***Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη***
Ο συγγραφέας Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης στο βιβλίο του Ασιατικές νοσταλγίες (Οδός Πανός 2020) οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό οδοιπορικό στη Βιρμανία, την Καμπότζη, την Ταϊλάνδη, τη Σρι Λάνκα και την Ιαπωνία, χώρες της Ασίας με ιδιαίτερο πολιτισμικό ενδιαφέρον.
Ο συγγραφέας ταξιδιωτικών κειμένων εξελίσσεται παράδοξα διχασμένος ανάμεσα στο ταξίδι του και στον άλλο ρόλο του ως δημοσιογράφος. Είναι περιπλανώμενος, αδέσμευτος, ένας άνδρας με ένα ακροατήριο, που δανείζεται και συνεχίζει τις λογοτεχνικές παραδόσεις του πολιτισμού του, γράφει στο επίμετρο του βιβλίου του, ένα κατατοπιστικό συμπλήρωμα για τη μεγάλη σημασία του οδοιπορικού και της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.
Κουβαλώντας το σημειωματάριο και τη φωτογραφική του μηχανή, περιδιαβαίνει τις χώρες της μακρινής Ασίας ως περιηγητής -όχι ως τουρίστας- και μας ξεναγεί σε έναν πολιτισμό αλλότριο. Μας μεταφέρει στον ορίζοντα των γνώσεων που αποκόμισε από τα ταξίδια και μας συναρπάζει με τις αναφορές και τις διηγήσεις του. Υπηρετεί το είδος της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.
Τα κείμενα εμπλουτίζονται με φωτογραφικό υλικό, στοιχείο που λειτουργεί επιβοηθητικά στη διήγηση, ενώ το έργο διέπεται από διακειμενικότητα. Οι αναφορές σε ταινίες του κινηματογράφου ή άλλες τέχνες και βιβλία, είναι διάσπαρτες. Παράλληλα παρατίθεται βιβλιογραφία για τα παραθέματα και τις πληροφορίες, έναυσμα για πληρέστερη αναζήτηση και μελέτη.
Οι διηγήσεις μάς μεταφέρουν σε νοοτροπίες και κουλτούρες διαφορετικές. Οι περιγραφές ανοίγουν τις πύλες μακρινών και άγνωστων χωρών. Ο αναγνώστης πληροφορείται για παγόδες και στούπες -αρχιτεκτονικές δομές με κειμήλια του Βούδα και στάχτες μοναχών, τόπους περισυλλογής και προσευχής. Περπατά στις πόλεις και τα χωριά. Βλέπει τους ελέφαντες να βαδίζουν στην πόλη και ανατριχιάζει με τα φίδια και τις βδέλλες.
Οι μύθοι και θρύλοι των τόπων μεταφέρονται με τρόπο ευχάριστο και ζωντανές περιγραφές. Ιερές πόλεις των Βουδιστών, μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco, ιστορίες με Νάγκας (θεότητες με τη μορφή φιδιού), Γκαρούντα (ον με όψη μυθικού πουλιού), Βαρούνα (οντότητα που ιππεύει το θαλάσσιο τέρας Μακάρα –σαν τον θεό Ποσειδώνα της ελληνικής μυθολογίας), Βισνού (θεότητα με φίδι) και άλλες γκροτέσκο υπάρξεις από την ινδουιστική και βουδιστική μυθολογία, παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου και μας σαγηνεύουν.
Μαθαίνουμε για το ιερό Chao Mae Tuptim, παρεκκλήσι του φαλλού, που το επισκέπτονται χιλιάδες ζευγάρια κάθε χρόνο για να τεκνοποιήσουν -ο φαλλός θεωρείται σύμβολο καλής τύχης και γονιμότητας. Πληροφορούμαστε για το ορφανοτροφείο των ελεφάντων στη Σρι Λάνκα. Για τον ναό του ιερού δοντιού του Βούδα. Εντυπωσιαζόμαστε από το μυστηριώδες δάσος των αυτοκτονιών στην Ιαπωνία και το παλιό έθιμο της ubasute, της βάναυσης εγκατάλειψης των ηλικιωμένων και των αρρώστων.
Δέντρα, δηλητηριώδη φυτά, ζώα, ερπετά, ιπτάμενες αλεπούδες, δηλητηριώδεις κόμπρες. Ο θαυμαστός κόσμος του πλανήτη μας, μέσα στον οποίο ζούμε και αναπνέουμε. Το βιβλίο μάς κάνει να τον αγαπήσουμε και να συλλογιστούμε τη ζημιά που προκαλούμε με τις ασύδοτες και άπληστες παρεμβάσεις μας. Οι πληροφορίες που παρατίθενται (ιστορικές, ιατρικές, αρχιτεκτονικές, γεωφυσικές, αναφορές σε μελέτες που γίνονται ή έγιναν στα μέρη αυτά και σχετίζονται με την ιδιαίτερη πανίδα και χλωρίδα τους), εμπλουτίζουν το πεδίο της γνώσης μας.
Οι τίτλοι των κεφαλαίων είναι ελκυστικοί. Η σύνδεση του παρόντος με το παρελθόν γίνεται ομαλά. Η αποικιοκρατία άφησε το στίγμα της στις χώρες αυτές. Οι πληροφορίες για την καλλιέργεια του τσαγιού, του καφέ και της κανέλας εντάσσονται μέσα στην ιστορικότητά τους και αποκτούμε σφαιρική γνώση για αυτές. Οι χώρες τα τελευταία χρόνια έγιναν αγαπημένος ταξιδιωτικός προορισμός των Ευρωπαίων και αλλάζουν. Ο συγγραφέας κάνει αναφορά στο θέμα αυτό.
Η αφήγηση ορισμένες φορές αποκτά τη διάσταση του ανοίκειου. Προσεγγίζει τη λογοτεχνία του φανταστικού και τότε γίνεται εξόχως γοητευτική. Ή εμπλουτίζεται με σασπένς, αποκτώντας χροιά αστυνομικού μυθιστορήματος. Οι πληροφορίες μεταφέρονται με τρόπο λογοτεχνικό. Ο αναγνώστης δεν πλήττει ούτε στιγμή.
Τα ταξίδια είναι φυσικό να οδηγούν τον άνθρωπο σε αναστοχασμό. Να τον φέρνουν ενώπιο ενωπίω. Μέσα στις διηγήσεις του, λοιπόν, ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης θυμάται την ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Τρίκαλα. Φέρνει στη μνήμη τα παιδικά και εφηβικά βιώματα. Τα στοιχεία εντάσσονται ομαλά στο έργο και προσδίδουν έναν τόνο εξομολόγησης γοητευτικό.
Ο συγγραφέας Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης στο έργο Ασιατικές νοσταλγίες στοχάζεται, αναπολεί. Όπως ο Ηρόδοτος, ταξιδεύει με στόχο την άδολη γνώση, «θεωρίης είνεκεν».[i] Υπακούοντας στην ανθρώπινη φύση που «ορέγεται του ειδέναι»,[ii] τολμά να περιηγηθεί σε τόπους άγνωστους, να ταλαιπωρηθεί, ακόμα και να κινδυνέψει, προκειμένου να γνωρίσει χώρες μακρινές, με ήθη ιδιόρρυθμα και πολιτιστικά επιτεύγματα ξεχωριστά. Αφουγκράζεται με προσοχή τον τόπο που επισκέπτεται, μελετάει τα ήθη και την ιδιοπροσωπία των περιοχών και περιγράφει με την ευαισθησία ενός ζωγράφου.
Δεν ταξιδεύω για να πάω κάπου αλλά για να πάω, γράφει στο επίμετρο, παραθέτοντας την άποψη του Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον –από το οδοιπορικό του στη νότια και κεντρική Γαλλία, το 1879. Το ζήτημα είναι να μετακινείσαι. Η μεγάλη υπόθεση είναι να προχωρήσουμε […] να κατεβαίνουμε από το πολιτισμένο μας κρεβάτι και να βρίσκουμε τον γρανίτη του κόσμου κάτω απ’ τα πόδια μας, σπαρμένο με κοφτερές πέτρες.
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης με τις Ασιατικές νοσταλγίες μας χαρίζει ένα συναρπαστικό οδοιπορικό στην Ασία. Το έργο διαβάζεται απνευστί.
[i] για να δει και να μάθει
[ii] επιθυμεί να γνωρίζει
Ακολουθήστε τo Literature.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα για τον πολιτισμό και την επικαιρότητα από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
