στον αναγνώστη.

Παρελαύνουν πολλοί από τους στοχαστές που επηρέασαν την Ιστορία, την πολιτική και τον πολιτισμό μας, όπως και την πάλαι ποτέ επαναστατημένη συντροφιά των επτά ηρώων, μέσα από κείμενα,  από τα οποία η συγγραφέας  αντλεί τις σημαντικότερες επισημάνσεις, τις τοποθετεί σχολαστικά στη ροή της αφηγησής της, μετατρέποντάς τες σε ντοκουμέντα των απόψεών της, που κάνουν τη μυθοπλασία να συμπορεύεται με την πραγματικότητα και κυρίως προσδίδουν καθολικότητα στα τεκτενόμενα.

                 “ Η μνήμη του τόπου, που όλα τα συγκρατεί, τα φυλακίζει

                                      και τοκισμένα τα ξαναγεννά”

Φόντο της αφήγησης η παραθαλάσσια, σε σχετική παρακμή, επαρχιακή πόλη και ήρωες οκτώ επαναστατημένοι νεαροί που μετά μια τρομοκρατική ενέργεια με συνέπειες, σκορπίστηκαν, σαν να είχαμε κατάρα.

Η Νόρα Ορφανίδη, μοναχοκόρη εύπορης οικογένειας με αυτοκτονικό παρελθόν, που έφυγε για Παρίσι, όπου γέννησε ένα παιδί, η ΄Ολγα Πετρίδη, που έγινε δημοσιογράφος, ο Αντίοχος Βέργος, ο “αρχιτέκτονας” όπως τον αποκαλούσαν από παιδί,  ο Φώντας Τσακίρης, που έγινε μοναχός Ματθαίος, ο Νικηφόρος Γαλάνης φοιτητής Νομικής, Υπουργός στο παρόν της μυθοπλασίας, ο Νικόλας Τουτουντζής τυπογράφος, η Μαρίκα Κερασίδη κόρη οικογενείας που πτώχευσε, τρελο-Γαβριέλα στο παρόν της αφήγησης. και ο Χρήστος Χατζής, που τον αποκαλούσαν Βισκόντι και σκοτώθηκε νωρίς. ΄Εμειναν επτά.

Στα δεκαοκτώ μας οι πεποιθήσεις μας είναι υψώματα , απ΄όπου ατενίζουμε. Στα σαράντα πέντε, είναι σπηλιές όπου κρυβόμαστε.

         Κάποιοι επιστρέφουν στον τόπο του λησμονημένου εγκλήματος.

         Αντίοχος – ο άντρας ψηλά στο βουνό.

        Η εποχή κατόρθωσε να κάνει εκείνο που δεν κατάφερα να κάνω εγώ μια ζωή, να με κάνει αόρατο. Στους μικρούς τόπους, ο ανεφοδιασμός συμβαδίζει με την πληροφορία.΄Ενα αγόρι φαγωμένο από τα σκυλιά επάνω στον σκουπιδότοπο.

        “΄Εχουν βρει κι άλλον νεκρό εκεί που είσαι εσύ, κοντά στο βουνό”

         Νόρα – Η γυναίκα που γύρισε πέρα απ΄ τ’ αμπέλια, κάτοικος του κουκλόσπιτου που θυμίζει την Κάζα Μπατλό. Με την οικογενειακή κατάρα σαν μαύρο παραμύθι κι έτσι με μαύρα σχεδόν υποδέχτηκε τη ζωή.

        ΄Ολγα – Η γυναίκα της βορινής κουζίνας. Δημοσιογράφος -κριτικός θεάτρου.

        ΄Ισα να συντηρούμαι γι αυτό γύρισα. Μαύρη πέτρα είχα ρίξει για χρόνια.  Με υποδέχτηκε η είδηση για κείνο το σκοτωμένο παιδί.

      “ Εσύ που είσαι στα μέσα θα ξέρεις”.

      “Πως να της πω πως τώρα πάει πέθανε η Εφημερίδα”.

                               “Σε μια στιγμή κανείς δεν χάθηκε

                                  Αργά γλιστράς στη Συντριβή”.

       ΄Οσοι επέστρεψαν πλαισιώνονται από άλλους χαρακτήρες τη Νανά όχι, αλλά μπορεί και του Ζολά, που διατηρεί αντικάδικο κοντά στο αστυνομικό Τμήμα, την θρησκόληπτη  Κούλα Μπακάλη, Οι ξένοι- από τότε άρχισε όλο το κακό,  που διατηρεί ένα μικρό μπακάλικο, τη Μαίρη Πόπινς μια δοτική γυναίκα, εθελόντρια που τρέχει για παιδιά και μεγάλους, που διακρίνει στον σκουπιδοτενεκέ μια τούφα ξανθά μαλλιά. Ειδοποιεί την Αστυνομία και μετατρέπεται στην Μαίρη πριν και μετά το πτώμα.

       Χαρακτηριστικοί επίσης τύποι όσοι απαρτίζουν το Αστυνομικό Τμήμα της μικρής πόλης, που φαίνεται να τους στοιχειώνουν οι προσωπικές ιστορίες και τα τραύματά τους.

      Αστυνόμος Μύρων Αγγέλου,  ένας άνθρωπος που αγαπάει την ποίηση και τα λουλούδια. Επιστρέφει από Ιταλία επειδή σκότωσαν τον πατέρα του.  “Τον πατέρα σου Μύρωνα τα συντρόφια του τον σκοτώσανε, γιατί μιλούσε, γιατί σκεφτόταν πολύ” αυτά μου ψιθύρισε η μάνα μου μόλις συνήλθε από τον φόβο να μην αφιερωθώ στην επανάσταση. Η μνημονιακή Ελλάδα μας έβαλε φωτιά.

     Μάνθος Ντουφεξής ΄Οπου γκάφα, παρών, κι όπου ωραίο κορίτσι, ο -αγαπητικός- με- το – μαντολίνο. Αλλά όταν μπήκαν εκείνοι οι δύο τύποι με τα μαύρα και τα πιστόλια κόπηκαν όλα. Δυο χρόνια και τρία σκοτωμένα παιδιά. Σ΄έναν τόπο που ούτε σκοτωμένο σκυλί δεν είχανε βρει μέχρι τώρα.

      Πετρίδης, Στην αστυνομία επειδή ήταν μια λύση – βολικός επαγγελματικός προσανατολισμός. Ξύπνιο παιδί και φιλότιμο.

      Μπελιάς, όνομα  και πράγμα. Σ΄εκείνον έκατσε πέρσι το Καλοκαίρι ο πρώτος φόνος. Ο πρώτος μπελάς στον Μπελιά.

    “Η ευτυχία των ανθρώπων δεν ζυγίζεται με τα συνήθη σταθμά. Για κανένα δεν είναι να πεις, τα έχει όλα, άρα είναι καλά. Συνήθως τότε δεν είσαι καλά. ΄Οταν βλέπεις ότι κι αυτά τα όλα δεν είναι τίποτα μπροστά στο σκοτάδι της ψυχής, τελικά.”

      Τρία παιδιά σκοτωμένα, και οι μαχαιριές πάντα επτά, εκεί που οι παλιοί επαναστάτες ήρθαν για να κρυφτούν και να ξεχαστούν.

       Μια νέα επαναστατική ομάδα δρα με θεωρία ένα χυλό από πολιτική φωτιά που τους κατευθύνει σε μια επικίνδυνη δράση. Είναι κι αυτοί επτά, μόνο που τα χτυπήματά τους γίνονται στα τυφλά.

          Ποιος είναι ο σκληρός αρχηγός του νέου επαναστατικού πυρήνα και ποια η επαναστατική ηθική του ;

         Τα τυφλά κτυπήματα στην παρέλαση και οι εκρηκτικοί μηχανισμοί σε επτά σημεία στρέφουν την προσοχή όλων στο παρελθόν.

       “ Βόμβα στην πόλη μας και σε ώρα αιχμής λες και δεν μας έφταναν οι νεκροί.

         Τώρα υπάρχουν εικόνες να με καταδιώκουν μια ζωή.

         Και το τετελεσμένο του θανάτου.

        ΄Ολα τα επακόλουθα η ύβρις προς τη νεανική σάρκα, τα παραμορφωμένα πρόσωπα, οι διαλυμένοι γονείς.”     

      “ Σαν ν΄αποκτήσαμε μια μικρή τζιχάντ στην καρδιά της πόλης που τρώει και τα ίδια τα παιδιά της”, σκέφτεται ο Αστυνόμος Μύρων Αγγέλου. “ Στο παρελθόν πρέπει να ψάξω τι τους ενώνει όλους αυτούς. Κι ο ΄Αμος ΄Οζ ανοιγμένος ακριβώς σ΄αυτή τη σελίδα να επιμένει:

        “ Η αληθινή τραγωδία της ανθρωπότητας δεν είναι ότι οι καταδιωγμένοι και

           καταδυναστευμένοι λαχταρούν να απελευθερωθούν και να σηκώσουν κεφάλι

           ψηλά. ΄Οχι. Το χειρότερο είναι ότι οι καταδυναστευμένοι ονειρεύονται να

           καταδυναστεύσουν τους δυνάστες τους. Οι καταδιωγμένοι ποθούν να γίνουν

           διώκτες. Οι σκλάβοι ονειρεύονται να γίνουν αφέντες”.

“  Ο Άλυπος είναι ο μοιραίος ήρωας. Γλύπτης του εαυτού του, τιμωρός κατ’ αρχάς και κατόπιν το μοναδικό «αθώο» κατά κάποιον τρόπο θύμα. […]  Μόνο Άλυπο θα μπορούσαν να λένε τον ήρωά μου σ’ αυτό το βιβλίο. (…)   Υπάρχει επίσης το καθολικό έγκλημα, το έγκλημα και τα εγκλήματα που συμβαίνουν κάθε στιγμή παντού στον κόσμο κατά της ανθρωπότητας, τα οποία, μολονότι είναι καταφανή, δεν λογαριάζονται, δεν πιστοποιούνται, δεν καταγράφονται, δεν ερευνώνται, δεν αναζητούνται δολοφόνοι σαν να μην υπάρχουν, δεν δικάζεται μήτε καταδικάζεται κανένας ένοχος λες συμβαίνουν μόνα τους ή έρχονται από τον ουρανό. Ποιος λογοδοτεί για τις χιλιάδες, τα εκατομμύρια θύματα που αφήνουν πίσω τους οι βομβαρδισμοί, η αναγκαστική προσφυγιά; Υπάρχουν αλήθεια ένοχοι, δολοφόνοι, υπεύθυνοι των οργανωμένων εγκλημάτων που διαπράττονται χάριν των μεγάλων συμφερόντων; Ποιος ή ποιοι βρίσκονται πίσω από τα καθημερινά τροχαία δυστυχήματα με θύματα αθώους πολίτες, παιδιά και ηλικιωμένους, εξαιτίας κακοτεχνιών χάριν εύκολου κέρδους;”  Ελ.Γκίκα (από την ίδια συνέντευξη στο περιοδικό bookpress).

Το νέο βιβλίο της Ελένης Γκίκα δεν είναι μόνον ένα αστυνομικό μυθιστόρημα.

Είναι ολόκληρη η ιστορία της τρομοκρατίας, είναι ένα ψυχολογικό δράμα μεταμέλειας, εξιλέωσης, διεκδίκησης και εκδίκησης, είναι ένα δοκίμιο για τη δικαίωση της ύπαρξης, μέσα από το οποίο ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να εντρυφήσει σε έξοχα,  ανθολογημένα αποσπάσματα Λογοτεχνικών, Θεατρικών, Ποιητικών και Μουσικών έργων, να μπει στο βάθος της σκέψης μεγάλων  στοχαστών.

       ΄Ενα βιβλίο σε μια εξαιρετικά επιμελημένη μορφή εξώφυλλου και κειμένου, από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.

                                                                                                                   Τζένη Μανάκη

Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.